Казах Төрел Бөлүктер

Казах төрел бөлүктер (каз. қазақ рулары) дээрге термин, кандыг бир кижилерни чангыс бир бөлүкке хамааржырын илередир, ону болза төрел бөлүктер деп адап турар.

Ниити дайынчы кыйгызы — ұран. аксакалам деп улуг мерген өгбелер баштаан. Аймак бүрүзүнүң бодунуң таңмазы турган. 20 ажыг аймактар болгаш 200 хире төрел бөлүктер, база муң хире төрел бөлүктер аразынче кирип турар бичии аймактар бар. Адаанда аймактар болгаш төрел бөлүктерниң даңзызын улуг назы харының аайы-биле берип каан, алфавит аайы-биле эвес.

Казах Төрел Бөлүктер
1868 чылдың сибирьге чурттап турган киргиз (казах) чоннарның кышкы болгаш чайгы көжүп турган черлерниң географтыг чуруу.

Чеди ада салгалы

Казах ёзу аайы-биле алырга казах бүрүзү бодунуң өгбелерин 7 ада салгалынга дээр билир ужурлуг. Ол дээрге өгбелериниң генеалогтуг болгаш төрел салгалын билир ужурлуг.

Деңнелдер

Төрел бөлүктерниң деңнелдери чурум аайы-биле дөрт кезекке чардынган:

  1. бир дугаар деңнел — аргын, найман, и тд. Ниити саны 20 хире турган.
  2. ийи дугаар деңнел (округ болгаш уезд деңнелдиг) — каракесек, куандык и тд; олар бир округ азы ооң чартыы хире турган, азы бир уезд; улуг султаннар баштап турган, а орустар үезинде уездиниң даргалары баштап турган.
  3. үш дугаар деңнел (волость деңнелдиг) — керней, кояншытагай, сарым, караке и тд; олар волостуң чартыы, азы бир болгаш ийи волость эжелеп турганнар; волость удуртукчулары баштап турган.
  4. дөрт дугаар деңнел (аул деңнелдиг) — олар аулдуң чартыын, азы бир болгаш ийи административтиг аул эжелеп турганнар; аулдуң улуг назылыг кижилери баштап турган, 1868 чылда реформа соонда бийлер баштап эгелээн.

Чоннуң ниити саны

Көдээ ажыл-агайның чурттакчы чоннуң чизези аайы-биле алырга 1896—1911 чылдарда (Асет Темиргалиевтиң «Волостар, уездилер … Казахтар: 1897—1915 чылдарда казахтарның административтиг черлерге аңгыланып чурттап турган схема-картазы: этнологтуг болгаш картографтыг шинчилел ажылы» деп номундан даңзы):

УЛУГ ЖУЗ/3 618 700/:

  • Албан — 81 000 (106 000) /325 000/
  • Дулат — 334 000 (373 000) /1 390 000/
  • Суан — 40 000 (35 000) /165 000/
  • Шапрашты — 70 000 (53 000) /290 000/
  • Жалайыр — 101 000 (107 000) /485 000/
  • Сары-уйсун — 10 000 (16 000)
  • Ысты — 50 000 (45 000) /225 000/
  • Ошакты 70 000 (19 000) /160 000/
  • Сиргели — 70 000 (57 000) /160 000/
  • Шанышкылы — 190 000 (60 000)
  • Канлы — билдинмес (67 000) /380 000/
  • Шакшам — неизвестно (4 000)

ОРТУКУ ЖУЗ/4 681 000/:

  • Аргын — 509 000 (753 000) /2 090 000/
  • Кыпшак — 169 000 (192 000) /640 000/
  • Найман — 395 000 (557 000) /940 000/
  • Конырат — 128 000 (147 000) /690 000/
  • Керей — 90 000 (221 000) /341 000/
  • Уак — билдинмес (75 000) /160 000/

БИЧИИ ЖУЗ/2 521 900/:

  • Алимулы — 340 000 ()/811 900/, ооң иштинде:
  • Шекты — 80 000 (140 000)
  • Шомекей — 100 000 (67 000)
  • Торткара — 60 000 (68 000)
  • Кете — 60 000 (95 000)
  • Каракесек — 25 000 (24 000)
  • Карасакал — 15 000 (10 000)
  • Жетыру — 300 000 () /580 000/, ооң иштинде:
  • Табын — 80 000 (155 000)
  • Жагалбайлы — 70 000 (78 000)
  • Кереит — 35 000 (12 000)
  • Тама — 70 000 (93 000)
  • Телеу — 20 000 (10 000)
  • Кердери — 20 000 (32 000)
  • Рамадан — 5 000 (11 000)
  • Байулы — 550 000 ()/1 120 000/, ооң иштинде:
  • Адай — 90 000 (140 000)
  • Байбакты — 40 000 (88 000)
  • Берш — 70 000 (97 000)
  • Таз — 30 000 (37 000)
  • Шеркеш — 40 000 (45 000)
  • Маскар — 20 000 (18 000)
  • Тана — 25 000 (35 000)
  • Кызылкурт — 40 000 (15 000)
  • Алтын — 25 000 (17 000)
  • Жаппас — 70 000 (43 000)
  • Ысык — 20 000 (40 000)
  • Есентемир — 20 000 (18 000)
  • Алаша — 60 000 (85 000)

