Qirgʻiziston Milliy Futbol Terma Jamoasi

Qirgʻiziston uluttuk futbol kuramasy / Qyrğyzstandyn uluttuq futbol kuramasy) — xalqaro turnirlardagifutbol oʻyinlarida Qirgʻiziston nomidan ishtirok etuvchi terma jamoa. Boshqaruv tashkiloti 1994-yildan buyon AFC va FIFA aʼzosi boʻlgan Qirgʻiziston Futbol Federatsiyasi, shuningdek, FACA aʼzosi hisoblanadi. 2014-yilning oktyabr oyidan buyon terma jamoa bosh murabbiyi rossiyalik murabbiy Aleksandr Krestinin hisoblanadi. Terma jamoaning asosiy sardori Valeriy Kichin. Terma jamoa uy uchrashuvlarini Bishkekdagi 23 000 tomoshabinga moʻljallangan va mamlakatdagi eng katta va asosiy stadion boʻlgan Dolen Omurzakov stadionida oʻtkazadi.

Qirgʻiziston milliy futbol terma jamoasi

Tahallusi	Ак шумкарлар (Oq lochinlar)
Assotsiatsiya	Qirgʻiziston futbol ittifoqi (QRFF)
Konfederatsiya	AFC (OSIYO)
Sub-konfederatsiya	CAFA (Markaziy Osiyo)
Bosh murabbiy	RUS Aleksandr Krestinin
Sardor	Valery Kichin
Eng koʻp oʻynagan futbolchi	Mirlan Murzayev (54)
Eng yaxshi toʻpurar	Mirlan Murzayev (15)
Uy stadioni	Dolen Omurzakov Stadium
Birinchi forma Ikkinchi forma
FIFA Reytingi
Hozirgi	95 — Iyun 2022,
Eng yuqori	75 (Aprel-May 2018,)
Eng past	201 (Mart 2013,)
Birinchi xalqaro oʻyin
Oʻzbekiston 3-0  Qirgʻiziston (Toshkent, Oʻzbekiston; 23 Avgust 1992)
Eng yirik gʻalaba
Qirgʻiziston 7-0  Myanma (Bishkek, Qirgʻiziston; 10 Oktyabr 2019)  Myanma 1-8  Qirgʻiziston (Osaka, Yaponiya; 11 Iyun 2021)
Eng yirik magʻlubiyat
Eron 7-0  Qirgʻiziston (Damashq, Suriya; 4 Iyun 1997)
Osiyo Kubogi
Ishtiroki	2 (Ilk marta 2019-yili)
Eng yaxshi natijasi	16-roud (2019)
WAFF Chempionati
Ishtiroki	1 (Ilk marta 2000-yili)
Eng yaxshi natijasi	Guruh bosqichi (2000)
OFK Chaqiruv Kubogi
Istiroki	3 (Ilk marta 2006-yili)
Eng yaxshi natijasi	Uchinchi oʻrin (2006)

2022-yil iyun holatiga ko‘ra, Qirg‘iziston terma jamoasi FIFA reytingida FIFAga aʼzo 210 ta davlat orasida 95-o‘rinni egallab turibdi. Ushbu jamoaning FIFA reytingidagi eng yuqori oʻrni 2018-yilning aprel oyida qayd etilgan boʻlib, u 75-oʻrinda edi, eng past oʻrin esa 2013 yilning mart oyida qayd etilgan, yaʼni jamoa 201-oʻrinda boʻlgan edi.

Qirg‘iziston Respublikasi terma jamoasi hech qachon jahon chempionatida ishtirok etmagan va yaqin vaqtgacha birorta ham Osiyo kubogi yo‘llanmasini qo‘lga kirita olmagan bo‘lsa-da, 2018-yilda saralashdan o‘ta oldi va o‘z tarixida birinchi marta 2019-yilning final bosqichiga chiqdi. Yaqin-yaqingacha Osiyo va dunyoning eng kuchsiz jamoalaridan biri bo‘lgan bo‘lsa, keyingi ikki-uch yilda yangi bosqichga ko‘tarilib, Osiyo qitʼasining yaxshi jamoasiga aylandi.

