İnuit halkları, Arktik bölgede, Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan Eskimoların ayrıldığı iki ana koldan biri.
Diğer kol Yupik halklarıdır.
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
13.500 | |||||||||||||
50.688 (Haziran 2010) | |||||||||||||
Diller | |||||||||||||
Din | |||||||||||||
AdlandırmaYerel folklorda Eskimo sözcüğünün "çiğ et yiyen kişi" anlamına geldiğine inanıldığı için bu kelimenin kendilerini tanımlamak amacıyla kullanılmasını hakaret kabul ederler. Bununla birlikte Eskimo sözcüğü diğer dillerde hakaret ya da küçümseme anlamı taşımaz ve antropoloji ve arkeolojide yaygın olarak kullanılır. İnuit ve İnuk sözcükleri Kanada'da resmî olarak Eskimo yerine kullanılmaktadır. İnuit kelimesi İnuk kelimesinin çoğuludur. İnuk kelimesi İnuitçe'de "kişi" anlamına gelir. İnuitçe lisanının yaklaşık olarak 60.000 kullanıcısı vardır. NüfusAlaska Yerli Dil Merkezine göre Eskimo-Aleut halklarının nüfusu ve anadillerini konuşabilen kişi sayısı:
Kabileler ve ŞivelerEskimo kabile adları -miut ('halk') yapım ekiyle kurulur. Şivelerini belirtmek için de -miutun eki getirilir.
TarihAsya ile Amerika birbirine bağlı kara parçaları iken, son Buzul Çağı'nın bitimine doğru (günümüzden yaklaşık 12000 yıl önce), Sibirya'dan Alaska'ya geçen avcıların torunlarıdır. Bununla birlikte bazı iddialara göre de MÖ 3000 yıllarında Bering Boğazı üzerinden Amerika'ya geçmişlerdir. Dil verileri ve arkeolojik kalıntılar Eskimo halklarının Bering Boğazı'nın buzlarla kaplanıp kara köprüsü olduğu zamanlarda günümüzden 10.000 yıl önce iki ayrı etnik grup (Eskimo ve Aleut) olarak Alaska'dan Kamçatka'ya kadar olan bölgede bulunduklarını göstermektedir. Eskimo ve Aleutların denizde avlanma tekniklerinin geliştirilmesinden önce bölündüklerini gösteren dil verileri arasında ok ve yay için ortak kelimelerin bulunması, bunun yanında deniz avcılığı terimlerinin Eskimo ve Aleutlarda farklı olması gösterilebilir. Eskimo ve Aleutlar deniz avcılığını birbirlerinden bağımsız olarak geliştirmişlerdir. Günümüzde Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan İnuit halklarının ataları MS 1000 yıl önce Thule kültürünü oluşturmuşlardı. Sosyal yaşamAtaları çeşitli bölgelere yerleştikleri için farklı kültür özellikleri geliştirmişlerdir; ama bu çok çeşitli toplulukların günümüzde de yaşayan ortak özellikleri vardır. İnuitler, günümüzde çoğunlukla Grönland'ın, Kanada'nın, ABD'nin ve Rusya'nın yasal sınırlarının iki yanında yaşamaktadırlar. Alaska'da çamur sıvalı dikdörtgen evlerde, Grönland'da taş, toprak ve balina kemiğinden yapılmış kubbeli evlerde, Kanada'da ise iglo denilen buzdan yapılmış kubbeli evlerde yaşarlar. Bununla birlikte modern evlerde yaşayan İnuitler de vardır. Kara ulaşımını köpeklerin çektiği kızaklarla, deniz ulaşımını "kayak" adı verilen kayıklarla ve kadınların kullandığı "umiak" adlı ağaç ve deriden yapılmış botlarla sağlarlar. Ancak günümüzde motorlu taşıtlar, motorlu kızaklar, ateşli silahlar ve modern kamp aletlerini de kullanmaktadırlar. İnuitlerin yaşadıkları geniş tundra bölgesi, yılda sekiz - dokuz ay süren dondurucu kuzey kışından ötürü tarıma elverişli olmayan topraklarla kaplıdır. Bu yüzden Eskimo ekonomisi avcılık ve balıkçılığa (özellikle balina avcılığı) dayanmaktadır. Temel yiyecekleri balık,ren geyiği ve sığındır. AileKöy odasıŞenlik ve TörenlerDil ve Eğitim
