Күнзегеш, Юрий Шойдак Оглу

1927 чылдың ноябрь 17-де Тожунуң Арбык деп черге төрүттүнген.

Чогаал ажылын 1942 чылда эгелээн. Шүлүкчү,очулдурукчу. Россияның Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү. Тыва Республиканың улустуң чогаалчызы. Тыва АССР-ниң культуразының алдарлыг ажылдакчызы. Тыва АССР-ниң Күрүне шаңналының болгаш Тыва Республиканың Президентизиниң С.А. Сарыг-оол аттыг чогаал шаңналының лауреады. Ооң ады-биле Тываның ном үндүрер черин адаан. «ХХ чүс чылда Тываның алдарлыг кижилери» деп Күрүне номунче ооң ады кирген. Ооң шүлүктерин, шүлүглелдерин ССРЭ-ниң улустарының болгаш делегей улустарының хөй дылдарынче очулдурган. Тыва дылче А. Пушкинниң, М. Лермонтовтуң, И. Тургеневтиң, М. Горькийниң, А. Блоктуң, С. Есенинниң, Еврипидтиң, Ф. Шиллерниң, Ж.-Б. Мольерниң, Э. Ростанның болгаш өске-даа хөй чогаалчыларның чогаалдарын очулдурган.

Чогаалдар чыындызы (Кызыл, 1977); «Ховунуң аялгалары» (Кызыл, 1952), «Стихотворения» (Москва, «Советский писатель», 1954) «Найыралдың тугу» (Кызыл, 1956), «Дуңмазының ыры» (Кызыл, 1963), «/елерниң өңнери» (Кызыл, 1966), «Сердце Саян» (Кызыл, 1968), «Өөрүшкүнү үлежир дээш» (Кызыл, 1970), «Эзир. Ынакшыл. Ажыл» (Кызыл, 1972), «Хүннү утку» (Кызыл, 1974), «Меч Багыра» (Кызыл, 1976),?? Алтай ном «Кижиниң изи» (Кызыл, 1979), «Хүн чалыткан Тыва» (Горно-Алтайск, 1982, алтай дылда), «Хаяларда чурумалдар» (Кызыл, 1983), «Койгунак» (Кызыл, 1984), «Сказания у костра» (Кызыл, 1986), «Ынакшылдың буяны» (Кызыл, 1987), «Ожук даштары» (Кызыл, 1993), «Бодалдарым бодаралы» (Кызыл, 1997), «Чаңгыс өнчүм – уян ырым» (Кызыл, 2002). 2000 чылдың ноябрь 7-де мөчээн.

http://lrd63.narod2.ru/tivani_ulustu_chogaalchilari/yurii_kyunzegesh/