Shakllanish

1991-yilgacha milliy terma jamoa mavjud emas edi, qirgʻiz futbolchilari SSSR terma jamoasida oʻynashgan.

SSSR parchalanib, 1991-yil 31-avgustda Qirgʻiziston mustaqillikka erishgach, milliy terma jamoa ham tuzildi. Qirg‘iziston terma jamoasi Markaziy Osiyo kubogi doirasidagi ilk o‘yinini 1992-yil 23-avgust kuni Toshkentda, Paxtakor stadionida O‘zbekiston milliy futbol terma jamoasiga qarshi o‘tkazgan. Uchrashuv O‘zbekiston terma jamoasining 3:0 hisobidagi g‘alabasi bilan yakunlandi. 1992-yilda bo‘lib o‘tgan Markaziy Osiyo kubogida hozirgacha Qirg‘iziston terma jamoasi to‘rtinchi o‘rinni egallagan. Umuman olganda, Qirg‘iziston terma jamoasi tarixidagi ilk o‘yinni o‘sha yilning 16-iyulida Turkmaniston terma jamoasiga qarshi o‘tkazishi kerak edi, biroq Turkmaniston terma jamoasi ishtirok etmagani uchun o‘yin o‘tkazilmadi. 1992-yilda terma jamoa jami 5 ta oʻyin oʻtkazgan. Shulardan 4 tasida mag‘lubiyatga uchragan, bitta uchrashuvda durang qayd etilgan.

1993-yilda Qirgʻiziston terma jamoasi Eronda boʻlib oʻtgan EKO kubogida qatnashib, oʻz guruhidan chiqa olmadi, bu yerda raqiblari Ozarbayjon, Tojikiston va Qozog'iston yoshlar terma jamoasi edi. Ozarbayjonga yutqazib, Tojikiston va Qozogʻiston yoshlari bilan durang oʻynadi. 1993-yilda terma jamoa boshqa oʻyin oʻtkazmadi. Shu tariqa, 1993-yildagi bitta oʻyindan soʻng jamoa bir yilga tanaffusga chiqadi.

1994-yilda Qirgʻiziston Respublikasi Futbol Federatsiyasi OFK va FIFAga rasman qabul qilinib, ushbu futbol tashkilotlarining toʻliq aʼzosi boʻldi. 1994-yilning aprel oyida jamoa Toshkentda boʻlib oʻtgan Oʻzbekiston Mustaqilligi kubogida ishtirok etdi. Liga formatida o‘tkazilgan ushbu turnirda Qirg‘iziston terma jamoasi so‘nggi beshinchi o‘rinni egalladi: bitta durang (Qozog‘iston bilan) va uchta mag‘lubiyat (O‘zbekiston, Tojikiston va Turkmaniston). Shundan soʻng ikki yil tanaffus beriladi.

Shakllanishdan keyingi davr

1995-yilda jamoa birorta ham oʻyin oʻtkazmagan. 1996-yil dekabr oyida BAAda boʻlib oʻtgan 1996-yilgi Osiyo kubogi saralash turnirida beshta oʻyin oʻtkazdi. Ushbu saralash turnirida Qirg‘iziston terma jamoasi o‘z guruhida (Saudiya Arabistoni va Yaman terma jamoalari bilan) uchta o‘rindan ikkinchi o‘rinni egallab, Osiyo Kubogiga yo‘llanmani qo‘lga kirita olmadi. Umuman olganda, 1996-yilda terma jamoa 5 ta oʻyin oʻtkazgan boʻlsa, shundan bitta oʻyinda Yaman terma jamoasini magʻlub etgan, qolgan toʻrtta uchrashuvda esa magʻlub boʻlgan.

1997-yilda milliy terma jamoa oʻz tarixida ilk bor 1998-yilda Fransiyada boʻlib oʻtgan jahon chempionati saralash turnirida ishtirok etdi. U Eron, Suriya va Maldiv orollari jamoalari raqiblari boʻlgan oʻz guruhida ikkinchi oʻrinni egallab, birinchi bosqichdayoq toʻxtadi. Jami: 5 oʻyin, 3 gʻalaba va 2 magʻlubiyat.

