Mba'e ojehekáva Mba'asy rehegua - Vikipetã
Ndaipóri kuatiarogue eha "Mba'asy" Vikipetãpe.
Mba'asy (karaiñe'ẽme: enfermedad), yvypóra rete nahesãiramo oguereko guive upéva. Ñande rete oñeñanduka jehasykue avei ojechauka ndoikóiramo ñande retepype… |
Ébola víru mba'asy (EVD) térã Ébola akãnundu huguýva (EHF) ha'e ningo hína yvypóra mba'asy Ébola víru rupive ojeguerekóva. Oñepyrũ oñeñandu 2 térã mbohapy… |
ojeikuaavéva ome'ẽva hína mba'asy po'i ha'e Mycobacterium tuberculosis. Oĩ peteĩ vakúna (BCG) ojokokuaáva ko mba'asy. Kóva ikatu pe mba'asy pámo ojehechavéva… |
Chagas Mba'asy, térã Trypanosomiasis america peguáva, hína peteĩ arahaku renda parasitaria omyasãiva protozoario Trypanosoma cruzi. ko mba’asy omosarambi… |
Alzheimer mba'asy ojeheróva avei alzheimer añónte, ha'e peteĩ tajyapỹi mba'asy, oiko umi tajyapỹi oñembyaívo, ha ojehecha pe hasývare iñakã rembiapo oñembovai… |
Pólio (ojegueraha jey Heine-Medin mba'asy guive) Pólio (héra mbykymi oúva ñe'ẽnguégui poliomielitis) ha'e mba'asy poliovíru oguerúva ombyaikuaáva yvypóra ypykatu hajyguéva. Tuichaitépe umi ohasa'asýva… |
Parkinson mba'asy ojeheróva avei parkinson añónte, ha'e peteĩ tajyapỹi mba'asy vaiete oikóva umi tajyapỹi oñembyaívo ha ohundíva yvypóra rete pehẽnguekuéra… |
COVID-19 (ojegueraha jey Koronavíru mba'asy 2019 guive) Koronavíru mba'asy 2019 térã Paraguamborave péva niko peteĩ mba'asy ivaíva pyahu peteĩva pe koronavíru atýgui ome'ẽva. Ko mba'asy ojehecha ramo jasypakõi… |
Apytu'ũ mba'asy térã apytu'ũ resãi apañuái ha'e ojeheroháicha opa umi mba'e hekope'ỹva ikatu oiko yvypóra apytu'ũme. Tuichaitépe, ojehecha umi orekóvare… |
COVID-19 ñemosarambi guasu (ojegueraha jey Koronavíru mba'asy tuichavéva guive) 2019-2020 niko pe koronavíru mba'asy tuichavéva oñepyrũ oñemosarambi oparupi jasypakõi 2019-pe, ko COVID-19 niko peteĩ mba'asy vai pyahu peteĩva pe koronavíru… |
Mba'asypavẽ (ojegueraha jey Mba'asy pavẽ guive) oñemosarambipávo oparupi peteĩ tekohápe térã yvy ape ári mba'asy víru oguerúva. Mba'asypavẽ ko'ágãite oĩ ha'e mba'asy po'i, ha VIH/SIDA. Oiko hag̃ua mba'asypavẽ he'iháicha… |
ary 1960 guive yvypóra oikuaa. Víru aty ikatu oporombohasýva, ogueraha mba'asy mymbápe ha guyrápe avei. Ome'ẽ yvypórape akãnundu, hu'u, pytuhẽ asy ha… |
Kambyrujere (ojegueraha jey Kambyrujere mba'asy guive) Kambyrujere mba'asy ha'e yvypóra py'a ha ryekue ruru. Mba'asy ombopy'arasýva, ombopy'arurúva, ombohye vaíva ha omogue'ẽva. Yvy ape ári, tuichaitépe ojehecha… |
Chikunguña (categoría Mba'asy víru) akãnundu, ha'e peteĩ mba'asy ombohasáva umi ñati'ũ oúva umi jueheguaty Aedes pegua; avei Aedes aegypti ha Aedes albopictus. Chikunguña mba'asy (mbykyve:CHIK)… |
Gyregório pegua ojepapávo. Ko ary aja oiko COVID-19 ñemosarambi guasu, mba'asy koronavíru oñemuasãivo oparupi. 11 jasyapy: ojapo 30 ary opa guive Augusto… |
Hepatitis A (categoría Mba'asy) peteĩ mba'asy ígado oñepámo rehegua, omoñepyrũva mba'asy hepatitis A (HAV), ivíru rupive. Heta jey ndojekuaái mba'eve umi tapicha oguerekóva ko mba'asy, ko'ýte… |
Mba'asypararã (categoría Mba'asy víru) (karaiñe'ẽme: gripe) ha'e pe mba'asy omosarambi yvypóra rete, guyra ha opa mymba okambúva rete, peteĩ víru ojapo ko mba'asy. Ombohasy ñane akã, ñande py… |
VIH/sida (categoría Mba'asy víru) karaiñe'ẽgui síndrome de inmunodeficiencia adquirida ha he'iséva tete pu'akakangy mba'asy ováva) ha'e niko mba'asykuéra víru ojeheróva VIH oguerúva. Oike rire ku… |
ñeñangarekóre, he'ise opa umi mba'e oipytyvõva ani hag̃ua oñemosarambi umi mba'asy oñemosarambíva poreno rupive yvypórape, he'ise avei umi tembiaporape térã… |
niko pe tembikuaaty oipyguaráva mba'asy yvypóra retépe ha mymbakuérape, ohechauka mba'éichapa ikatu ojejoko mba'asy ha mba'éichapa ikatu ñaneresãi jey… |