Илья Григорьевич Борщов ( 1833 - 1878 ) - XIX гасыр рус ботаникы, таксономия, физиология һәм үсемлекләр анатомиясе өлкәсендә белгеч.
Илья Борщов | |
---|---|
Туган | 31 июль 1833 Санкт-Петербург, Россия империясе |
Үлгән | 12 май 1878 (44 яшь) |
Үлем сәбәбе | чабыртмалы тиф |
Ватандашлыгы | Россия империясе |
Әлма-матер | JMU[d] |
Һөнәре | ботаник |
Эш бирүче | Изге Владимир импиратыр университеты[d] |
Кардәшләр | Григорий Григорьевич Борщов[d] |
Гыйльми дәрәҗә: | биология фәннәре докторы[d] |
Ул Россия ботаник әдәбиятында беренчеләрдән булып ареалларның картографик күзаллауларын кертә, һәм беренче булып 66 үсемлек ареаллары картасын ясый .
Илья Григорьевич Борщов Санкт-Петербург мәктәбендә (1845) һәм Санкт-Петербургтагы Александр лицейында (1853) белем алган.
Борщов табигатьтән бик сәләтле була һәм, әгәр дә аны тәрбияләүнең уңайсыз шартлары һәм вакытыннан алда үлеме булмаса, фәндә күренекле урын ала алыр иде. Аның тыумыштыг сәләтенә туры килмәгән административ карьерага билгеләнеп, ул Петербург губернасы буйлап академик ботаниклар К.А.Мейер һәм Ф.И.Рупрехт житәкселегендәге ботаник экскурсияләр белән иртүк мавыгып китә. А. Ф. Миддендорфның Көнчыгыш Себергә танылган сәяхәте вакытында тупланган мүк һәм гөмбәләрне эшкәртә. Канцелярия хезмәтенең тыгыз өлкәсе яшь түрә-натуралист күңеленә хуш килми, табигатькә мәхәббәт һәм аны өйрәнү аны киң сәяхәт киңлегенә тарта.
Финанс министрлыгына хезмәт итеп кайткач, Борщов зоолог Н. А.Северцов белән бергә Сырдарья елгасы бассейнын тикшерү өчен кирәк булган экспедициягә җибәрелә (1857-1859). Аннан кайткач, табигый фәннәрне камилләштерү өчен чит илгә җибәрелә.
1859-1861 елларда Вюрцбургта ботаник профессор Шенк җитәкчелегендә укый.
Арал-Каспий экспедициясенә командировка Борщовка яраткан эшләренә бушлай юл ача һәм аңа бик күп кыйммәтле фәнни әсәрләр өчен бай материаллар бирә. Ул Арал-Каспий территориясенең үсемлекләрен 5 төбәккә бүлә: 1) мамык үлән даласы, 2) балчык чүлләр, 3) тозлы чүлләр, 4) калкулыклы ком, 5) Зәрәфшан өлкәсе күчү (даладан чүлгә). Бүленешнең нигезенә туфракларның характеры, ландшафтка үзенчәлекле физик-икътисадый характерлар бирә торган үсемлекләрнең теге яки бу тормыш рәвешләренең өстенлек итүе һәм таксономик составның үзенчәлекләре салынган.
1862 елда ул Финанс министрлыгыннан отставкага китә һәм Киевка күченә.
1865 елда Борщов ботаника магистры дәрәҗәсенә диссертация яклый 1867 елда — ботаника докторы дәрәҗәсенә , 1865 елдан үлеменә кадәр ул ботаника кафедрасын беренче доцент, ә аннары экстраординар (1868 елдан) Һәм изге Владимир (Киев) университетында ординар профессор буларак били.
1877 елда А.А.Бунге Борщов хөрмәтенә Маревлар гаиләсенең Борсковия үсемлеге нәселен атый . 1879-нчы елда Бунге, үсемлек исемендәге Борщов фамилиясенең латин язылышындагы хатасын төзәтеп, ботаник таксономиягә - Борщовия дөрес исемен кертә. .
Ботаник хөрмәтенә 1857 елда Борщов тапкан Тюльпан төре, Тюльпан Борщова (Tulipa borszczowii Regel) аталды. .
1958 елда Киев Университеты тарафыннан Будище ( Коропский өлкәсе, Чернихив өлкәсе ) авылында галим каберенә һәйкәл куелды.
This article uses material from the Wikipedia Tatarça / Татарча article Илья Борщов, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәгълүмат CC BY-SA 4.0 буенча таратыла (әгәр башкасы күрсәтелмәсә). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tatarça / Татарча (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.