သွဟ် မဂၠာဲ သွက်
ခၞံကၠောန် မုက်လိက်ဏအ် "ဂါမ္ဗဳယျာ+ဝင်" ပ္ဍဲဝဳကဳ! ကျောဝ် သီုကဵု သွဟ် မကလိဂွံ နူကဵု မဂၠာဲသ္ၚေဝ်
ဂါမ္ဗဳယျာ (အၚ်္ဂလိက်: The Gambia) (/ˈɡæmbiə/)၊ ယၟုနကဵုသၞောဝ် ဍုင်သမတ ဂါမ္ဗဳယျာ (Republic of The Gambia) ဒှ်ဍုင် မနွံ ပ္ဍဲအာဖရိကပလိုတ်တုဲ ပါဲနူကဵု ဍုင်လပါ်ပလိုတ်... |
ယေသှု (သကုတ် တၞောဝ်ဗဳဇ ကေုာံ မသၠးဂၠံဂဝ်) ကွးသာဝကတၞဟ်တအ်ဏီရ၊၊ နာဲယေသှုဂှ် ဒှ်အစာဗဳသ္ကဝ် (τέκτων (tektōn) မွဲ မြဴသာ်ဝွံ ဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲ(ခရေတ်ဝင်မာကု ၆၊ ၃)ရ၊၊ အစာဗဳသ္ကဝ်မဟီုမ္ဂးဂှ် ဒှ်မၞိဟ်မသြိုင်သ္ၚိ၊ မကၠောန်ဗဒှ်... |
ဗဳယေတ်နာမ် ကေုာံ အိန္ဒိယ။ တၞံစမ္ပဍဂှ် လၟုဟ်ပြးဇးစိုပ်အာ အဝ်သတေလျာ၊ ဇမဳကာ၊ ကေန်ညာ၊ တာန်ဇြာန်နယျာ ကေုာံ ယူဂါန်ဒါ ကေုာံ ဟာဲဝါဲ ရ။ တၞံစမ္ပာဍဂှ် ဒှ်ဂကူတၞံဆု သၟတ်... |
ဒ္ဂေတ်လၟေတ်ဂမၠိုင်ရ။ ဂါန္ဒဳ စစိုပ် အာဖရိကသၠုင်ကျာဗက်ဂှ် ညးဒးဒုင်စသိုင် ပရေင်ပါ်ကဆံင် ဟိုတ်နူကဵု အသာ်ဖျုန်စၞာံ ကေုာံ ဗဳဇညးရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် မၞိဟ်လမ္စံက်တအ် သီုဖအိုတ်ဂှ်... |
ဂျူ (သကုတ် ဗေဗဳလောန် ကေုာံ ရဝ်မ) ဂကူဂျူရ၊၊ တၞောဝ်ဗဳဇ ကေုာံ ဝင်တမၠာ ဂကူဂျူဂှ် ဆက်စပ် ကိတ်ညဳဒၟံင် ကုသက်သဳ နူကဵု ပုရဏဝိဇျာန်၊ ဇဳဝဗေဒ ကေုာံ လိက်စၟတ်သမ္တီဝင်ဂမၠိုင် မပ္တံကဵု လိက်ဝင်သာသနာကီု သီုကဵု... |
ဂၠိုင်ကၠုင် ဗီုကဵု ပရေင်ပၠန်ဂတးအဳရာန် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၇၉၊ ပ္ဍဲဍုင်သဝ်ဒဳ အာရေဗဳယျာတအ် ဒှ်တမ်ရ၊၊ ဒိဋ္ဌိ ပွမပတှ်ေ ပ္ဍဲဘာသာအေဿလာမ်ဂှ် ဒှ်အရာမဒုင်လျိုင် ကေုာံ... |
တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန် (သကုတ် စၟတ်သမ္တီ) စိုပ်ဂိတုအဝ်ဂေတ် ၆ ကဵု ၉ ဂှ် အမေရိကာန် အာထောအ် ဗုမ်ဏျူကလဳယျာ ပ္ဍဲဍုင်ဂျပေန်ၜါ ဟဳရဝ်ရှဳမာ (Hiroshima) ကေုာံ ဍုင်နာဂါသကဳ (Nagasaki)တုဲ စိုပ်အဝ်ဂေတ် ၁၅ ဂှ် ဂျပေန် ဒုင်ကျပၞာန်ရ၊၊... |
ရးနိဂီုဗၟာ (သကုတ် ဝင်) ၜဳအာန်ဒမာန် ကဵု တမ္ၚံက်ၜဳဗေင်္ဂါလဳ။ ရးနိဂီုဗၟာဂှ် နကဵုဗွိုက်တိဍာ်မ္ဂး ဒှ်ရးနိဂီုမဇၞော်အိုတ် ပ္ဍဲကဵု ၝောအ်တိအာရှအဂၞဲတုဲ ပ္ဍဲကဵု တိုက်အာရှမ္ဂး ဒှ်ဍုင်ဇမၞော်အိုတ်... |
ဇရေင်ဂကူတြေံတုဲ ဇရေင်ဂကူတၟိ ဗီုကဵု ဂကူနဝ်ဒေတ်တအ်ဂှ် ဝင်အာဂီုညးတအ်ဂှ် ညးတအ်ကော်စ သေဂါ (Saga) မဂွံအဓိပ္ပါယ် မလဴပူ ရ၊၊ သေဂါ ပ္ဍဲရးသၟဝ်ကျာဂှ် ချူလဝ် ပရူမၞိဟ် မသမွဲဂကောံ... |
နကဵု ပဳတာ ဒေန်နိယျာ (Per T. Daniels) မဒှ် မအရေဝ် မဒုင်သဇိုင် ကုလၟေင်ဗျည်အဳတဳသြဗဳယျာ အက္ခရ်ကိုပ်ကၠာအိုတ် ပန်မ(မတုပ်ညံင်ရဴ နကဵု ဗျည်မန်မ္ဂး ကခဂဃ) ရ။ လိက်မန်ဂှ်... |
