Tono Dam yɛ kuayɛ abura akɛseɛ a ɛwɔ Afrika atɔeɛ fam no mu baako, ɛwɔ Kassena-Nankana Mantam mu wɔ Upper East Region, Ghana atifi fam.Atare a ne tenten yɛ kilomita 2 no gugu asase bɛyɛ hekta 2,490 so nsuo.
Wofii ase sii abura no wɔ 1975 mu, na Taysec, Britania mfiridwuma adwumakuw bi na wowiee wɔ 1985 mu. Ghana Aban na ɛde sii hɔ sɛ ɛbɛma akuafoɔ nketewa ayɛ aduane nnɔbaeɛ afe mũ no nyinaa wɔ nsuo a wɔde gugu nnɔbaeɛ so nhyehyɛeɛ a wɔahyehyɛ na wɔhwɛ so mu. Wɔhyehyɛɛ Irrigation Company of Upper Region (ICOUR) sɛ wɔnhwɛ Dam no so.
Wɔ afe 2008 mu no, wɔsan siesiee kɔnkrit a ɛwɔ abura no mu nsuo a ɛtwe ade ba fam no mu no. Ghana Aban a ɛhyɛ The Ghana Commercial Agriculture Project (GCAP) ase no nya sika firi Wiase Sikakorabea ne USAID hɔ de siesie Dam no.
Dam no som bɛyɛ mpɔtam ason, tumi a ɛma nsuo ma nsuo afe mũ no nyinaa no ama aburow, soya bean, ne tomato a wodua no akɔ soro. Eyi ama ɛhɔnom akuafo asetra atu mpɔn. Dame no ayɛ ɔtare a nnomaa atrae a ɛda nsow wom.
Tebea a abura no wom no ma ɛyɛ nea eye ma mogya a ɛbɛtɔ schistosomiasis ɔyare mmoawa no. Saa ɔyare mmoawa yi fa honam ani kɔ nipadua no mu na ɛtra dwensɔtwaa anaa akisikuru no afasu mu. Ebetumi ama mogya atɔ no yaw na ayɛ awo, sɛ wɔansa a.
This article uses material from the Wikipedia Twi article Tono Dam, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nsɛm a ɛwɔ ha yi bo nnu CC BY-SA 4.0 gye sɛ wɔkyerɛ sɛ bo no yɛ foforo. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Twi (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.