1998-yilda jamoa birorta ham oʻyin oʻtkazmagan.

1999-yilda u 2000-yil oktyabr oyida Livanda boʻlib oʻtgan Osiyo kubogi saralash turnirida uchta oʻyin oʻtkazdi. Ushbu saralash turnirida Qirg‘iziston terma jamoasi o‘z guruhida so‘nggi to‘rtinchi o‘rinni egallab (Iroq, Ummon va Tojikiston terma jamoalari bilan) Osiyo Kubogiga yo‘llanmani qo‘lga kirita olmadi. Umuman olganda, 1999-yilda terma jamoa 3 ta oʻyin oʻtkazib, 3 tasida magʻlubiyatga uchragan.

2000-yilda u Gʻarbiy Osiyo futbol federatsiyasining chempionatiga taklif etilgan jamoa sifatida ishtirok etdi. Turnirda terma jamoa uchala uchrashuvda ham mag‘lub bo‘lib, o‘z guruhida so‘nggi o‘rinni egalladi. Guruhdagi raqiblar Iroq, Iordaniya va Livan terma jamoalari edi. 2000-yil noyabr oyida Qirgʻiziston terma jamoasi Estoniyaga qarshi oʻrtoqlik oʻyini oʻtkazdi — birinchi marta UEFA terma jamoasiga qarshi. Uchrashuv 1:0 hisobida Estoniya terma jamoasi foydasiga hal boʻldi. Shu tariqa, 2000-yilda terma jamoa 4 ta o‘yin o‘tkazib, 4 tasida ham mag‘lub bo‘lgan.

2001-yilda Yaponiya va Koreya Respublikasida bo‘lib o‘tgan 2002-yilgi jahon chempionatining saralash turnirida ishtirok etgan. U birinchi bosqichdayoq toʻxtab, oʻz guruhida uchinchi oʻrinni egalladi, uning raqiblari Bahrayn, Quvayt va Singapur jamoalari edi. Jami, 2001-yilgi oʻyinlar — 7. Gʻalaba — 1, durang — 1, magʻlubiyat — 5.

Inqiroz davri

2002-yilda terma jamoa rejalashtirilgan birorta ham oʻyin oʻtkazmagan. 2003-yilda u 2004-yil iyul oyida Xitoyda boʻlib oʻtadigan Osiyo Kubogi saralash turnirida uchta oʻyin oʻtkazdi. Ushbu saralash turnirida Qirg‘iziston terma jamoasi o‘z guruhida ikkinchi o‘rinni egalladi (Nepal va Afg‘oniston terma jamoalari bilan) va Nepalni mag‘lub etib, Afg‘onistonga imkoniyatni boy berib, Osiyo Kubogiga yo‘llanmani qo‘lga kirita olmadi. Oʻsha yili terma jamoa Germaniyada boʻlib oʻtgan 2006-yilgi jahon chempionatiga saralash turnirining birinchi bosqichida ham qatnashdi. Ikkala bahsda ham Pokistonni magʻlub etib, keyingi ikkinchi bosqichga yoʻl oldi. Umumiy statistika, 2003-yilda terma jamoa 4ta o‘yin o‘tkazib, 1ta o‘yinda mag‘lub bo‘lgan, qolgan 3ta uchrashuvda g‘alaba qozongan.

2004-yilda JCh-2006 saralash turnirining ikkinchi bosqichida ishtirok etgan. Ushbu bosqich yakunlariga ko‘ra, u o‘z guruhida so‘nggi to‘rtinchi o‘rinni egallagan, raqiblar Bahrayn, Suriya va Tojikiston terma jamoalari bo‘lgan. 2004-yilda u 8 ta oʻyin oʻtkazdi. 1 gʻalaba, 2 durang va 5 magʻlubiyat.