Жузче кирбейн турар:

    Аксуектер (белая кость, духовенство)
  • Торе и толенгиты — (53 000)
  • Кожа (Ходжа) — (26 000)
    Жузтарже кирбейн турар өске төрел аймактар
  • Ногай-казахи — (18 000) (чамдык улус жузка кирип турар деп санап турар)
  • Кыргызы (род) — (12 000) (чамдык улус жузка кирип турар деп санап турар)
  • Каракалпак (род) — (5 500)
  • Сунак — (4 500)
  • Оон өске — (31 000)

Амгы Казахстанда

Амгы Казахстанда төрел аймаан дугайында документилерге биживес апарган, ынчаза-даа чамдык улус саналдап турар ону. Төрел бөлүктерниң санын чизе аайы-биле кылбайн турар.

Улуг жузтуң төрел бөлүктери

Аймактар эвилели Уйсун
Аймактар Албан дулат ошакты Суаны шапырашты ысты сары уйсын
Төрел бөлүктер
  1. Сары
    1. шоган
    2. Досалы
    3. Кажбанбет
    4. жарты
    5. алжан
    6. курман
    7. айт
    8. бозым
    9. кыстык
  1. Шыбыл
    1. коныр-борик
    2. кызыл-борик
  1. ботпай
  2. жаныс
  3. сикым
  4. шымыр
  1. аталык
  2. байлы
  3. коныр
  4. тасжурек
  1. байтюгей
  2. токарстан
  3. багыс
  4. сартай
  5. нартай
  1. екей
  2. еміл
  3. асыл
  4. шыбыл
  5. айкым
  1. ойык
  2. тилик
  1. Калша
  2. Жакып

Ортумак жузтуң төрел бөлуктери

Аймактар Аргыны Кипчаки Найманы Коныраты Кереи Уак
Аймактар
  1. Мейрам
    1. Куандык
    2. Суйиндык
    3. Бегендик
    4. Шегендик
    5. Каракесек
  2. Момын
    1. Канжыгалы
    2. Тобыкты
    3. Басентиын
    4. Карауыл
    5. Атыгай
  1. Жогары-шекты
  2. Томенги-шекты
  3. Таракты (жиен)
  1. Кулан Кыпшак
  2. Сары Кыпшак
  3. Китай Кыпшак
  4. Сагал Кыпшак
  5. Кара Кыпшак
    1. Карабалык
    2. Колденен
    3. Бултын
    4. Узун
    5. Торы
  1. Саржомарт
    1. Бура
    2. Каратай
    3. Кокжарлы
  1. Толегетай (Толетай)
    1. Матай
    2. Каракерей
    3. Садыр
    4. Тортуыл(Дотуыл)
  1. Терстамгалы
    1. Баганалы
    2. Балталы

Котенши:

  1. Сангыл
  2. Божбан
  3. Жетимдер
  4. Мангытай
  5. Аманбай
  6. Жаманбай

Коктинулы:

  1. Байлар
  2. Жандар
  3. Оразкелди
  4. Карасирак
  5. Токболат
  6. Кулшыгаш
  7. Алги
  1. абақ:
    1. Жантекей
    2. Жадик
    3. Шимойын
    4. Шубарайгыр
    5. Меркит
    6. Шеруши
    7. Сарбас
    8. Молкы
    9. Ители
    10. Каракас (сидалы)
    11. Консадак
    12. Жастабан
    13. Итимген
  1. Ашамайлы:
    1. Балта
    2. Кошебе
    3. Тарышы
    4. Сибан
  1. Ер Қосай
  2. Байназар
  3. Бетке
  4. От первой жены:
    1. Сарман
    2. Шогашога
  5. Ергенекти:
    1. Баржакы
    2. Жансары
    3. Шайкоз
    4. Бидалы

