Daniya — Buyuk Britaniya Munosabatlari
Britaniya — Daniya munosabatlari Buyuk Britaniya va Daniya oʻrtasidagi tashqi aloqalardir.
Buyuk Britaniya Kopengagenda, Daniya esa Londonda elchixonasiga ega. Ikkala davlat ham Yevropa Kengashi va NATOning toʻlaqonli aʼzolaridir.
 | |
 Daniya |  Buyuk Britaniya |
Tarixi
Oʻrta asrlar
Gunboat urushi
Uzoq oʻn yillik tinchlik Napoleon urushlari paytida toʻsatdan barham topdi. 1794-yildagi Qurolli betaraflik shartnomasi dastlab Daniya va Shvetsiyani, keyinroq esa Prussiya va Rossiyani oʻz ichiga olgan Buyuk Britaniyaga xavf tugʻdirdi. Britaniya floti 1801-yilda Kopengagenga hujum qildi (Kopengagen jangi −1801), Daniya dengiz flotining koʻp qismini yoʻq qildi. Shunga qaramay, Daniya 1807-yilgacha Napoleon urushlarida ishtirok etmagan. Oʻsha yili Britaniya floti Kopengagenni yana bombardimon qildi va shaharga katta vayronagarchilik keltirdi. Keyin ular butun Daniya flotini qoʻlga oldilar, shunda Fransiya Buyuk Britaniyaga bostirib kirishda Daniyadan foydalana olmadi
1809-yilda fransuz tomonida jang qilayotgan Daniya qoʻshinlari Stralsund jangida Ferdinand fon Shill boshchiligidagi anti-bonapartist nemis qoʻzgʻolonini magʻlub etishda qatnashdilar. 1813-yilga kelib Daniya urush xarajatlarini koʻtara olmadi va davlat bankrot boʻldi. Oʻsha yili Oltinchi koalitsiya Shimoliy Germaniyani fransuz kuchlaridan tozalash orqali Daniyani izolyatsiya qildi. Natijada, Frederik VI tinchlik oʻrnatishga majbur boʻldi. Shunga koʻra, 1814-yil yanvarda Shvetsiya va Buyuk Britaniya bilan noqulay Kil shartnomasi tuzildi va fevralda Rossiya bilan yana bir tinchlik kelishuvi imzolandi.
Kil shartnomasi Heligolandni Buyuk Britaniya va Norvegiyaga Daniyadan Shvetsiya hududiga oʻtkazdi, Daniya Shvetsiya Pomeraniyasini egallashi kerak edi. Ammo norveglar qoʻzgʻolon koʻtarib, oʻzlarining mustaqilligini eʼlon qildilar va valiahd shahzoda Christian Frederikni (boʻlajak Christian VIII) qirol qilib sayladilar. Biroq, Norvegiya mustaqillik harakati Yevropa davlatlaridan hech qanday yordamni jalb qila olmadi. Shvetsiya bilan qisqa muddatli urushdan soʻng, Christian Shvetsiya bilan shaxsiy ittifoqda tashkil etilgan Norvegiya avtonomiyasini saqlab qolish uchun taxtdan voz kechishga majbur boʻldi. Prussiya Qirolligi foydasiga Daniya Vena Kongressida (1815) Shvetsiya Pomeraniyaga boʻlgan daʼvolaridan voz kechdi va buning oʻrniga Lauenburg gersogligi va Prussiyaning 3,5 million talerlik toʻlovi bilan qanoatlantirdi.
Ikki mamlakat oʻrtasidagi munosabatlar XIX asrda normallashgan va samimiy boʻlib qoldi.
1961-yilda Farer orollarida baliq ovlash huquqi boʻyicha dengiz mojarosi Qizil salibchilar hodisasiga olib keldi.
XXI asr
2021-yil Boltiq dengizidagi voqea Britaniya va Daniya kemalari o‘rtasida sodir bo‘lgan.
Hamkorlik
Daniya kuchlari Iroqdagi operatsiyalarda Britaniya kuchlari bilan birga jang qildilar va Afgʻonistonda ham bu hamkorlikni davom ettirdilar. Daniya va Buyuk Britaniya terrorizmga qarshi kurash masalalarida yaqindan hamkorlik qiladi.
Davlat tashriflari
Daniya qirolichasi Margrethe II 1974-yil aprel/may oylarida va 2000-yil fevralida Buyuk Britaniyaga davlat tashrifi bilan borgan. Buyuk Britaniya qirolichasi Yelizaveta II 1957-yil may oyida va 1979-yil may oyida Daniyaga davlat tashrifi bilan kelgan.
2010-yil 19-avgustda Daniya Bosh vaziri Lars Lokke Rasmussen Buyuk Britaniya Bosh vaziri Devid Kemeron taklifiga binoan Londonga tashrif buyurdi.
Manbalar
Havolalar
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Daniya — Buyuk Britaniya munosabatlari, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.