2014-yilda Maldiv orollarida boʻlib oʻtgan OFK Chaqiruv kubogida ishtirok etgan. Bir marta „A“ guruhida Qirg‘iziston terma jamoasi o‘z guruhida 3-o‘rinni egalladi, bundan tashqari Falastin, Maldiv orollari va Myanma termalari ham bor edi. Oʻsha yili jamoa jami 9 ta oʻyin oʻtkazdi. Bitta gʻalaba, ikkita durang va oltita magʻlubiyat. 2014-yilning may oyida Sergey Dvoryankov bosh murabbiylikdan boʻshatildi va uning oʻrnini vaqtincha Mirlan Eshenov egalladi. Oʻsha yilning oktyabr oyida rossiyalik murabbiy Aleksandr Krestinin bosh murabbiy boʻldi, u hozirgi kunga qadar bu lavozimda ishlab kelmoqda. Bugungi kunda Aleksandr Krestinin terma jamoa bilan tuzilgan shartnomasini uzaytirdi.

Tiklanish davri

2015-yilda rossiyalik murabbiy Aleksandr Krestinin boshchiligidagi Qirg‘iziston terma jamoasi 2018-yilda Rossiyada bo‘lib o‘tadigan jahon chempionati saralash turnirida ishtirok etgandi. Terma jamoa oʻz guruhidagi yurishini beshta oʻrindan 3-oʻrinni egallab, ikkinchi davrada toʻxtadi. Jamoaning raqiblari Avstraliya, Iordaniya, Tojikiston va Bangladesh edi. Qirg‘iziston terma jamoasi o‘z guruhidagi uchinchi o‘rin evaziga BAAda bo‘lib o‘tadigan Osiyo Kubogi-2019 saralash turnirining so‘nggi bosqichida ishtirok etish imkoniyatini qo‘lga kiritdi.

2019-yilda Qirg‘iziston terma jamoasi BAAda o‘tkazilgan Osiyo Kubogidagi o‘yinini unchalik muvaffaqiyatli boshlagani yo‘q. Dastlabki ikki o‘yinda Qirg‘iziston terma jamoasi mos ravishda Xitoy va Janubiy Koreya terma jamoalariga imkoniyatni boy berdi. Uchinchi o‘yinda Filippin milliy futbol terma jamoasi ustidan qozonilgan g‘alaba Qirg‘iziston terma jamoasiga pley-off bosqichiga chiqish imkonini berdi, ammo jamoa birinchi o‘yin, 1/8 finalda kubok mezboni BAA terma jamoasiga imkoniyatni boy berdi.

