Kariyaku, geyikgiller (Cervidae) familyasında bulunan Mazama cinsindeki geyik türlerine verilen ortak addır.
Boyut olarak küçük olan bu geyikler ormanlarda yaşar ve Güney Amerika ile Yukatan Yarımadası'nda bulunur. Duiker antilop türlerine benzeseler de ilişkileri yoktur. Birbiriyle çok yakın ilişkide olan bilinen yedi kariyaku türü vardır.
| Kariyaku | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kızıl kariyaku (Mazama americana) | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Her ne kadar boyutları değişse de Mazama türleri birbirine benzer. Küçük yuvarlak gövdeleri vardır. Uzunlukları 70 ile 140 cm arasında değişir. Genellikle açık ya da koyu kahverengi renktedir. Ağırlıkları 8 ile 30 kg arasında değişir. Boynuzları kısadır ve çok sık dökülmez.
Geceleri etkin olmalarının ve küçük boyutlarının yanı sıra Mazama türleri çekingendir dolayısıyla da nadiren gözlemlenebilir. Genellikle yalnız başlarına veya çiftleştikleri eşleriyle küçük bölgelerinde bulunurlar. Bölgelerini idrar, dışkı ya da gözaltı bezlerinden çıkan salgılarla işaretlerler. Puma ya da jaguar gibi avcı hayvanlar yaklaştığında yakınlardaki bitki örtüsünde saklanırlar. Otçul olan kariyaku bölgesinde bulunan yaprak, meyve ve sürgünlerle beslenir.
Çiftleşen eşler birlikte yaşadıkları sürece tekeşli olarak kalır. Yalnız yaşayan erkek geyik genellikle yakınlardaki dişi geyiklerle çiftleşir. Bir dişi için rekabet eden erkekler birbirlerini ısırarak ve kısa boynuzlarını batırarak dövüşür. Tropikal bölgelerde yaşayan kariyakuların belirgin bir kızgınlık dönemleri yoktur ancak ılıman bölgelerde yaşayan kariyakular sonbaharda kızgınlık dönemine girer.
Hamilelik dönemi kabaca 200–220 gündür ve dişiler bir batında tek yavru doğurur. Yeni doğan yavrular anneleri ile birlikte dolaşacak kadar büyüyene kadar gizlenirler. Altı ay kadar anneleri tarafından bakılan yavrular bir yaşında cinsel olgunluğa erişir.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Kariyaku, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
