टप्पा: संगीतस्य एक: शैली
टप्पा (Tappa) हिन्दुस्तानीशास्त्रीयसङ्गीतप्रकारेषु अन्यतमः । हिन्दुस्तानीशास्त्रीयसङ्गीते नैके प्रकाराः विद्यन्ते । ध्रुपद् उत् ध्रुवपद, होरि उत धमार्, खयाल् उत ख्याल्, ठुमरि, टप्पा, दाद्रा, तराना, तिरवत्, गजल्, खव्वालि, सादरा, खमसा, लावणि, चतुरङ्ग,भजन्, सरगम्, रागमाला इत्यादयप्रकाराः सन्ति । तेषु अन्यतमः प्रकारः टप्पा भवति । पञ्जाबिभाषायां अस्य टप्पा पदस्य कूर्दनम् इत्यर्थः । अयं प्रकारः ठुमरि प्रकारस्यापेक्षया कठिणं भवति । अतः ’टप्पा’ प्रकारस्य गायकाः न्यूनाः सन्ति । पोश्तो, उर्दु, पञ्जाबिभाषासु टप्पा गीतानि सन्ति । शोरिमिया इत्यनेन १८ तमे शतके अस्य प्रकारस्य आविष्कारमकरोत् । अनेनैव नैकानि गीतानि रचितानि । स्वयमेव अस्य प्रकारस्य प्रचारमपि कृतवान् । टप्पा प्रकारः गच्छताकालेन लखनौ तथा वारणस्यां प्रचारं सम्प्राप्य जनमनरञ्जकः प्रकारः जातः । प्रायशः टप्पा गायनं मध्यलये कुर्वन्ति । अवरिहि, गमक, तान्, इत्याख्यानि अस्य प्रकाराय विशेषतया रञ्जकोत्पत्यादिषु सहकृतानि भवन्ति । शृङ्गाररसस्य प्रतिपादकः प्रकारः भवति । अस्मिन् प्रकारे ’स्थायी’ तथा ’अन्तरा’ इति द्वे विभागे भवतः । साधारणतया ठुमरि प्रकारं एषु रागेषु गायन्ति तेषु एव टप्पा प्रकारमपि गायकाः गायन्ति ।
प्रसिद्धाः
- पण्डित् शङ्कररावः अस्य प्रकारस्य प्रसिद्धः गायकः ।
- पण्डित् शरच्चन्द्रः आरोळकर् सध्यःकालीनः प्रसिद्धः गायकः भवति ।
बाह्यसम्पर्कतन्तुः
This article uses material from the Wikipedia संस्कृतम् article टप्पा, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). भिन्नोल्लेखः यावत् न भवेत्, तावत् CC BY-SA 4.0 इत्यत्र उल्लेखो भवति । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki संस्कृतम् (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.