FIFA Jahon chempionati

Hozirgi tarkib

0#0 pos. Futbolchi Tugʻilgan sanasi (yosh) Ishtiroki Gollari Klubi 1 1DA Erzhan Tokotayev 17-iyul 2000-yil (2000-07-17) (23 yosh) 8 0   KAZ Turan 13 1DA Kalysbek Akimaliev 16-noyabr 1992-yil (1992-11-16) (31 yosh) 3 0   KGZ Abdysh-Ata Kant 16 1DA Valery Kashuba 14-sentyabr 1984-yil (1984-09-14) (39 yosh) 23 0   KGZ Dordoi Bishkek 1DA Artem Pryadkin 18-sentyabr 2001-yil (2001-09-18) (22 yosh) 0 0   KAZ Shakhter Karagandy 2 2HM Valery Kichin 12-oktyabr 1992-yil (1992-10-12) (31 yosh) 37 4   RUS Yenisey Krasnoyarsk 3 2HM Tamirlan Kozubayev 1-iyul 1994-yil (1994-07-01) (29 yosh) 36 2   HKG Eastern 4 2HM Kayrat Izakov 8-iyun 1997-yil (1997-06-08) (26 yosh) 4 0   KGZ Abdysh-Ata Kant 5 2HM Christian Brauzman 15-avgust 2003-yil (2003-08-15) (20 yosh) 3 0   KGZ Abdysh-Ata Kant 11 2HM Bekzhan Sagynbaev 11-sentyabr 1994-yil (1994-09-11) (29 yosh) 27 4   KGZ Dordoi Bishkek 14 2HM Aleksandr Mishchenko 30-iyul 1997-yil (1997-07-30) (26 yosh) 11 0   KGZ Dordoi Bishkek 2HM Danila Sokirchenko 15-oktyabr 1995-yil (1995-10-15) (28 yosh) 2 0   KGZ Abdysh-Ata Kant 2HM Kamolidin Tashiev 9-fevral 2000-yil (2000-02-09) (24 yosh) 0 0   KGZ Abdysh-Ata Kant 6 3YH Viktor Maier 16-may 1990-yil (1990-05-16) (33 yosh) 23 4   GER Eintracht Rheine 7 3YH Tursunali Rustamov 31-yanvar 1990-yil (1990-01-31) (34 yosh) 25 6   KGZ Dordoi Bishkek 8 3YH Farhat Musabekov 3-yanvar 1994-yil (1994-01-03) (30 yosh) 49 2   KAZ Turan 12 3YH Odiljon Abdurakhmanov 18-mart 1996-yil (1996-03-18) (28 yosh) 26 1   UZB Bunyodkor 15 3YH Murolimzhon Akhmedov 5-yanvar 1992-yil (1992-01-05) (32 yosh) 15 0   KGZ Nur-Batken 17 3YH Gulzhigit Alykulov 25-noyabr 2000-yil (2000-11-25) (23 yosh) 17 3   KAZ Kairat 18 3YH Kayrat Zhyrgalbek uulu 13-iyun 1993-yil (1993-06-13) (30 yosh) 53 2   KAZ Aksu 19 3YH Beknaz Almazbekov 23-iyun 2005-yil (2005-06-23) (18 yosh) 1 0   TUR Galatasaray 20 3YH Bakhtiyar Duyshobekov 3-iyun 1995-yil (1995-06-03) (28 yosh) 35 2   KGZ Alay Osh 21 3YH Abay Bokoleyev 3-fevral 1996-yil (1996-02-03) (28 yosh) 6 1   KGZ Dordoi Bishkek 22 3YH Alimardon Shukurov 28-sentyabr 1999-yil (1999-09-28) (24 yosh) 19 4   BLR Neman Grodno 23 3YH Erbol Atabayev 15-avgust 2001-yil (2001-08-15) (22 yosh) 3 0   RUS Dynamo Makhachkala 3YH Azim Azarov 20-sentyabr 1996-yil (1996-09-20) (27 yosh) 4 1   KGZ Dordoi Bishkek 3YH Mirbek Akhmataliev 7-fevral 1994-yil (1994-02-07) (30 yosh) 3 0   KGZ Abdysh-Ata Kant 3YH Nikolay Davydov 5-aprel 1998-yil (1998-04-05) (26 yosh) 0 0   GER SC Eintracht Freising 9 4HJ Ernist Batyrkanov 21-fevral 1998-yil (1998-02-21) (26 yosh) 16 1   KGZ Abdysh-Ata Kant 10 4HJ Mirlan Murzayev 29-mart 1990-yil (1990-03-29) (34 yosh) 55 15   IND Chennaiyin 