သဳရိယျာ၊ လပါ်ဗမံက် ဒးဂျောရ်ဒါန်၊ လပါ်သၠုင်ကျာ ဒးၜဳဍာဲ၊ လပါ်နေရတိ ဒးအဳဂျိပ်၊ လပါ်ပလိုတ် ဒးၜဳပ္ဍဲတိ၊ ဒေသပကင်ရင်အပိုင် ပါလေသတာင် ဝေတ်ဗင် နွံလပါ်ဗမံက်တုဲ ဂါဇာသတြိပ်... |
ၜိုတ်မစၟတ်သမ္တီလဝ်မ္ဂး နကဵုယၟုတြေမ် ညးကော်စ ဝေါလ်ဂါဗုလ်ဂါရိယျာ (Volga Bulgaria) (ၜိုတ် ၇၀၀–၁၂၃၈)။ ရးနိဂီုဝေါလ်ဂါဗုလ်ဂါရိယါဂှ် ဒှ်ဍုင်ဗၞိက် မသွံရာန် ကုယူရေသဳယျာ၊... |
လဆောဝ်မ္ဂး ဒးကေတ် အခိၚ် မဂၠိုၚ်ကဵုသၞာံ လဆောဝ်မ္ဂး ဂၠိုၚ်ကဵု ဗွဝ်ကၠံမာန်ရ၊၊ သၚ်္ချာဂှ် ပ္ဍဲကဏ္ဍကွတ်ပညာ နာနာသာ် မပ္တံကဵု ကွတ်သိပ္ပံသဘာဝ၊ ကွတ်အေန်ဂျေန်နဳယျာ၊... |
ဗီုသံသကြိုတ် မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဗဒါ၊၊ အတိုင်ဝင်မ္ဂး ခမဳနာဂါဇႝုန သိဒ္ဓဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်နဲ နူဗဒါ ညံင်ဂွံဒှ် ထဝ် ရ၊၊ ကြဴနူ အေန်ပါယျာ ရောမ သရိုဟ်လီုအာတုဲ ပရေင်ကမၠောန် မကၠောန်... |
မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုင် စၟတ်သမ္တီလဝ် ဒှ်မၞိဟ်မစိုန်သကီု သွာင်နာနာတုဲ မၞိဟ်လဵုမွဲလေဝ် ပတောအ်ၜတ် ကုညးဟွံမာန်ဏီရ၊၊ အစာဝင် လပါ်ကွတ်ပါန်ကွတ် ဟေလေန် ဂါဒ်နာ (Helen Gardner)... |
လၟေင်အခိင် ဝင်ဂကူမန် (အၚ်္ဂလိက်: Timeline of Mon history) ဝွံ ဒှ်ပရူ မဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် ဝင်ဂကူမန် နကဵု လၟေင်အခိင်ကာလ အရာမဒးစၟတ်သမ္တီခိုဟ် စပ်ကဵု ဂကူမန်။ Frederick... |
နကဵုကွဳချေဟ် ၜိုတ် ၁၉၅၀၊ ဍုင်သပိန် (Port of Spain, Trinidad) ကွဳမာဲ ပ္ဍဲဂါမ်ဗဳယျာ ကွဳမဖ္ဍိုက် မၞိဟ်ယဲပလုက် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၈၁၃ ပ္ဍဲဍုင်မလ်တာ (Malta) ဗီု နူတိုက်ထၜး... |
ကံင်သဳဂီုကၠီု (သကုတ် ဝင်) ဒပ်ပၟင်ပၟဲၜိုဟ်လလံ ပ္ဍဲကဵု ကူဝိတ် (Kuwait)၊ ပ္ဍဲ နမဳဗဳယျာ (Namibia)၊ ကာမ္ဗောဒဳယျာ၊ ဗဝ်သနဳယျာ၊ ရဝါန္တာ၊ သဝ်မလဳယျာ၊ သုဒါန် ကေုာံ ကောန်ဂဝ် မာန်ကၠုင်ရ။ ကံင်သဳဂီုကၠီုဂှ်... |
(Bengali calendar) မစကာဒၟံင် ပ္ဍဲဒေသဗေင်္ဂါ၊၊ ကြက္ကဒိန်တအ် သီုဖအိုတ်ဂှ် စေန်ဆက်ကၠုင် နူယေန်သၞာင်မၞိဟ်တြေံ ဗီုကဵု ဗဗဳလဳယောန် (Babylonian Calender) မဒှ်သၞောတ်... |
မူဟာမ်မေဒ် ( Muhammad) ရ။ ပရူ မချူလဝ် ပ္ဍဲသၠပတ်ပဌမကဝ်ဂှ်မ္ဂး ဒှ်ပရူ ဗီုတၞောဝ်ဗဳဇဂမၠိုင် မစေန်ဆက်ကၠုင် ကေုာံ ပရူတိဍာ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု သၠပတ်ဂှ် ကျာ်ထာဝရ ဟီုကဵု အာဗြဟာမ်... |