Witold Bronisław Pyrkosz (ur.
24 grudnia 1926 w Krasnymstawie, zm. 22 kwietnia 2017 w Warszawie) – polski aktor teatralny, filmowy i dubbingowy.
Witold Pyrkosz (2008) | |
Imię i nazwisko | Witold Bronisław Pyrkosz |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 24 grudnia 1926 |
Data i miejsce śmierci | 22 kwietnia 2017 |
Zawód | |
Współmałżonek | Ewa Bilewska |
Lata aktywności | 1955–2017 |
Odznaczenia | |
|
W 1954 ukończył Państwową Wyższą Szkołę Aktorską w Krakowie. Rok później zadebiutował w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach w sztuce Lekkomyślna siostra w reżyserii Tadeusza Kubalskiego, gdzie wcielił się w rolę Janka Topolskiego. W Kielcach zagrał jeszcze w Zbiegach reżyserowanych przez Tadeusza Byrskiego. W tym samym roku zaczął występować na scenie Teatru Ludowego w Krakowie, w którym grał przez następne 9 lat. Przychylnie oceniono jego rolę George’a Miltona w Myszach i ludziach (1959) w reżyserii Jerzego Krasowskiego – recenzent „Życia Warszawy” podkreślał „ogromną naturalność i prostotę gry [...] dyskrecję i delikatność, z jaką snuje marzenia, okazuje swe uczucia dla przyjaciela, czy ból w tragicznej scenie końcowej”. Jego rola Sadybana w przedstawieniu Kondukt została nagrodzona na IV Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych (1963).
Od 1964 przez kolejne 11 lat grał we Wrocławiu, występując w Teatrze Polskim i na scenie Teatrów Dramatycznych. Grał w repertuarze klasycznym, np. za rolę Cześnika Raptusiewicza w Zemście (1969) w reżyserii Jerzego Krasowskiego otrzymał dyplom honorowy na piątym Telewizyjnym Festiwalu Teatrów Dramatycznych we Wrocławiu. Grał w dramatach Witkacego, Becketta i w rolach szekspirowskich. W tym czasie grywał gościnnie w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Współtworzył także popularny kabaret Dreptak, który pięciokrotnie został nagrodzony Iglicą, nagrodą czytelników „Słowa Polskiego”.
Do Warszawy przeprowadził się w 1975. Występował na deskach większości teatrów warszawskich, m.in. Polskiego, Studio, Rozmaitości, Narodowego, Na Woli, Komedii i Ochoty, gdzie w 2004 miał swoją ostatnią premierę – wcielił się w Mateja w Pułkowniku Ptaku Christo Bojczewa w reżyserii Tomasza Mędrza. W sumie zagrał w ponad 120 inscenizacjach teatralnych, czterdziestu realizacjach Teatru Telewizji oraz 160 spektaklach Teatru Polskiego Radia.
W ciągu swojej kariery zagrał przeszło 120 ról filmowych i telewizyjnych, głównie drugoplanowych i epizodycznych, niemniej jednak – jak wskazała redakcja portalu Onet.pl – „Pyrkosz był aktorem wyrazistym i charakterystycznym, niewątpliwym mistrzem drugiego planu, potrafiącym jedną sceną skraść dla siebie połowę filmu”. Popularność i sympatię widzów przyniosły mu role w serialach: kaprala Franka Wichury w Czterech pancernych i psie (1966–1970), Jędrusia Pyzdry w Janosiku (1973), Józefa Balcerka w Alternatywach 4 (1983) oraz kreacja Duńczyka w filmie Vabank (1981). Najbardziej znane filmy z nim w obsadzie to: Eroica (1957) Andrzeja Munka, Rękopis znaleziony w Saragossie (1964) Wojciecha Jerzego Hasa czy Sami swoi (1967) Sylwestra Chęcińskiego. Pierwszoplanową rolę zagrał w telewizyjnym filmie Meta (1971) Antoniego Krauzego, opowiadającym o spotkaniu po latach kolegów ze szkolnej ławy. Do końca swojego życia występował w serialu M jak miłość, w którym nieprzerwanie od początku emisji (2000) wcielał się w rolę nestora rodu Lucjana Mostowiaka.
W czasie stanu wojennego wziął udział w bojkocie mediów, poza tym nie angażował się w działalność polityczną w czasach PRL. W latach 1999–2006 był radnym powiatu piaseczyńskiego. Został honorowym obywatelem miasta Pyzdry.
Zmarł 22 kwietnia 2017 w Warszawie, w wieku 90 lat, wskutek udaru, który nastąpił w wyniku komplikacji po zapaleniu płuc. Wcześniej miał problemy z sercem i krążeniem. 28 kwietnia 2017, po mszy pogrzebowej w kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Górze Kalwarii, urna z jego prochami spoczęła na miejscowym cmentarzu.
Dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Ewa Bilewska, z którą miał syna Pawła. Od 28 lipca 1964 do śmierci był żonaty z Krystyną, z którą miał dwoje dzieci: syna Witolda i córkę Katarzynę. Mieszkał w podwarszawskiej Górze Kalwarii.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Witold Pyrkosz, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.