Kumb Mela

Proslavlja se u ciklusu od oko 12 godina na četiri mesta hodočašća na obalama reka: Prajag (Gang-Jamuna mitsko Sarasvatsko ušće reke), Haridvar (Gang), Našik (Godavari) i Udžajin (Šipra). Festival je obeležen ritualnim uranjanjem u vodu, ali isto tako i trgovinskim proslavama sa brojnim sajmovima, obrazovnim aktivnostima, verskim diskursima svetaca, masovnom prinošenjem hrane monasima ili siromašnima, i zabavnim spektaklom. Sledbenici veruju da je kupanje u ovim rekama sredstvo za prajaskitu (pomirenje, pokoru) za greške iz prošlosti, i da ih to očišćava od njihovih grehova.

Kumb Mela
Uneskovo nematerijalno kulturno nasleđe
Haridvar Kurm Mela 2010. godine
Zemlja	Indija
Domeni	Religiozno hodočašće, rituali, društvene prakse i svečani događaji
Kriterijumi	nema
Reference	01258
Regija	Azija i Pacifik
Istorija natpisa
Natpis	2017 (12. sednica)
List	Predstavnik
Održava se naizmenično između Alahabad (Prajagraj), Haridvar, Našik i Udžajin svake treće godine.

Festival se tradicionalno pripisuje hinduističkom filozofu iz 8. veka Adi Šankari, kao deo njegovih napora da pokrene velike hinduističke skupove radi filozofskih rasprava i debata, zajedno sa hinduističkim manastirima širom indijskog potkontinenta. Međutim, ne postoje istorijski književni dokazi da su se ova masovna hodočašća pre 19. veka zvala „Kumbha Mela”. Postoji dovoljno dokaza u istorijskim rukopisima i natpisima o godišnjem Magha Mela u hinduizmu - s periodičnim većim okupljanjima nakon 6 ili 12 godina - gde su se hodočasnici okupljali u ogromnom broju i gde je jedan od rituala uključivao i sveto potapanje u reku ili sveti rezervoar. Prema Kama Maklinu, društveno-politička dešavanja tokom kolonijalne ere i reakcija na orijentalizam doveli su do ponovnog brandiranja i mobilisanja drevne Magha Mele kao Kumb Mele modernog doba, naročito nakon Indijske pobune 1857. godine.

Sedmice tokom kojih se festival odvija kruže, te se na svakom mestu odvija približno jednom u 12 godina na bazi hinduističkog luni-solarnog kalendara i relativnih astroloških položaja Jupitera, Sunca i Meseca. Jaz između festivala Prajag i Haridvar iznosi oko 6 godina, i oba sadrže Maha (glavnu) i Ardha (polovičnu) Kumb Melu. Tačne godine - posebno za Kumb Mele kod Udžajina i Našika - bile su predmet spora u 20. veku. Festivali Našik i Udžajin proslavljani su iste godine ili sa jednom godinom razmaka, obično oko 3 godine nakon Haridvar Kumb Mele. U mnogim delovima Indije slični, ali manji festivali hodočašća i kupanja nazivaju se Maga Mela, Makar Mela ili slično. Na primer, u Tamil Nadu, Maga Mela sa obredom uranjanja u vodu je festival antike. Ovaj festival se održava u tanku Mahamaham (blizu reke Kaveri) svakih 12 godina u Kumbakonamu, privlači milione južnoindijskih hindusa i opisan je kao Tamilska Kumb Mela. Ostala mesta gde se hodočašća kupanja i sajmovi Maga-Mela ili Makar-Mela nazivaju Kumb Mela uključuju Kurukšetra, Sonipat, i Panauti (Nepal).

Kumb Mele imaju tri datuma tokom kojih učestvuje značajna većina hodočasnika, dok sam festival traje između jednog i tri meseca oko ovih datuma. Svaki festival privlači milione. Najveće je okupljanje Prajag Kumb Mela, a drugo po veličini u Haridvaru. Prema Enciklopediji Britanika, 60 miliona hindusa okupilo se za Kumb Mela 2001. godine. Festival je jedno od najvećih mirnih okupljanja u svetu, a smatra se „najvećom svetskom kongregacijom verskih hodočasnika”. Ono je upisano u Uneskov reprezentativni spisak nematerijalne kulturne baštine čovečanstva. Festival se odvija tokom više dana, pri čemu dan Amavasja privlači najveći broj posetilaca u jednom danu. Procenjuje se da je 30. februara 2013. Prajag Kumb Meli prisustvovalo 30 miliona osoba.

Festival Kumb Mela uvršten je 2017. godine na Uneskovu Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva.

Kumba u Kumba Mela doslovno znači „krčag, tegla, lonac” na sanskrtu. Nalazi se u vedskim tekstovima, u tom smislu, često u kontekstu držanja vode ili u mitskim legendama o nektaru besmrtnosti. Reč kumba ili njeni derivati nalaze se u Rigvedi (1500–1200 pne), na primer, u stihu 10.89.7; stih 19.16 Jajurveda, stih 6.3 Samaveda, stih 19.53.3 Atarvaveda i drugoj vedskoj i postvedska drevna sanskritskoj literaturi. U astrološkim tekstovima, termin se takođe odnosi na horoskopski znak Vodolije. Astrološka etimologija datira do kraja 1. milenijuma, verovatno pod uticajem grčkih ideja zodijaka.