4HJ Eldar Moldozhunusov 15-sentyabr 1995-yil (1995-09-15) (28 yosh) 8 1   KGZ Neftchi Kochkor-Ata Natijalar Eng koʻp ishtirok Daraja Futbolchi Ishtirok Gollar Karyera 1 Mirlan Murzayev 55 15 2009-hozir 2 Vadim Kharchenko 53 3 2003-2015 2 Kayrat Zhyrgalbek uulu 53 2 2013-hozir 4 Farhat Musabekov 49 2 2015-hozir 5 Pavel Matyash 45 0 2009-hozir 6 Ruslan Sydykov 42 1 1997-2013 7 Edgar Bernhardt 41 5 2014-hozir 8 Ildar Amirov 40 3 2006-2016 Davron Askarov 40 0 2006-2014 10 Vyacheslav Amin 38 1 2000-2009 Eng yaxshi toʻpurarlar Daraja Futbolchi Gollar Ishtirok Nisbat Davr 1 Mirlan Murzayev 15 55 0.27 2009-hozir 2 Anton Zemlianukhin 13 29 0.45 2007-2019 3 Vitalij Lux 8 32 0.25 2015-hozir 4 Tursunali Rustamov 6 25 0.24 2012-hozir 5 Edgar Bernhardt 5 41 0.12 2014-hozir 6 Alimardon Shukurov 4 19 0.21 2017-hozir Bekzhan Sagynbaev 4 27 0.15 2018-hozir Akhlidin Israilov 4 33 0.12 2013-hozir Azamat Baymatov 4 36 0.11 2010-hozir Valery Kichin 4 37 0.11 2011-hozir Terma jamoalarga qarshi natijalar Raqiblar Oʻyinlar soni Gʻalaba Durang* Magʻlubiyat GF GA GD % Won   Afgʻoniston 4 0 1 3 1 4 -3 0   Avstraliya 2 0 0 2 1 5 -4 0   Ozarbayjon 3 0 1 2 0 4 -4 0   Bahrayn 6 0 1 5 4 14 -10 0   Bangladesh 5 5 0 0 14 3 +11 100   Belarus 1 0 0 1 1 3 -2 0   Kambodja 2 2 0 0 8 6 +2 100   Xitoy 2 0 0 2 1 5 -4 0   Estoniya 2 0 1 1 1 2 -1 0   Hindiston 4 1 0 3 3 7 -4 25   Indoneziya 1 0 0 1 0 4 -4 0   Eron 3 0 0 3 1 16 -15 0   Iroq 2 0 0 2 1 9 -8 0   Yaponiya 3 0 0 3 1 11 -10 0   Iordaniya 6 3 1 2 4 4 0 50   Qozogʻiston 5 0 1 4 3 15 -12 0   Kuvayt 4 0 1 3 2 10 -8 0   Livan 3 0 2 1 1 3 -2 0   Makao 4 4 0 0 8 3 +5 100   Maldiv orollari 4 2 0 2 10 4 +6 50   Moldova 1 0 0 1 1 2 -1 0   Moʻgʻuliston 2 1 0 1 2 2 0 50   Myanma 5 4 1 0 23 4 +19 80     Nepal 2 1 1 0 3 1 +2 50   Shimoliy Koreya 1 0 0 1 0 4 -4 0   Ummon 2 0 0 2 0 5 -5 0   Pokiston 4 3 0 1 7 1 +6 75   Falastin 6 2 3 1 6 5 +1 33.33   Filippin 3 1 0 2 4 4 0 33.33   Qatar 2 0 1 1 0 1 -1 0   Saudiya Arabistoni 2 0 0 2 0 5 -5 0   Singapur 3 2 1 0 4 2 +2 66.67   Janubiy Koreya 1 0 0 1 0 1 -1 0   Shri Lanka 1 1 0 0 4 1 +3 100   Suriya 6 3 1 2 7 9 -2 50   Tojikiston 13 3 2 8 10 16 -6 21.43   Tailand 1 0 0 1 1 3 -2 0   Turkmaniston 3 1 0 2 2 6 -4 33.33   Birlashgan Arab Amirliklari 1 0 0 1 2 3 -1 0   Oʻzbekiston 6 0 0 6 2 22 -20 0   Yaman 2 1 0 1 3 2 +1 50 Jami 133 40 19 74 146 231 -85 30.08 ELF kubogi 2006-yili Qirg‘iziston Shimoliy Kiprda o‘tkazilgan ilk ELF kubogida ishtirok etgan. Bu musobaqa dastlab FIFA aʼzosi boʻlmagan jamoalar uchun moʻljallangan edi. Biroq tashkilotchilar oʻzlarining futzal terma jamoalari bilan qatnashgan Qirgʻiziston va Tojikistonga taklifnomalar yuborishdi. Manbalar Havolalar Kyrgyzstan at FIFA.com Kyrgyz FA