မွၼ်း၊ ၸႄႈမိူင်း ပၢႆးပႆႇၺႃႇ

ၸႄႈမိူင်းမွၼ်း (မွၼ်း: တွဵုရးဍုၚ်မန်), (မၢၼ်ႈ: မွန်ပြည်နယ်), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Mon State), (သဵင်ဢွၵ်ႇ [Zemoeng Maun]) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈမိူင်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈၼႂ်း...

လတ်းၵႂႃႇတီႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၸၼ်ႉၸွမ်တႃႈၵုင်ႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးမေႃယႃ (႑) တႃႈၵုင်ႈ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး တႃႈၵုင်ႈ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇ တႃႈၵုင်ႈ၊ ၸၼ်ႉၸွမ်သွၼ်ၵႆ...

ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် (မၢၼ်ႈ: ကယားပြည်နယ်), (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Kayah State), (သဵင်ဢွၵ်ႇ [Zemoeng Yaangleng]) ၼႆႉ ပဵၼ် ၸႄႈမိူင်း ၼႂ်း မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ဢၼ်ၼိူင်ႈသေ...

ဢေႇပရႄႇ 4) ၼႆႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းမွၼ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ပဵၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင် တီႈ ၸႄႈမိူင်းမွၼ်း တႄႇဢဝ် ပီ 2017 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်...

ၸႄႈတိူင်းတႃႈၵုင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၽႃႇသႃႇမွၼ်းဝႃႈ မေႃႇပီႇ= မေႃႇ-ၵူတ်ႉ/ၸဵင်ႇ၊ ဘီ-မႄႈၼမ်ႉ၊ ၵူတ်ႉမႄႈၼမ်ႉ မီးတီႈပွင်ႇၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။၂၀၁၆ ဝဵင်းမေႃႇပီႇၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း...

သဵၼ်ႈတၢင်း ႓႕ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် သၢႆရူတ်ႉၵႃးဢွၼ်ႇ ဢၼ်လဵၼ်ႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ-ၵျွၵ်ႉသႄႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးမေႃယႃ ၶေႃးလဵၵ်ႉပၢႆးပႆႇၺႃႇ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်...

ဝဵင်းမေႃႇလမႅင်ႇ (မွၼ်း: မတ်မလီု; မၢၼ်ႈ: မော်လမြိုင်မြို့; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Mawlamyine) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ ၸႄႈမိူင်းမွၼ်းယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ...

တီႈဢုပၸႃႇၶေႃးလဵၵ်ႉၼႆႉ ပူင်သွၼ်ပၼ် ပၢႆးပႆႇၺႃႇ ဝဵၵ်ႉၸႃႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽျူႇၼႆႉ တင်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈသေ မီးသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းလူမ်း သၢႆတၢင်းၵုင်းဝႆႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ဝဵင်းၼႆႉ...

ဢၼ်ၼၼ်ႉသေ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇပၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈပိုင်ႈႁႅင်းသေၵေႃႈ ပေႃးဢဝ် ပၢႆးပႆႇၺႃႇ တီႈၸႄႈမိူင်းမွၼ်းဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈသဵင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈ...

ဝဵင်းၽဢၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ တီႈ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈသေ ဢိူမ်ႈၸပ်းၵၼ်တင်း ၸႄႈမိူင်းမွၼ်း၊ ၸႄႈတိူင်းပႃႇၵိူဝ်၊ မိူင်းတႆး လႄႈ မိူင်းထႆး ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။...

မီးပၢင်ႇၶိူင်ႈမိၼ်မႅင်းမီႈ ပၢင်ႇၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ တီႈၸႄႈဝဵင်းမႄႈၸႄႉၼႆႉ ဢမ်ႇမီးႁူင်းႁဵၼ်သွၼ် ပၢႆးပႆႇၺႃႇၸၼ်ႉသုင်။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းပိုၼ်ႉထၢၼ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇတႄႉ မီးႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်...

ၸႄႈဝဵင်းၽႃသွင်း (မၢၼ်ႈ: ဖားဆောင်းမြို့, ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Hpasawng Town) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉတီႈၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈဝေႃးလၶႄႉ၊ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်၊...

ဝဵင်းမဵၵ်ႉထီႇလႃႇၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၼႂ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်း လိုဝ်းလင် ၽူႈႁတ်းငၢၼ်ၵဝ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉဢၼ်ပဵၼ် သြႃႇလူင် ဢူးရႃႇၸၢတ်ႉ ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်တီႈ ဝဵင်းမဵၵ်ႉထီႇလႃႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ်ဝွၵ်း...

ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ် မိူဝ်ႈပီ 1948 ၼၼ်ႉယဝ်ႉယဝ်ႈၵေႃႈ ဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇၼႆႉ သိုပ်ႇပဵၼ်ဝဵင်း ၵႅၼ်ၵၢင်တွၼ်ႈတႃႇ ၾိင်ႈငႄႈ၊ ပၢႆးပႆႇၺႃႇ လႄႈ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပႆႇထိုင်...

ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်းတႄႉ ပဵၼ် ဝဵင်းတီးမေႃႉသူဝ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸႄႈဝဵင်းတီးမေႃႉသူဝ်ႇၼႆႉ တႄႇႁွင်ႉဝႃႈပဵၼ် ၸႄႈဝဵင်းတီးမေႃႉသူဝ်ႇမႃး...

ပၢႆးမွၼ်း လႄႈ လွင်ႈၶီမႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း ႁူႉၸၵ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်း တူင်ႇဝူင်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း၊ ပိူင်လူင် ၸိူဝ်းပဵၼ် လုၵ်ႈလၢင်း ၽွင်းတၢင်မိူင်း ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း...

ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ (90) ႁူင်းသေ တင်းမူၼ်းမီး (97) ႁူင်းႁဵၼ်းယဝ်ႉ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ မီးၽၢႆႇတႂ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇ (မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇပွတ်းၼိူဝ်)...

ဝဵင်းတူင်းၶႂႃႉလႄႈ ၵွင်ႈမူးသၢၼ်ႇတေႃႇသျိၼ်ႇၵျႅၵ်ႉၶွၵ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸၼ်ႉၸွမ်တၢင်ႇဢၼ် ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းတၢၼ်ႇလိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးပႆႇၺႃႇသၢႆၼမ်ႉမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ...

ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၶုၼ်ၽွင်းၼႃႈလိၼ် ယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပဵၼ် ဝဵင်းပၵ်းလုမ်း ၸႄႈဝဵင်းတၢၼ်ႇၽျူႇၸယႅတ်ႉ၊ ၸႄႈမိူင်းမွၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ဝဵင်းတၢၼ်ႇၽျူႇၸယႅတ်ႉၼႆႉ...

ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆၶေႃ၊ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်းတႄႉ ပဵၼ် ဝဵင်းလွႆၶေႃ (လွႆၵေႃႇ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပီ 1838 (ပီမိူင်းမၢၼ်ႈ 1200 ပီတဵမ်)...