ၽွၼ်းၶူၼ်ႉႁႃ တွၼ်ႈတႃႇ
တီႈ ဝီႇၶီႇၽီးတီးယႃး ၼၼ်ႉ မီးၼႃႈလိၵ်ႈ ဢၼ်ပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ "မိူင်းတႅၼ်းမၢၵ်ႈ"။ တူၺ်းပႃး ၽွၼ်းၶူၼ်ႉႁႃတၢင်ႇၸိူဝ်း ဢၼ်ၶူၼ်ႉႁႃႁၼ်ဝႆႉ။
မိူင်းတႅၼ်းမၢၵ်ႈ Kongeriget Danmark (Danish) ၵႂၢမ်းၸိုင်ႈမိူင်း: Der er et yndigt land (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: "There is a lovely country") Kong Christian stod... |
မိူင်းသုၺ်ႇတိၼ်ႇ၊ မိူင်းၼေႃႇဝူၺ်း လႄႈ မိူင်းတႅၼ်းမၢၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တီႈၽၢႆႇႁွင်ႇၼႆႉ မီး မိူင်းလၢတ်ႈဝီႇယႃႇ၊ တီႈ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ မီး မိူင်းပႄႇလႃႇရုတ်ႈ... |
ၸႄႈဝဵင်းၽႄတူၼ်ႈႁုင်းယၢင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၽွတ်ႈႁဵတ်းပၼ်သေ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်မႃး ဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ တူဝႃၸေႃႇလၢၼ် (ၸႃႇတိ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႁူၵ်း) တူဝ်တႅၼ်း ပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင်၊... |
"ၽူႈၵေႃႉဢၼ်ၸတ်းပွင်ၼႃႈႁိူၼ်း"။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း တီႈပွင်ႇငဝ်ႈတိုၼ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းၼႆႉ ႁၢင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးဝႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႊ တီႈတေႉတေႉမၼ်း ၼႃႈႁိူၼ်းလႄႈ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႆႉ မီးလွင်ႈတၢင်းဢၼ်... |
ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈပီ 2003 တေႃႇ 2004 ၼႆႉ ပဵၼ် ၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉသေ လႆႈဢဝ် ၸွမ်သိုၵ်းၸူဝ်းဝိၼ်း တႅၼ်းတၢင်တီႈမၼ်းမႃးယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်တီႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၽွင်းလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ... |
ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ထုင်ႉသၼ်လွႆၶိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈၸႅၵ်ႇ ႁဵတ်းပဵၼ်လၢႆတွၼ်ႈလၢႆပၢၼ်သေ ၶႆႈၼေတႅမ်ႈၼေၵႂႃႇယူႇ ။ ပေႃးဢဝ်ပၢၼ်မၼ်းဝႃႈၵေႃႈ မၢႆ (႑) ပၢၼ်မိူဝ်ႈပၢႆႇတႄႇဝၢၼ်ႈ... |
ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ၶဝ်လႅၵ်ႈလၢႆႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢင်ၵႅၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ပၢႆးမိူင်း တွၼ်ႈတႃႇ ပရိတ်ႉတိတ်ႉပႃးမႃး မႃးယူႇယဝ်ႉ။ ဢဝ်တၸၢႆး ဢိၼ်ႇၵျိၼ်ႇၼီႇယႃႇသိုၵ်း... |
မၢႆ (11/2021) သေ လႆႈယိုၼ်ႈဢၢပ်ႈပၼ်ၵၢၼ် ၽွင်းလူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇ ႁၢပ်ႇၵၢၼ်တႅၼ်းတၢင် ၽွင်းလူင် ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇၸၢင်ႈ ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။... |
ဢုပ်ႉပိူင်ႇၼၼ်ႉ မိူင်းမၼ်ႇတရၢတ်ႈၼႆႉ မၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ် ၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇတႄ့ယဝ်ႉ။ ဢိင်ပိုင်ႈလူၺ်ႈ တူၼ်ႈပတေႇသႃႇ ၵႅဝ်ႈသႅင်ငိုၼ်းၶမ်းၼႆႉသေ မိူင်းတီႈၼႆႈၵေႃႈ ၸင်ႇႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ... |
ယူးရူပ်ႉ (တွၼ်ႈၵၼ် ၼႃႈလိၼ်မိူင်း) တႄႇမႃးတီႈယူးရူပ်ႉမိူဝ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီႊ 18 ၼီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိုင်ႈမိူင်းၵူၼ်းယူးရူပ်ႉၶဝ် ၶၢႆၶူဝ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶဝ်တေႃႇတင်းပတ်းပိုၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ။ ၼႆႉမၼ်းႁဵတ်းပၼ်တၢင်းမၢၵ်ႈမီးလူင်လၢင်... |
ပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇ ႁၢပ်ႇၵၢၼ် ပုၼ်ႈၽွၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆသေ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မီး ၽူႈဢၼ်တေသၢင်ႇထုၵ်ႇတႅၼ်းတၢင်ၽွင်းလူင်ၼႆ တေသိုပ်ႇယိုၼ်ႈဢၢပ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ မၢတ်ႉၶျ်... |
