Shivit, ukrop (Anethum) — soyabongullilar oilasiga mansub bir yillik, baʼzan ikki yillik oʻtsimon oʻsimlik; sabzavot ekini.
Osiyo va Afrikada 4 turi o'sadi. Bir yillik xushboʻy shivit (A. graveolens) turi Yevrosiyo, Amerika va Afrikada, Oʻrta Osiyoda keng Tarqalgan. Oʻzbekistonda shivit qadimiy ekin hisoblanadi. Ildizi oʻq ildiz, yer ustki qismi oʻrtacha shoxlangan, balandligi 18 — 36 sm, 6 —12 ta tik turuvchi sochma barglardan iborat. Guli soyabon, ikki jinsli. Urugi mayda, och va toʻq jigarrang. U. sovuqka chidamli, yerugsevar, dastlabki rivojlanish paytida namlikka ayniqsa talabchan. Barglari tarkibida S, V,, V2, RR, R vitaminlari, karotin, folat kislota, temir, kaliy, kaltsiy, fosfor tuzlari, efir moylari mavjud. Shivit kundalik oziq-ovqat isteʼmolida, bodring, pomidor va boshqa sabzavotlarni tuzlashda ishlatiladi, tibbiyotda turli dorilar tayyorlanadi, sanoatda shivit yogʻi olinadi. Urugʻi 7—20 kunda unib chiqadi, 30—40 kunda oʻriladi, 60—70 kunda toʻliq gullaydi. Oʻsuv davri qisqa boʻlganligi uchun shivitni bir necha marta ekib, hosil olish mumkin. Qishda issiqxonalarda, ochiq dalaga erta bahorda ekiladi. Ekish chuqurligi 2 —3 sm. Oʻzbekistonda shivitning Oʻzbekiston243 va Orom navlari ekiladi.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Shivit, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.