Roman Wapiński: Polski historyk

8 marca 1931 w Nowej Wsi, zm. 14 maja 2008 w Gdańsku) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych, badacz dziejów Polski XIX i XX w., wieloletni wykładowca Uniwersytetu Gdańskiego, członek honorowy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.

Roman Wapiński

Data i miejsce urodzenia	8 marca 1931 Nowa Wieś
Data i miejsce śmierci	14 maja 2008 Gdańsk
Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia najnowsza
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1961
Habilitacja	1964
Profesura	1971
Polska Akademia Nauk
Status	członek rzeczywisty
Doktor honoris causa Uniwersytet Wrocławski – 28 lutego 2001
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Gdański
Odznaczenia

Studia historyczne ukończył w 1955 na Uniwersytecie Warszawskim. Był członkiem PZPR, delegatem na IX Zjazd PZPR. Z partii wystąpił w sierpniu 1980. W czerwcu 1961 obronił doktorat na Wydziale Humanistycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku (promotorem pracy pt. Działalność Narodowej Partii Robotnicznej na Pomorzu w latach 1926–1939 był prof. Witold Łukaszewicz). W 1971 roku uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych.

Zajmował się życiem politycznym II RP, prowadził badania dotyczące świadomości narodowej Polaków i historii Narodowej Demokracji. Przyczynił się do powstania Uniwersytetu Gdańskiego, którego był prorektorem ds. kształcenia oraz długoletnim dyrektorem Instytutu Historii. Członek PAN, PAU, doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (28 lutego 2001).

Autor ponad 300 prac naukowych oraz biografii Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego. Pod jego kierunkiem powstało kilkadziesiąt prac doktorskich i setki prac magisterskich, m.in. Donalda Tuska, Wiesława Walendziaka, Arkadiusza Rybickiego, Sławomira Cenckiewicza i Aleksandra Halla.

Został pochowany w kolumbarium cmentarza Srebrzysko w Gdańsku.

• Pierwsze lata władzy ludowej na Wybrzeżu Gdańskim (Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1970)
• Władysław Sikorski (1978, 1979, 1982)
• Narodowa Demokracja 1893–1939 (1980)
• Życie polityczne Pomorza w latach 1920–1939 (1983)
• Roman Dmowski, 1988, Lublin, Wyd. Lubelskie, ISBN 83-222-0480-9
• Świadomość polityczna w II Rzeczypospolitej (1991)
• Pokolenia II Rzeczypospolitej (1991)
• Polska i małe ojczyzny Polaków (1994)
• Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku (1997)
• Ignacy Paderewski, 1999, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, ISBN 83-04-04467-6
• Polityka i politycy: O polskiej scenie politycznej XX wieku (2006)

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1976)
• Złoty Krzyż Zasługi (1967)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Brązowy Medal Za zasługi dla Obronności Kraju (1967)
• Medal Stolema (1985)
• Srebrna Odznaka im. Janka Krasickiego (1968)

• Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury Splendor Gedanensis (1980)
• Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza (2001)

• K.Kawalec, Odszedł profesor Roman Wapiński (8 V 1931-14 V 2008), Dzieje Najnowsze 2008/4.
• Prof. zw. dr hab. cz Roman Wapiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2008-10-26] .
• Biogram w Gedanopedii