ၸွမ်လုမ်းတတ်းသိၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈတႅၼ်းတီႈယိုၼ်ႈဢၢပ်ႈမႃးယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် လုမ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်ႈမၢႆမီႈလၵ်းမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၶိုၼ်းတႄႇၽွတ်ႈႁႅၼ်းဢၼ်မႂ်ႇ မိူဝ်ႈ ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ 8 ဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။... |
လၵ်းၵၢၼ်ႁႃႈပိူင် တႃႇၵေႈလိတ်ႈ ပၼ်ႁႃယႃႈမဝ်းၵမ် (တွၼ်ႈၵၼ် လၵ်းၵၢၼ် တိုၵ်းတေႃး ယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႊ) မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၸႂ်ႉယႃႈ ၽိၼ်ႇၶဝ် ဢဝ်ၶဵမ်မၢၵ်ႈလဵဝ် ႁူမ်ႈၵၼ်သမ်းၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵေႈလိတ်ႈလႆႈ ပၼ်ႁႃ ယႃႈ မဝ်းၵမ် မိူင်းမၢၼ်ႊ ၶိုင်ႁႃတီ့ၺွပ်းဢဝ် ၵူၼ်းၵဵဝ်ႇ... |
ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီႊ 1732 တီႈဝဵင်း ဝဵၵ်ႈၾီႇ (Wakefield) ၸေႊမိူင်း ဝႃးၵျီးၼီႇယႃႇ (Virginia) ။ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈ ႁႆႊၸဝ်ႈၼႃး ၵေႃႉမၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ်ၵေႃႉ႞။ မိူဝ်ႈၸူဝ်ႈ... |
ယီႈမုၼ်သုင်ထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁႃလၢႆးၵမ်ၵိၼ်းမၼ်းသေ တီႉၺွပ်းဢဝ် လုၵ်ႈၽွင်းမိူင်းမၼ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ် ၽူႈတၢင်တႅၼ်းလၢၼ်ႉၸဝ်ႈၼႆသေ ႁႂ်ႈယူႇဝႆႉ တီႉပႅတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ... |
လီၵႂၢၼ်းယု (တွၼ်ႈၵၼ် တင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵၢၼ်သၢင်ႈမိူင်း) ၵုၼ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးထႅင်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဝၢၼ်ႈမိူင်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး ယူႇယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးမိူင်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း မီးၵၢၼ်ငၢၼ်းမႃးသေ... |
မွင်ႊတဵတ်းၵီႊယိူဝ်ႊ (တွၼ်ႈၵၼ် တၢင်းႁၼ်ထိုင်လွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း) ဝၢႆးၼၼ်ႉလႆႈၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်တၢင်း သၢဝ်ပူဝ်ႊတႅတ်းတႅၼ်း ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ သျၢၼ်ႊ တိူဝ်ႊ လႃႊရ်တိၵ်ႇ ယူႇယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈပီ 1688-1689 ၼၼ်ႉဢင်းၵိတ်ႉလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ မိူင်းဢင်းၵိတ်ႉလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈမၢႆမီႈ... |
ၶိုၼ်ႈပုတ်ႈတႅၼ်း တီႈမၼ်းသေတႃႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်လႆႈလႄႈ ၼၢၼ်ၵျိင်းဝဵင်းငဝ်ႈမိူင်း ႁေႃၶမ်းၼႂ်းၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ လႆႈတူၵ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈ 19.7.1864 ၼၼ်ႉသေ မိူင်းၶဝ်တင်ႈမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ... |
ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး (တွၼ်ႈၵၼ် သဵၼ်ႈမၢႆ ၸဝ်ႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ တီႈၵျွင်းယုမ်းပွင်ႇ မိူင်းသူႈ) ၸဝ်ႈမႁႃႇၼႃႇယၵ တူၼ်ႈၶူးလူင် ပၺ်ႇၺႃႇၽေႃးၵ (မိူင်းသူႈ) လႄႈ ၸဝ်ႈၾၶမ်းသိူၵ်ႈ (ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈမျၢၼ်ႇမႃႇ ၵေႃႉႁႅၵ်ႈ) ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၶဝ်ၸဝ်ႈ ထူပ်းၺႃးၵၼ် တမ်ႈတီႈ... |
ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၵၢၼ်လူတ်းယွမ်း လွင်ႈၼမ်ႉႁႅင်ႈ လႄႈ ၼမ်ႉၼွင်း၊ လၢႆးၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တႅၼ်းတီႈယူႇ၊ ပၢႆးယူႇလီၵူၼ်း မိူင်းလႄႈ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းတွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်... |