Морозова, Анна Афанасьевна

А́нна Афана́сьевна Моро́зова (1921 чылдыӊ, май 23, Калуга губерниязы, Мосаль уездизи, Поляна суур.

РСФСР — 1944 чылдыӊ декабрь 31, Нова-Весь, гмина Семёнтково, Журомин повят, Польша) — совет разведчик, интернационалчы чажыт организациянныӊ удуртукчузу, Ада-чуртуӊ Улуг дайынынныӊ радизи. Совет Эвилелиннин маадыры. (8 мая 1965 чылдын май 8-те, чок болганда).

Анна Афанасьевна Морозова

Морозова, Анна Афанасьевна
Төрүттүнген хүнү 1921 майның 23(1921-05-23)
Төрүттүнген чери
Мөчээн хүнү 1944 декабрьның 31(1944-12-31) (23 хар)
Мөчээн чери
Хамаатызы (албатызы)
Ажыл-херээ боец сопротивления
Шаңналдары
Совет Эвилелиниң Маадыры орден Ленина орден Красной Звезды медаль «За отвагу» орден «Крест Грюнвальда»

Допчу-намдары.

Анна Морозова родилась Калуга губерниязынныӊ Мосаль уездизинге, Поляны суурга тѳрүттүнген. Ачазы — Афанасий Калистратович Морозов, даараныкчы. Авазы — Евдокия Федотовна Морозова, бажыӊ ээзи. Кады тѳрээнери 5 кижи. Анна улуг уруу. Ѳг-булези Брянск облазыннын Дубров районунда Сеща суурже кѳшкен. Анаа уруг 8 класс дооскан. Ол уеде комсомолга кирип алган. Бухгалтерлер курзун дооскан соонда шериг аэродромга авиация кезээнге ажылдап турган. Ада-чуртуӊ Улуг дайыныннын үезинде уругнун ажылдап турган аэродромунга фашистернин Yш дугаар рейхтин Шериг-Агаар күштериннин 2-ги авиабазазы турупкан. Олар хүнде 200-300 чедир бомбаларны кода-хоорайларже, оларнын аразында Москваже, октап тургннар. Совет эрге-чагырганныӊ разведказы ол дугайында билдингир шынарлыг медээлерни хереглеп турганнар. Ол дугайын билип алыры биле Брянщинага чажыт организацияларны тургузуп эгелээн. Анна фашистерниӊ авибазазынче идик-хеп чуур кижи кылдыр ажылдап кирген. Чоорту таныыр-билир аныяктарын чажыт ажылче хаара тудуп эгелээн. 1942 чылдыӊ чазынындан 1943 чылдыӊ сентябрьга чедир Морозова, «Резеда» - деп кыйгы биле (радиоэфирге) совет-поляк-чехословак чажыт интернационалчы организация удуртуп ажылдап турган. Совет командованиеже үнелиг чажыт медээлерни чорудуп, самолеттарны бүдүү чазылдырып, янзы-бүрү фашистерге удур ажылды чорудуп турганнар. 1 дугаар Клетнян партизан бригадазы уругнун ажылын унелеп корген. Сещаны фашистерден хостаан соонда, 10 дугаар Агаар шериинин армиязы уругну «За отвагу» - деп медаль биле шаӊнаан. 1944 чылда Анна радистер курзун разведшкола: « Разведывательное управленея Генерального штаба Красной армии» - черинге дооскан. Аннаны ВС ССРЭ-нин 10 дугаар армиязыннын «Джек» разведка-диверсия бѳлүүннүн «Лебедь» кыйгылыг дайынчызы кылдыр Чѳѳн Прусияже разведчик кылдыр октапкан. Ол черлерге каш-даа разведбѳлүктер туттурган болуп турар, чуге дээрге немецтернин ында тускай камгалал шыйыы: «Ильменхорст», узуну - Литвадан - Мазур тулаалары, мурнуу чукте: Тильзит — Рагнит — Гумбиннен — Гольдап — Ангербург — Норденбург — Алленбург — Велау бар болган. 1944 чылдыӊ тѳнчүзүнден Анна Морозова каттышкан совет-поляк партизан отрядынга турган. «Джек» бѳлүү чидириге таварышпышаан, немецтерни эжелеп алганы поляк девискээрге келген. 1944 чылдын декабрь 31-де хутор Нова-Весь чоогунга разведчик Анна бүзээледипкен. Сѳѳлгү огунга чедир аткылашпышаан, октары тѳнүп каарга, балыглаткан уруг халчып келген СС кезээнин фашистеринге дүжүп бербейн, ийи гранатазы-биле оларны боду биле катай чазылдырыпкан. Уругнун чок болган чери арга кыдыы чер, ийи суур аразы: Сицяж (польск. Siciarz)суур биле Дзечево (польск. Dzieczewo). Маадырны Градзаново-Костелное чоогунда ажааган. (польск. Gradzanowo Kościelne), Поляк хоорай Млавыдан 34 км черде.