Бичии жузтуң төрел бөлүктери

Аймактарның эвилели Алшын Жетыру
Аймактар Алимулы Байулы
Төрел бөлүктер
  1. Шекты
  2. Каракесек
  3. Карасакал
  4. Кете
  5. Торткара
  6. Шомекей
  1. Жаппас
  2. Адай
  3. Алаша
  4. Алтын
  5. Байбакты
  6. Берш
  7. Есентемир
  8. Шеркеш
  9. Кызылкурт
  10. Маскар
  11. Таз
  12. Тана
  13. Ысык
  1. Тама
  2. Табын
  3. Кердери
  4. Кереит
  5. Телеу
  6. Рамадан
  7. Жагалбайлы

Жузче кирбейн турар төрел бөлүктер

Аксуек

Казах Төрел Бөлүктер 
1868 чылдың сибирьге чурттап турган киргиз (казах) чоннарның кышкы болгаш чайгы көжүп турган черлерниң географтыг чуруу.
  • Торе (род)
  • Ходжа

Артканары

  • Толенгут
  • Сунак
  • Ногай-казах (чамдык улус бичии жузка хамааштырар)
  • Кыргыз (род)
  • Каракалпак (род)

Тамга болгаш ураннар

Казах тамгалар башкир тамгаларга бичии дөмейлежип турар  — ол дээрге нарын этногенез бооп турар, ол кыпчак чоннарның төрелзирек харылзаазы. Чамдык эрте-бурунгу тюрк аймактар хары угда элээн каш чоннуң этногензинге киржип турган бооп турар; ынчалдыр, табыннар тургузуунче казахтар болгаш башкирлер кирип турарлар. Ол дээш бо чоннарның тамгазы дөмей болуп турар, азы чамдыкта капсырлажыр.

Төрел бөлүктер Төрел бөлүктерниң бичии аймактары Тамга (төрел бөлүктер демдээ) Уран (төрел бөлүктер кыйгызы)
Улуг жуз Казах Төрел Бөлүктер  Нел
Канлы Казах Төрел Бөлүктер  косеу, Казах Төрел Бөлүктер  шылбыр Байтерек
Жалаир Казах Төрел Бөлүктер  тарак Бактияр, Кабылан
Дулаты Казах Төрел Бөлүктер  донгелек, Казах Төрел Бөлүктер  абак Бактияр
Сикым Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Сикым, Рсбек
Жаныс Казах Төрел Бөлүктер  Жаныс, Толе
Ботбай Казах Төрел Бөлүктер  Ботбай, Самен
Шымыр Казах Төрел Бөлүктер  Шмыр, Койгельды
Албаны Казах Төрел Бөлүктер  Райымбек
Суаны Казах Төрел Бөлүктер 
Сарыуйсын Казах Төрел Бөлүктер 
Шапрашты Казах Төрел Бөлүктер  ай, Казах Төрел Бөлүктер  тумар, Казах Төрел Бөлүктер  Карасай
Ошакты Казах Төрел Бөлүктер  тумар Бактияр
Ысты Казах Төрел Бөлүктер  косеу, Казах Төрел Бөлүктер  шылбыр Жауатар
Ойык Казах Төрел Бөлүктер  косеу, Казах Төрел Бөлүктер  коз
Тилик Казах Төрел Бөлүктер  косеу
Сиргелы Казах Төрел Бөлүктер  сирге, Казах Төрел Бөлүктер  курай, Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Туганаз
Шанышкылы Казах Төрел Бөлүктер  кол-тамга, Казах Төрел Бөлүктер  Аирлмас
Ортуку жуз Казах Төрел Бөлүктер  босага
Аргын Казах Төрел Бөлүктер  коз Акжол, Кара Ходжа
Каракесек Казах Төрел Бөлүктер  коз Каркабат
Суиндык Казах Төрел Бөлүктер  коз Тортуыл
Таракты Казах Төрел Бөлүктер  тарак, Казах Төрел Бөлүктер  Жаукашар
Жогары шекты Казах Төрел Бөлүктер  жогары-шекты
Томень шекты Казах Төрел Бөлүктер  томень-шекты
Найман Казах Төрел Бөлүктер  шомыш, Казах Төрел Бөлүктер  Каптагай
Балталы Казах Төрел Бөлүктер  балта
Баганалы Казах Төрел Бөлүктер  багана, Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер 
Бура Казах Төрел Бөлүктер 
Каракерей Казах Төрел Бөлүктер  Кабанбай
Матай Казах Төрел Бөлүктер  Борибай
Садыр Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Алдияр
Кыпчак Казах Төрел Бөлүктер  кос алип Айбас
Конырат Казах Төрел Бөлүктер  босага Алатау
Сангыл Казах Төрел Бөлүктер  босага Мулкамал
Уак Абрай

