د جرمني امپراتورۍ افغاني جگړه د هغه په زړه پورې او تاریخي اثر نوم دی چې د روسیې د تاريخي څېړنو او افغانستان پوهنې د نوميالي ليکوال يوري نيکولايوويچ تيخونوف په قلم ليکل شوی او د پښتو ژبې د تکړه ژباړن او ليکوال محمد طاهر کاڼي له خوا په روانه او خوږه پښتو ژباړل شوی دی . دغه تاریخي اثر د افغانستان د اوسني تاریخ د ډېرو نويو او په زړه پورې او تر ډېره ځايه د پټو او تياره اړخونو په اړه رڼا اچوي او ډېر ناسپړلي ټکي راڅرگندوي . ښاغلی ليکوال تر ډېره په دې بريالی شوی چې د هغه وخت يو شمېر څارگريزو لاسوندونو ته لاره پيدا کړي او د ارشيف پر همدغو پټو لاسوندونو د خپل اثر څېړنيز بنسټونه جوړ کړي . لازمه ده يادونه وشي چې دغه اثر په تېره بیا د پرنگی ښکېلاک په وړاندې د افغانانو اوږدو مبارزو او په تېره بياد پښتنو قبايلو د سرښندونکو مبارزو ځينې نوي او په زړه پورې اړخونه راسپړي ، خو ددې په څنگ کې یې باید په دقت سره ولولو ځکه چې د جرمني د هغه وخت د څارگريزو موخو او لاسوندونو په اړه تر ډېره ځايه پورې د روسي اهدافو او نظرونو په پام کې ساتلو سره تحليلونه او ارزونې لري چې بايد لوستونکي مخکې له مخکې ورته متوجه وي . په ټوله کې د ليکوال تيخونوف د دغه اثر لوستل د هر افغان لوستونکي لپاره په زړه پورې دی ، ځکه چې د تاریخي پېښو په اړه نوي اسناد وړاندې کوي او زموږ لوستونکي د خپل تاريخ له ځينو تيارو گوټونو سره اشنا کوي .

د جرمني امپراتورۍ افغاني جگړه اثر په جرمني کې د افغانستان د کولتوري ودې ټولنې له خوا د افغانستان د سياسي خپلواکۍ د بېرته گټلو او د غازي امان الله خان د واکمنۍ د پېنځه اتيايمې کاليزې په ویاړ د زرو ټوکو په شمېر خپور شوی دی . د کتاب د چاپ چارې پر ۱۳۸۳ لمريز (۲۰۰۴) ز کال د دانش خپرندويې ټولنې له خوا ترسره شوې دي . کتاب ټول ۴۶۴ مخه دی چې د چاپ زيار يې ملوک زرغون گاللی او کمپوز یې هم محمد هاشم اصفي کړی دی .

1. د جرمني امپراتورۍ افغاني جگړه .