معمار سنان پاشا

سنان پاشا اناطولیہ دے اک عیسائی ٹبر چ 15 اپریل 1489ء چ پیدا ہوۓ ۔ اوہ 1511ء عثمانی فوج شامل ہوۓ تے استمبول آگۓ ،ایتھے آ کے اوہناں نے اسلام قبول کرلئیا تے سنان پاشا دا ناں پائیا ۔ تن سال بعد تعمیرات تے انجینئرنگ دا ماہر سنان پاشا مشرق چ سلطان سلیم اول دے پیش قدمی کرن والے دستیاں چ شامل سی تے قاہرہ تے قبضہ کرن والے دستے دا رکن سی ۔ اس فتح توں بعد سنان پاشا نوں اعلی ماہر تعمیرات مقرر کیتا گئیا ۔ سنان پاشا نوں پیادہ فوج دا کمانڈر مقرر کیتا گئیا پر اوہ ذاتی خواہش تے توپ خانہ ج شامل کردتے گۓ ۔ ایران دے خلاف جنگ دے دوران 1553ء اوہناں نیں جھیل وان عبور کرن واسطے جہاز بناۓ جس دی وجہ توں اوہناں نوں سلطان دے ذاتی محافظاں دا آغا مقرر کردتا ۔ سنان دا پہلا معروف تعمیراتی کم 1548ء چ تعمیر کردہ شہزادہ مسجد سی ،1556ء اوہناں نے سلیمانیہ مسجد تے کم شروع کیتا تے 1557ء چ ایہہ مکمل ہوئیا ۔ اوہنہں نے قسطنطنیہ تے دوجے شہراں چ عمارتاں مسجداں تے پل تعمیر کیتے جنہاں چ ادرنہ دی سلیمیہ مسجد ،استمبول دی رستم پاشا مسجد ،ادرنہ دی محرمہ سلطان مسجد تے استنبول دی قادرگا صمقولو مسجد شامل نین ۔ اوہناں نے دمشق چ تقیہ السلیمانیہ خان مسجد وی تعمیر کیتی جہڑی اج وی شہر دیاں اھم ترین یادگاراں چوں اک اے ۔ اوہ بلغاریہ دے راجگھر صوفیہ دی واحد مسجد بنیا باشی مسجد دے وی معمار نیں ۔ اپنی سوانح حیات "تھکرات بنیان " دے مطابق اوہ ادرنہ دی جامع سلیمیہ نوں اپنے فن تعمیر دا بہترین نمونہ قرار دیندے نیں ، جدوں جامع سلیمیہ دی تعمیر جاری سی تے عیسائیاں نے ایہہ دعوی کیتا کہ دنیا کوئی معمار خصوصا مسلمان ایا صوفیہ دے گنبد توں وڈا گنبد تیار نئیں کرسکدا ۔ سنان پاشا نے اس دعوے نوں غلط کر دکھایا تے جامع سلیمیہ دا گنبد آیا صوفیہ توں وڈا بنایا ۔ جد جامع سلیمیہ مکمل ہوئی تے سنان پاشا دی عمر 80 سال سی ۔

سنان پاشا نے تھلے لکھیان ہوئیاں عمارتاں بنائیاں ۔

• 94جامع مسجداں
• 57جامعات
• 41حمام
• 35محلات
• 22مزارات
• 20کاروان سراۓ
• 17عوامی باورچی خانے
• 8پل
• 7مدرسے
• 6نہراں
• 13دارالشفاء

سنان پاشا 1588ء چ انتقال کرگۓ ،اوہناں نوں جامع سلیمیہ دے کنداں دے نال دفن کیتا گئیا تے نال لکدی سڑک نوں اوہناں دے ناں نال موسوم کیتا گئیا ۔ ترکی دی حکومت اپنے اک نوٹ تے وی سنان پاشا دی مورت چھاپی ہوئی اے ۔