Tramwaje w Zurychu – system tramwajowy działający w szwajcarskim mieście Zurych.
tramwaj | |
Tramwaje na Bahnhofstrasse | |
Państwo | |
---|---|
Lokalizacja | |
Operator | Verkehrsbetriebe Zürich (VBZ), Vekehrsbetriebe Glattal (VBG), Aargau Verkehr AG (AVA) |
Liczba linii | 16 |
Lata funkcjonowania | od 1882 |
Infrastruktura | |
Długość sieci | 72,8 km |
Rozstaw szyn | 1000 mm |
Pierwsze plany połączenia dworca kolejowego z brzegiem jeziora powstały w 1863 r. Pierwszą linię tramwaju konnego uruchomiono w 1882 r. Tramwaje konne poruszały się po torach o szerokości 1435 mm. Natomiast pierwsze tramwaje elektryczne uruchomiono w 1894 r. Kursowały one po torach o szerokości 1000 mm. Każda nowo powstająca linia tramwajowa była budowana przez inną spółkę. Miasto wykupiło wszystkie spółki do 1931 i powstała jedna spółka o nazwie Städtische Strassenbahn Zürich (StStZ), jednak pozostały dwie linie obsługiwane przez inne dwie spółki. Cały czas rozbudowywano także sieć tramwajową. W 1950 zmieniono nazwę spółki na Verkehrsbetriebe Zürich (VBZ), która funkcjonuje do dzisiaj. W latach 1931–1967 zlikwidowano 5 linii tramwajowych. W 1960 w referendum odrzucono propozycję budowy premetra, a w 1970 budowy metra. W 1976 wybudowano pierwszą od 1954 linię tramwajową było to przedłużenie ze Sportplatz Hardturm do Werdhölzli.
W 1980 rozpoczęto wdrażanie modelu Zuryskiego (Zürich model). Jego założeniami są:
W 1989 r. otwarto muzeum tramwajów w zajezdni Wartau. W 1998 wydłużono linię nr 11 do Messe/Hallenstadion. Ponownie tę linię przedłużono w 2006 do Auzelg był to pierwszy etap Glattalbahn. W 2006 przedstawiono program rozwoju sieci tramwajowej do 2025 r. W 2007 przedłużono linię nr 5 z Enge do Laubegg oraz otwarto nowe muzeum tramwajów w Burgwies. W 2008 zrealizowano drugi etap Glattbahn wydłużając linię nr 10 do Flughafen Zürich. Obie linie wybudowane w ramach programu Glattbahn obsługiwane są przez spółkę Vekehrsbetriebe Glattal (VBG). W ramach projektu Limmattalbahn we wrześniu 2019 przedłużono trasę linii 2 do miejscowości Schlieren, zaś w grudniu 2022 uruchomiono linię 20 na trasie od dworca Zürich Altstetten do dworca Killwangen-Spreitenbach w kantonie Argowia. Obsługę linii 20 zapewnia spółka Aargau Verkehr AG. Planowana jest dalsza rozbudowa tras. Od kilku lat działa tramwaj towarowy.
numer linii | trasa (11.12.2022) |
---|---|
2 | Bahnhof Tiefenbrunnen – Schlieren, Geissweid |
3 | Klusplatz – Albisrieden |
4 | Bahnhof Tiefenbrunnen – Bahnhof Altstetten Nord |
5 | Laubegg – Kirche Fluntern |
6 | Bahnhof Enge – Zoo |
7 | Bahnhof Stettbach – Wollishofen |
8 | Hardturm – Klusplatz |
9 | Hirzenbach – Triemli |
10 | Hauptbahnhof – Zürich Flughafen (operator Vekehrsbetriebe Glattal (VBG)) |
11 | Rehalp – Auzelg |
12 | Zürich Flughafen – Bahnhof Stettbach (operator Vekehrsbetriebe Glattal (VBG)) |
13 | Albisgütli – Frankental |
14 | Seebach – Triemli |
15 | Bahnhof Stadelhofen – Bucheggplatz |
17 | (Albisgütli –) Hauptbahnhof – Werdhölzli |
20 | Zürich, Bahnhof Altstetten - Killwangen, Bahnhof (Limmattalbahn, operator Aargau Verhkehr AG (AVA)) |
Oprócz wymienionych 16 linii tramwajowych obsługiwanych przez VBZ, VBG i AVA kursuje także linia podmiejska S18 obsługiwana przez inną spółkę jako część S-Bahn w Zurychu oraz dwie linie kolejki linowo-terenowej numer 23 i 24 i jedna linia kolejki zębatej o nr 25.
W 1929 r. wprowadzono do eksploatacji pierwsze czteroosiowe tramwaje Elefant. W 1960 wprowadzono do eksploatacji pierwsze tramwaje przegubowe. Nowe tramwaje Be4/6 wprowadzono do eksploatacji w 1966 r. Kolejnym nowym typem tramwaju wprowadzonych do eksploatacji były tramwaje Be4/6 typ Tram 2000 dostarczanych od 1978 do 1992 r. W 2001 przebudowano jeden tramwaj Tram 2000 poprzez wstawienie członu z niską podłogą także od tego roku rozpoczęto dostawy tramwajów Cobra. W 2001 dostarczono 6 tramwajów Cobra i wkrótce potem zostały wycofane z eksploatacji z racji awarii w układzie napędowym. Ma linie powróciły w 2002 po wprowadzonych poprawkach. Łącznie w latach 2004–2005 zmodernizowano jeszcze 22 tramwaje Tram 2000. Do 2006 eksploatowano tramwaje Be4/4, które zostały przekazane do ukraińskiego miasta Winnica. Obecnie przekazywane do Winnicy są także wagony Be4/6 wraz z doczepami.
Łącznie obecnie w Zurychu jest 304 tramwajów:
w tym:
This article uses material from the Wikipedia Polski article Tramwaje w Zurychu, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.