Ховалыг, Артык Хом-Оттук Кызы

Ховалыг Артык Хом-Оттук кызы 12 май 1951 чылда Бора-Тайга суурга Сүт-Хөл кожуун Тыва автономнуг областька төрүттүнген. Кызылдың күрүне башкы институдунуң филология факультедин дооскан (1975), журналистика факультеди Дээди комсомол школа при ЦК ВЛКСМ Москва хоорайга (1983). Бажың-Алаак ортумак школага башкылап ажылдап турган, «Тываның аныяктары» солуннуң редакция килдизин эргелекчилеп турган, «Шын», Тыва Республиканың культура министерствозунуң инспектору.Тываның шүлүкчүлер ассоциациязын тургускан база ооң даргазы апарган.

Литературлуг ажыл-чорудулганы 1974 чылдан эгелээн. Чогаадылганың кол темазы — ол дээрге ава темазы, ынакшыл, төрээн чурт. Бир дугаар шүлүктери «Тываның аныяктары» солунунуң арынынга парлаан турган (1974), бир дугаар шүлүктер чыындызы «Крылья» ат-биле үнген (1979) Тываның ном ном үндүрер чери. Ол тыва дылче рубаи Омар Хайямны очулдурган база «100 рубаи» ат-биле парлап үндүрген (2000). Ол А. Ахматованың чогаалдарын база тыва дылче очулдурган, В. Тушнованың, моол шүлүкчү Д. Нямаа, А. Мамедова, В. Зуенока база өскелер. Ооң шүлүктерин орус, немец, украин, турк, алтай дылдарже очулдуруп турган. Бир дугаар ооң чыынды шүлүктери орус дылга В.Гордеевтиң очулгазынга «Преодоление» ат-биле (1992) Москва хоорайга үнген. Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы, Россияның алдарлыг культура ажылдакчызы. Россияның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү (1991), Россияның журналистер эвилелиниң кежигүнү (1981), Россияның журналистер эвилелиниң федеративтиг Совет кежигүнү (1998), Улустар аразының Журналистер Организациязының кежигүнү (1997). Ол херээженнерге үндүрүлгелер тургускан: «Эне сөзү» солун (1991), «Кадын» журналы. Ук солун-сөткүүлдүң кол редактору. Тыва Республиканың журналистер эвилелиниң даргазы.

• Журналистер эвилелиниң юбилейлиг медалы
• «Мисс пресса-94» дүжүлге бөргүнүң эдилекчизи
• Д.Барыкаан аттыг шаңналдың лауреады
• Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы
• Россияның алдарлыг культура ажылдакчызы

• «Крылья» шүлүктер
• «Четыре дара» шүлүктер
• «Цветок души» шүлүктер
• «Касание» шүлүктер
• «Серебряная капля» шүлүктер
• «Золотых луч озарение» шүлүктер
• «Искры мысли» шүлүктер
• «Доброе сердце» шүлүктер, очулгалар