آذربائيجاني (Azerbaijani) (اُچار: /ˌzərbaɪˈdʒɑːni/، /ˌɑː-/، /-ˈʒɑːni/) جنهنکي آذري ترڪي (Azeri Turkic / Azeri Turkish) هڪ ترڪ ٻولي آهي، جنهن کي بنيادي طور آذري جيڪي ڏکڻ قفقاز ۽ ايراني آذربائيجان ۾ آباد آهن.
هي آذربائيجان، داغستان (روس جو وفاقي موضوع) جي دفتري ٻولي آهي، تنهن هوندي ايرانی آذربائيجان ڻ انکي ڪا رسمي حيثيت حاصل ناهي جتي آذرين ماڻهن جي اڪثريت رهندي آهي. آذربائيجاني ٻولي جمهوريت آذربائيجان جا 8 ملين ماڻهو ڳالهائين ٿا، انهيءَ سان گڏوگڏ ايران، عراق ۽ ترڪي ۾ پڻ تقريبن 25 ملين کان وڌيڪ ماڻهو آذربائيجاني ٻولي ڳالهائين ٿا. آذربائيجاني الهندي واري (اوغز) ترڪڪ ٻولين منجهان آهي. آذربائيجاني ٻولي جا سڀ کان ويجها مائٽ ترڪش ۽ ترڪمان آهن.
آذربائيجاني | |
---|---|
Azerbaijani Azeri | |
Azərbaycan dili, آذربائيجان ڊيلي، Азәрбајҹан дили | |
اچار | [ɑzوrbɑjˈd͡ʒɑn diˈli] |
ٻولي جو وطن | |
خطو | آذربائيجان (تاريخي آذربائيجان)، قفقاز |
نسل | آذري |
ٻولي ڳالهائيندڙ | 26 ملين (2007) |
ترڪ ٻوليون
| |
لپي | * آذربائيجان ۾: لاطيني رسم الخط (آذربائيجاني هجي حرف)
|
سرڪاري حيثيت | |
سرڪاري ٻولي وغيره | آذربائيجان روس |
ريگيوليٽر | آذربائيجان نيشنل اڪيڊمي آف سائنسز |
ٻولي جا ڪوڊ | |
ISO 639-1 | az |
ISO 639-2 | aze |
ISO 639-3 | aze – inclusive codeIndividual codes: azj – اُتر آذربائيجاني azb – ڏکڻ آذربائيجان slq – Salchuq qxq – Qashqai |
گلوٽولوگ | azer1255 اُتر آذري–سلجوقsout2696 ڏکڻ آذري–قشقائي |
لنگاسفيئر | 44-AAB-a جو حصو |
Location of Azerbaijani speakers in ڏکڻ قفقاز regions where Azerbaijani is the language of the majority regions where Azerbaijani is the language of a significant minority | |
تاريخي لحاظ کان هن ٻولي کي مقامي طور تي ترڪي سڏيو ويو آهي، جنهن جي معنيٰ آهي "ترڪڪ" يا آذربائيجاني ترڪي. جمهوريت آذربائيجان ۾ جديد ادب بنيادي طور شيرواني لهجو (ڊيلڪٽ) تي ٻڌل آهي، جڏهن تہ ايراني آذربائيجان جي علائقي (تاريخي آذربائيجان) ۾ تبريزي بنياد تي آهي.
آذربائيجاني ٻولي اوغز ترڪڪ ("الهندي ترڪڪ") جي اوڀرئين شاخ منجهان ٺهي هئي، جيڪا وچئون دور جي ترڪ هجرت مهل، اوڀر يورپ ۾، ۽ اُتر ايران، الهندي ايشيا ۾، ڪاڪيشس تائين پکڙيل هئي.
1200 ع جي انت تائين منگول فتح کانپوءِ آذربائيجاني ساهتيا (ادب) جي تاريخ جو پهريون مثال عربي لپي (اسڪرپٽ، رسم الخط) ۾ لکيو ويو هو.
ترڪش ٻولي ڪُٽنب ۾ آذربائيجاني ٻولي اوغز ٻولين منجهان آهي
اتر آذربائيجاني، يا اترئين آذربائيجاني، جمهوريا آذربائيجان جي سرڪاري ٻولي آهي. اهن جو جديد دور جي استنبول ترڪش، ترڪي جي سرڪاري ٻولي سان ويجهو تعلق آهي.
ڏکڻ آذربائيجاني، ايراني آذربائيجان (تاريخي آذربائيجان) ۾ گهڻي ڳالهائي ٿي وڃي، جڏهن ته ترڪي ۽ عراق جي پاڙيسرين علائقن سميت شام جي ننڍين برادرين (ڪميونٽيز) ۾ گهٽ ۾ گهٽ حد تائين ڳالهائي ويندي آهي.
وڪيپيڊيا، آزاد ڄاڻ چيڪلو Azerbaijani ۾ |
وڪيپيڊيا، آزاد ڄاڻ چيڪلو South Azerbaijani ۾ |
Azerbaijani سفري راهنما منجانب وڪي سفر Wikivoyage
وڪيميڊيا العام ۾ آذربائيجاني ٻولي سان لاڳاپيل ابلاغي مواد ڏسو. |
This article uses material from the Wikipedia سنڌي، سندھی ، सिन्ध article آذربائيجاني ٻولي, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). مواد CC BY-SA 4.0 ھيٺ موجود آھي جيسيتائين ٻي صورت واضع نہ ڪئي وڃي. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki سنڌي، سندھی ، सिन्ध (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.