Halide Edib Adıvar — turk yozuvchisi, millatchi va ayol huquqlari uchun siyosiy rahbar edi.
U turkiy ayollarning kam ijtimoiy mavqeini tanqid qilgan romanlari bilan tanilgan va koʻpchilik ayollarning vaziyatini oʻzgartirishga qiziqishi yoʻqligi deb bilgan.
Halide Edib Adıvar | |
---|---|
Tavalludi | 11-iyun 1884-yil |
Vafoti | 9-noyabr 1964-yil (80 yoshda) Istanbul, Turkiya |
Ijod qilgan tillari | Usmonli turk tili, Turk tili, Ingliz tili, Fransuz tili, Arab tili va Yunon tili |
Fuqaroligi | Turkiya |
Janr | romanchi |
Mukofotlari | Şefkat Nişanı |
Birinchi jahon urushi paytida Halide Edib Armaniston yetimlari uchun Anturadagi Sankt Jozef kollejida bolalar uyida ishlagan.
U panturkist boʻlgan va bir nechta romanlarida Turonzaminni targʻib qilgan.
Halide Edib Usmonli imperiyasining Konstantinopol shahrida (Istanbul) yuqori tabaqali oilada tugʻilgan. Uning otasi Usmonli Sulton Abdulhamid II kotibi edi. Xalide Edib uyda xususiy oʻqituvchilar tomonidan oʻqitilgan, ularda u Yevropa va Usmonli adabiyoti, din, falsafa, sotsiologiya, pianino chalish, ingliz, fransuz va arab tillarini oʻrgangan. U yunon tilini qoʻshnilaridan oʻrgangan va qisqa vaqt ichida Konstantinopoldagi yunon maktabida oʻqigan. U 1893-yilda Amerika Qizlar Kollejida oʻqigan. 1897-yilda u Jakob Abbotning onasini tarjima qildi va sulton unga „Xayriya“ ordeni bilan mukofotladi (Shefkat Nishani). U 1899-yildan 1901-yilgacha oʻqishni tugatganida yana Amerika kollejida oʻqidi. Uning otasi uyi Konstantinopolda intellektual faoliyat markazi boʻlgan va hatto bolaligida Halide Edib shaharning intellektual hayotida ishtirok etgan.
Oʻqishni tugatgach, u matematik va astronom Solih Zeki bilan turmush qurdi, uning ikki oʻgʻli bor edi. U intellektual faoliyatini davom ettirdi va 1908-yilda Tevfik Fikretning „Tanin“ gazetasi va „Demet“ ayollar jurnalida taʼlim va ayollarning holati toʻgʻrisida maqolalar yozishni boshladi. U oʻzining birinchi „Seviye Talip“ romanini 1909-yilda nashr etdi. Taʼlim boʻyicha maqolalari tufayli, Taʼlim vazirligi uni Konstantinopoldagi qizlar maktablarini isloh qilish uchun yolladi. Nakiye Hanim bilan oʻquv dasturi va pedagogikaga oid oʻzgarishlar boʻyicha ishlagan, shuningdek turli maktablarda pedagogika, etika va tarix fanlaridan dars bergan. U vazirlik bilan masjidlar boʻyicha kelishmovchilik tufayli isteʼfoga chiqqan.
Halide Edib 1964-yil 9-yanvarda Istanbulda vafot etdi. U Istanbuldagi Merkezefendi qabristoniga dafn etildi .
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Halide Edib Adıvar, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.