Шаӊналдары

  • 1943 — медаль «За отвагу».
  • Ленин ордени.
  • Кызыл Сылдыс ордени. .
  • «Крест Грюнвальда» II чаданнын ордени (Польша).
  • 1965 — «Совет Эвилелиннин Маадыры» ССРЭ-нин Дээди Човулелиннин Президимунун чарлыы биле 1965 чылдын май 8-те, чок апарганда. «Ада-чуртун Улуг дайынынга (1941-1945) немец-фашистиг эжелекчилерге удур маадырлыг чоруу дээш».

Тураскаалдары.

  • 1966 чылда «Почта СССР» почта марказын ундурген: «Совет Ээвилелиннин маадыры Анна Афанасьевна Морозова»
  • Брянск облазыннын Дубров районунда, Сеща суурнун товунде 1968 чылдын сентябрь 17-де чажыт интернационалчы дайынчыларга тураскаал. (архитектор Юрия Тарабрин, скульптор Нина Козлова) — Константин Поваровка, Анна Морозовага, Ян Маньковскиге.
  • Калуга облазында Мосальск хоорайнын тиилелге парыгында а Анна морозованнын бюстузун тургускан.
  • Анна Морозованнын ады биле Брянск, Жуковка хоорайларда кудумчуларны адаан. Брянск облазында Дубровка хоорайда база Калуга облазы Мосальскта база кудумчулар аттарын уругнун ады биле адаан.
  • № 710 Москва школазында Анна Морозованнын музеи.
  • Калуга облазыннын Мосаль районда Долгов ортумак школада Анна Морозованнынбюстузун тургускан.
  • 2011 чылдын майда, Морозованнын 90 чылдаанында «Почта России» маадырнын чуруу бар чагаа хаптарын ундурген.

Киноларда.

«Вызываем огонь на себя» (1965) режиссёр Сергей Колосов «Парашюты на деревьях» (1973) режиссёр Иосифом Шульман с

Шѳлүлгелер

Tags:

Морозова, Анна Афанасьевна Допчу-намдары.Морозова, Анна Афанасьевна ШаӊналдарыМорозова, Анна Афанасьевна Тураскаалдары.Морозова, Анна Афанасьевна Киноларда.Морозова, Анна Афанасьевна ШѳлүлгелерМорозова, Анна АфанасьевнаПольша

🔥 Trending searches on Wiki Тыва:

ХүрешТараа далганҮшкү хүнКөк-катИбн СинаДойлар2016 чылДжонсон, ДуэйнСиддхартха Гаутама БашкыВенгрВИТАМИН ДДоңгак, Валерия Чаш-ооловнаПутин, Владимир Владимирович2060 чылдарЭге түрк дылВяхирева, Анна Викторовна3DАлматыМоңгуш, Ольга ОюнзаевнаРоссия хүнүИодВиноОоржак, Сергек (кикбоксчу)ХомусБелокКуңгуртугЧайковский, Пётр ИльичДомзакКазах төрел бөлүктерКурбан байрамыАвторлуг ырыВКП(б)5Текирдаг (ил)30Тыва таналВолонтерСүт чемиштиг амытаннарЖавид ЭрсенЗубарева, Ольга АлександровнаМоскваПоляк дылГераньХамаарылга категориязыЦеченлиңБызаанчыВиолончельМоол дыл🡆 More