Kendine zarar veren kişilik bozukluğu (mazoşist kişilik bozukluğu olarak da bilinir) önerilen bir kişilik bozukluğuydu.
Diğer kişilik bozukluğu için bir tanımlayıcı olarak 1980'de DSM-III'te bahsedilmiştir.:330 Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı'nın (DSM-III-R) 1987'deki gözden geçirilmiş üçüncü baskısının bir ekinde tartışılmış,:371 ancak hiçbir zaman resmi olarak el kitabına kabul edilmemiştir. Diğer kişilik bozukluklarıyla (borderline, çekingen ve bağımlı) önemli ölçüde örtüşmesi nedeniyle bu ayrım klinik olarak değerli görülmemiştir. Hem DSM-III hem de DSM-III-R bu durumu cinsel mazoşizmden ayırmıştır.:287:274
Kendine zarar veren kişilik bozukluğu | |
---|---|
Diğer adlar | Mazoşist kişilik bozukluğu |
Uzmanlık | Psikiyatri |
Komplikasyon | Distimi, majör depresif atak |
Risk faktörü | Aile öyküsü, istismar |
Ayırıcı tanı | Fiziksel, cinsel veya psikolojik istismar, majör depresif bozukluk |
DSM-IV'ten tamamen çıkarılmıştır. DSM-5'ten bu yana, diğer belirtilmiş kişilik bozukluğu ve belirtilmemiş kişilik bozukluğu tanıları çoğunlukla kullanımının yerini almıştır.
Kendine zarar veren kişilik bozukluğu:
Tarihsel olarak mazoşizm, kadınsı itaatkarlıkla ilişkilendirilmiştir. Bu bozukluk, çoğunlukla erkeklerin neden olduğu düşünülen aile içi şiddetle ilişkilendirildiğinde politik olarak tartışmalı hale gelmiştir. Ancak yapılan bir dizi çalışma bu bozukluğun yaygın olduğunu göstermektedir. 1994'te DSM-IV'ten çıkarılmasına rağmen, insan davranışının pek çok yönünü açıklayan bir yapı olarak klinisyenler arasında yaygın bir şekilde kullanılmaya devam etmektedir.
"Sosyal, mesleki veya diğer önemli işlevsellik alanlarında klinik olarak anlamlı sıkıntıya veya bozulmaya neden olan" cinsel mazoşizm hâlâ DSM-IV'te yer almaktadır.
Theodore Millon dört mazoşist alt tipi önermiştir. Herhangi bir bireysel mazoşist aşağıdaki alt tiplerden hiçbirine, birine veya daha fazlasına uyabilir:
Alt tip | Tanım | Kişisel özellikler |
---|---|---|
Erdemli mazoşist | Histrionik özellikler dahil | Gururlu bir şekilde bencil olmayan, kendini feda eden ve fedakâr; kendini beğenmiş; ağır yükler asil, doğru ve aziz olarak değerlendirilir; diğerleri sadakat ve bağlılığı tanımalıdır; fedakârlık ve hoşgörü için minnettarlık ve takdir beklenir. |
Sahiplenici mazoşist | Olumsuz özellikler dahil | Kıskanç, aşırı koruyucu ve vazgeçilmez olarak büyüler ve tuzağa düşürür; tuzağa düşürür, kontrolü ele geçirir, fetheder, köleleştirir ve hataya kurban olarak başkalarına hükmeder; zorunlu bağımlılıkla kontrol eder. |
Kendini mahveden mazoşist | Kaçınma özellikleri dahil | "Başarıyla yıkılır"; "yenilgiyle zafer" yaşar; kişisel talihsizlikler, başarısızlıklar, aşağılanmalar ve çilelerle tatmin olur; en iyi çıkarlardan kaçınır; mağdur olmayı, mahvolmayı, rezil olmayı seçer. |
Ezilen mazoşist | Depresif özellikler dahil | Gerçek sefalet, umutsuzluk, zorluk, ıstırap, eziyet, hastalık deneyimleri; başkalarında suçluluk yaratmak için kullanılan şikayetler; sorumluluklardan muaf tutularak ve "zalimlere" yüklenerek boşaltılan kızgınlıklar. |
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Kendine zarar veren kişilik bozukluğu, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.