Ажибек

Шога

Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Жаубасар, Бармак
Ергенекты Уак Казах Төрел Бөлүктер  ергенек, Казах Төрел Бөлүктер  ай Алга
Керей Кара Кожа
Ашамайлы Казах Төрел Бөлүктер  ашамай
Абак Казах Төрел Бөлүктер  абак
Бичии жуз
Байулы
Адай Казах Төрел Бөлүктер  садак, Казах Төрел Бөлүктер  ок Бекет
Берш Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Агатай
Алтын Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Баймурат
Жаппас Казах Төрел Бөлүктер  туйе моин, Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Баймурат
Есентемир Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Алдонгар
Таз Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Бакай
Байбакты Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Даукара
Тана Казах Төрел Бөлүктер  алип, косеу Тана
Маскар Каратай
Алтыбас (Алаша) Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Байбарак
Кызылкурт Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Жиембай
Ысык Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Байтерек
Алим-улы
Карасакал Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Алдажар
Каракесек Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Акбан
Торткара
Аиртау
Шекты Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Бактыбай, Жанходжа
Шемекей (Шомень) Доит
Жетыру
Табын Казах Төрел Бөлүктер  шомиш, Казах Төрел Бөлүктер  Казах Төрел Бөлүктер  тарак, Казах Төрел Бөлүктер  косеу Тостаган
Тама Казах Төрел Бөлүктер  кос алип, Казах Төрел Бөлүктер  тарак, Казах Төрел Бөлүктер  шылбыр Карабура
Жагалбайлы Казах Төрел Бөлүктер  балта, Казах Төрел Бөлүктер  шеккиш Манатау
Телеу Казах Төрел Бөлүктер  шылбыр, Казах Төрел Бөлүктер  Тулпар, Аргымак
Кердери Казах Төрел Бөлүктер  тостаган Кожахмет
Керейт Казах Төрел Бөлүктер  шылбыр, Казах Төрел Бөлүктер  кос алип Аксакал, Унтум
Рамадан Казах Төрел Бөлүктер  шомиш Дулат, Кайгулым
Аксуек
Торе Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  Архар, Аблай, Санхай
Кожа (Ходжа) Алла Казах Төрел Бөлүктер , Казах Төрел Бөлүктер  W
Жузтарже кирбейн турарлары
Толенгут

Казах Төрел Бөлүктер  Тарақ

Ногай-казах Уйсын, Кояс, Казанкулак, Костанбалы Казах Төрел Бөлүктер  Балга Айдархан
Кыргыз (род)

Майык:Rodovid

База көөрүңер

Демдеглелдер

Шөлүглелдер

Tags:

Казах Төрел Бөлүктер Чеди ада салгалыКазах Төрел Бөлүктер ДеңнелдерКазах Төрел Бөлүктер Чоннуң ниити саныКазах Төрел Бөлүктер Амгы КазахстандаКазах Төрел Бөлүктер Улуг жузтуң төрел бөлүктериКазах Төрел Бөлүктер Ортумак жузтуң төрел бөлуктериКазах Төрел Бөлүктер Бичии жузтуң төрел бөлүктериКазах Төрел Бөлүктер Жузче кирбейн турар төрел бөлүктерКазах Төрел Бөлүктер Тамга болгаш ураннарКазах Төрел Бөлүктер База көөрүңерКазах Төрел Бөлүктер ДемдеглелдерКазах Төрел Бөлүктер ШөлүглелдерКазах Төрел БөлүктерКазах дыл

🔥 Trending searches on Wiki Тыва:

Шээр малды семистээриГалерея4КрасноярскАшокаДустарТос чүзүн малНатпий-оол, Кара-оол Доңгак оглуТуматКыдырали, Дархан КуандыкулыБизонОренбург областьБернерс-Ли, ТимДагылгаОндар, Николай Алдын-оол оглуНаполеон IDeutschlandДекарт, РенеШишигин, Николай ПетровичИспан дыл2000 чылдарВ17Ленин, Владимир ИльичУрянхай крайАвстралияАнтон ҮержааПоло, МаркоТоржу, Анна НамбыраловнаГормоннарХимиктиг элементилерниң периодтуг системазыВартанян, Гоар ЛевоновнаАлгы-кеш аймааСинтоизмЧаа-Хөл кожуунуОливелья, ФерранЭэрбекЭнвер Бехнан ШаполйоАк-ДовуракНАТОАратАрал далайыҮш Ыдыктыг Ховар Дээди ЭртинеАда-ие болгаш уруглар кижизидилгезиБак, ЛиндаШойгу, Лариса КужугетовнаТрамп, ДональдВенаШолбанАчыты Кезер-Мерген21 Дөрт айПоляк дылБыжыг сөс каттыжыышкыныФерментилерДашчы25Түрк дылдарның классификациязы (В.В Радлов)Бир хардан он үш харга чедир уруг назыны. Кылыр-кылбас чүүлдери🡆 More