Avcılık ve toplayıcılıkEskimolarda av erkeklerce ya da kadınlarla birlikte yapılır ve avlanan büyük avlar erkeklerce yüzülür ve parçalanır. Fakat avın aile ve akrabalar ile ihtiyacı olan yabancılar arasında paylaşımı yalnızca kadınlarca yapılır. DinEskimoların çoğu Şaman ya da Hristiyan inançlarına sahiptirler. Hristiyan Eskimolar "Grönland Evanjelik Lutherci Kilisesi ile Moravian ve Anglikan kiliselerine mensupturlar. Geleneksel eskimo inanışı ise şaman denilen din adamları etrafında organize olmuş, karmaşık ve sözlü olarak nesilden nesile nakledilen bir inanç sistemidir. Destanlar ve şarkılı şiirli atışmalar kültürlerinde önemli bir yer tutar. ŞamanizmHıristiyanlıkGiyim KuşamGiyecekTakı ve beden süslemesiDövmeKolsuz bacaksız insan biçimli üzeri dövme desenli fildişi oyma bebeklerin Arktik'teki tarihi 3.500 yıl öncesine uzanıyor. Bering Boğazı ve Grönland'da dövmeli mumyalara rastlanmıştır. 3.500 yıl öncesi Sivullirmiut (ya da Tunnit, Dorset) kültürüne ait yüz maskesinde dövme izleri görülmektedir. Dövme bütün Eskimo halklarında yaygın bir gelenek olup daha çok kadınlarda görülür. Eskimolardaki ilk dövme kaydını 1576 yılında Kanada'da Sir Martin Frobisher (1535 ya da 1539 - 1594) daha sonra kendi adıyla anılacak olan koyda Eskimolardan yapmıştır. MutfakAyrıca bakınızKaynakça ve notlarThis article uses material from the Wikipedia Türkçe article İnuit halkları, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses. Tags:İnuit Halkları Adlandırmaİnuit Halkları Nüfusİnuit Halkları Kabileler ve Şivelerİnuit Halkları Tarihİnuit Halkları Sosyal yaşamİnuit Halkları Dil ve Eğitimİnuit Halkları Avcılık ve toplayıcılıkİnuit Halkları Giyim Kuşamİnuit Halkları Mutfakİnuit Halkları Ayrıca bakınızİnuit Halkları Kaynakça ve notlarİnuit Halkları Dış bağlantılarİnuit HalklarıAlaskaArktikEskimo halklarıGrönlandKanadaYupik halkları🔥 Trending searches on Wiki Türkçe:I. AbdülhamidMynetAfganistan2024 UEFA ülkeler sıralamasıŞanlıurfaAmerika Birleşik Devletleri'nin eyaletleriJackie ChanSanayi DevrimiÜstün ErgüderWhatsAppGaranti BBVAYunus EmreBazŞahane HayatımFinlandiyaKuvâ-yi MilliyeAbbâsîlerİngiltere futbol şampiyonları listesiBirleşmiş MilletlerSait Faik AbasıyanıkPortekizAli KoçÇağan Atakan Arslanİklim değişikliğiİspanyaGlütenAlmanya cumhurbaşkanıEskişehirUluğ BeyİngiltereDikdörtgenII. Süleyman (Osmanlı padişahı)SeksenlerİtalyaCem Sultan15 Temmuz Darbe GirişimiTürkiye'deki millî parklar listesiNATOŞiilikAltınI. SüleymanBarış Manço2023 Türkiye genel seçimleriIII. SelimYılmaz GüneyMustafa Kemal Atatürk'ün dinî inancıErkan BaşTürkiye taşıt plaka koduAdnan MenderesAbdullah GülHârizmîMastürbasyonBalıkesir'in ilçeleriAli Sami Yen Spor Kompleksiİstanbul belediye başkanları listesiAyşe Sibel YanıkömeroğluKöy enstitüsüUEFA Şampiyonlar Ligi finalleri listesiYusuf HalaçoğluGöktürk Kağanlığıİstiklâl MarşıKaranfil DevrimiBüyük sayıların adlarıBirinci MeşrutiyetÜlkü OcaklarıMüsavat DervişoğluTürkiye cumhurbaşkanıİsrail-Filistin çatışmasıCumhuriyetII. Dünya Savaşı'nda TürkiyeYiğit BulutPusulaSezen AksuKorkma Ben YanındayımIV. MuradAlâeddin Bey (Osman Gazi'nin oğlu)2024 Avrupa Futbol ŞampiyonasıAdolf Hitler🡆 More |