ในทางคณิตศาสตร์ ระบบพิกัดคาร์ทีเซียน (อังกฤษ: Cartesian coordinate system) เป็นระบบที่ใช้กำหนดตำแหน่งของจุดแต่ละจุดบนระนาบโดยอ้างถึงตัวเลข 2 จำนวน ซึ่งแต่ละจำนวนเรียกว่า พิกัดเอกซ์ และ พิกัดวาย ของจุดนั้น และเพื่อที่จะกำหนดพิกัดของจุด จะต้องมีเส้นแกนสองเส้นตัดกันเป็นมุมฉากที่จุดกำเนิด ได้แก่ แกนเอกซ์ และ แกนวาย ซึ่งเส้นแกนดังกล่าวจะมีหน่วยบ่งบอกความยาวเป็นระยะ ระบบพิกัดคาร์ทีเซียนยังสามารถใช้ได้ในปริภูมิสามมิติ (ซึ่งจะมี แกนแซด และ พิกัดแซด เพิ่มเข้ามา) หรือในมิติที่สูงกว่าอีกด้วย
คำว่า คาร์ทีเซียน (Cartesian) มาจากชื่อของนักคณิตศาสตร์และนักปราชญ์ชาวฝรั่งเศส เรอเน เดส์การตส์ (René Descartes) ซึ่งรู้จักกันในภาษาละตินว่า คาร์ทีซิอุส (Cartesius) ซึ่งเป็นผู้ที่รวมวิชาพีชคณิตกับเรขาคณิตแบบยุคลิดเข้าด้วยกัน ซึ่งการรวมของเขาทำให้เกิดการพัฒนาแขนงความรู้เรขาคณิตวิเคราะห์ แคลคูลัส และการสร้างแผนที่
แนวความคิดของระบบนี้เริ่มพัฒนาใน พ.ศ. 2180 (ค.ศ. 1637) ซึ่งระบุไว้ในงานเขียนของเดส์การตส์สองฉบับ ในส่วนที่สองของ Discourse on the Method เขาได้แนะนำแนวความคิดใหม่สำหรับการระบุตำแหน่งของจุดหรือวัตถุใดๆ บนพื้นผิวหนึ่งๆ โดยใช้แกนสองเส้นตัดกันและมีการวัดระยะกำกับ และใน La Géométrie เขาได้วิจัยและอธิบายเกี่ยวกับแนวความคิดข้างต้นเพิ่มเติม
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)This article uses material from the Wikipedia ไทย article ระบบพิกัดคาร์ทีเซียน, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.