Tjóðveldi

[ˈtʃoʊvɛldɪ]; wcześniej Tjóðveldisflokkurin, wym. [ˈtʃoʊvɛldɪsˌfloʰkʊrɪn]) – farerska partia polityczna. Reprezentuje poglądy socjaldemokratyczne oraz separatystyczne. Partia używa wielobarwnego loga, podpisanego pod spodem Tjóðveldi i jasnozielonej barwy.

Tjóðveldi

Państwo	Dania
Terytorium zależne	Wyspy Owcze
Skrót	T
Lider	Høgni Hoydal
Data założenia	22–23 maja 1948
Ideologia polityczna	socjalizm demokratyczny, zielony socjalizm, separatyzm
Poglądy gospodarcze	socjalizm, reformizm
Członkostwo międzynarodowe	NGLA
Młodzieżówka	Unga Tjóðveldið
Barwy	zielony
Strona internetowa

14 września 1946 roku Farerowie w referendum opowiedzieli się przeciw utrzymaniu unii z Danią, ta jednak nie uznała ważności tego głosowania. Po głosowaniu powstała nierównowaga w polityce archipelagu - dwie partie Sambandsflokkurin oraz Javnaðarflokkurin opowiadały się za unią z Danią, podczas gdy Fólkaflokkurin i znacznie mniej licząca się Sjálvstýrisflokkurin. Tjóðveldi, wówczas nazywane Tjóðveldisflokkurin (far. Partia Republikańska) założono w nocy z 22 na 23 maja 1948 roku, a jej celem miało być wyrównanie powstałej dysproporcji. Nowa partia chciała poza dążeniem do niepodległości chciała także dbać o rybaków i innych pracowników.

Po raz pierwszy partia wystawiła swoich przedstawicieli w wyborach w 1950 roku, kiedy uzyskała dwa miejsca w parlamencie. W roku 1954 było ich już sześciu, a w 1958 siedmiu. Rok po wyborach w 1962 partia po raz pierwszy weszła w skład koalicji rządzącej poza nią Fólkaflokkurin, Sjálvstýrisflokkurin oraz Framburðsflokkurin. W rządzie Wysp Owczych znaleźli się wówczas: Erlendur Patursson i Karsten Hoydal.

Partia wchodziła także w koalicje w latach: 1975, 1979, 1985, 1988, 1989 (dwukrotnie), 1993, 1998, 2002 i 2008. W wyborach w roku 2011 uzyskała 5 589 głosów (18,3%) i uzyskała sześć mandatów. Nie weszła wówczas do koalicji rządowej. W kolejnych wyborach partia uzyskała 6 691 głosów (20,7%) i siedem mandatów. Partia weszła do koalicji z Javnaðarflokkurin oraz Framsókn i wprowadziła do rządu trzech ministrów. W 2007 roku partia zmieniła nazwę z Tjóðveldisflokkurin na Tjóðveldi.

Partia otrzymywała jeden mandat do Folketingu w latach: 1973 i 1975, a następnie przez wiele lat wybory przegrywała. W wyborach w roku 2001 Tjóðveldisflokkurin uzyskała 6 565 głosów (24,9%) i jeden parlamentarzysta wszedł w skład duńskiego parlamentu - Høgni Hoydal. Hoydal dostał się ponownie w: 2005, 2007 i 2015 roku.

Partia opowiada się za zniesieniem unii z Danią, a także w przypadku uzyskania niepodległości odejście od systemu monarchistycznego. Jednocześnie Tjóðveldi ma poglądy silnie socjalistyczne, co kłóci się z podejściem Javnaðarflokkurin, która uważa, że utrzymanie unii z Królestwem jest gwarantem utrzymania wysokich świadczeń społecznych. Od 2007 roku, po zmianie nazwy, partia opowiedziała się po stronie Zielonych.

Przewodniczący:

• Høgni Hoydal

Wiceprzewodniczący:

• Sirið Stenberg

Przewodniczący regionów:

• Lone Høeg Bejer - Norðoyar (Norðya Tjóðveldisfelag)
• Hallur Ellingsgaard - Eysturoy (Eysturoyar Tjóðveldisfelag)
• Heini Holm - Północne Streymoy (Norðstreymoyar Tjóðveldisfelag)
• Andrea Heindriksdóttir - Południowe Streymoy (Suðurstreymoyar Tjóðveldisfelag)
• Maria Jacobsen - Vágar (Vága Tjóðveldisfelag)
• Kristian Oskar Henriksen - Sandoy (Sandoyar Tjóðveldisfealg)
• Ása Mikkelsen - Suðuroy (Suðuroyar Tjóðveldisfelag)

Przewodniczący Tjóðveldi

Następujące osoby sprawowały funkcję przewodniczącego (od 1986):

• Signar Hansen (1986 - 1989)
• Heini O. Heinesen (1994 - 2004)
• Høgni Hoydal (2004 - 2008)
• Annita á Fríðriksmørk (2008)
• Bergtóra Høgnadóttir Joensen (2008)
• Sjúrður Skaale (2008 - 2009)
• Annita á Fríðriksmørk (2009 - 2011)
• Høgni Hoydal (od 2011)

Obecni parlamentarzyści Tjóðveldi

Ostatnie wybory odbyły się na Wyspach Owczych 1 września 2015 roku. Partia Tjóðveldi uzyskała w nich 20,7% głosów, co dało jej siedem mandatów w Løgtingu, czyli o jeden więcej względem poprzednich wyborów. Lista posłów obecnie sprawujących urząd z ramienia Tjóðveldi przedstawia się następująco:

• Annita á Fríðriksmørk
• Katrin Kallsberg
• Óluva Klettskarð
• Ingolf S. Olsen
• Pauli Trond Petersen
• Páll á Reynatúgvu
• Bjørt Samuelsen

Obecni ministrowie z ramienia Tjóðveldi

Po wyborach z 2015 roku następujący ministrowie zostali wybrani z ramienia partii Tjóðveldi:

• Kristina Háfoss - Minister Finansów
• Høgni Hoydal - Minister Rybołówstwa
• Sirið Stenberg - Minister Zdrowia i Spraw Wewnętrznych

Obecni parlamentarzyści Tjóðveldi do Folketingu

Ostatnie wybory odbyły się w całym Królestwie Danii 18 czerwca 2015 roku. Partia Tjóðveldi uzyskała w nich 24,5% głosów, co dało jej jeden mandat w Folketingu, czyli tyle samo względem poprzednich wyborów. Do parlamentu dostał się Høgni Hoydal, jednak 20 września zdecydował się zrezygnować z mandatu na rzecz stanowiska Ministra Rybołówstwa w rządzie Wysp Owczych, a jego miejsce zajął Magni Arge.

Wybory parlamentarne

Wyniki Partii Socjaldemokratycznej w wyborach parlamentarnych przedstawiały się następująco:

Wybory	Løgting					Folketing
	Głosy			Mandaty		Głosy			Mandaty
	Liczba	%	+/–	Liczba	+/–	Liczba	%	+/–	Liczba	+/–
1950	1 145	9,8 (4.)	—	2/25	—	—	—	—	—	—
1954	3 028	23,8 (2.)	14,0	6/27	4	—	—	—	—	—
1958	3 323	23,9 (2.)	0,1	7/30	1	—	—	—	—	—
1962	3 281	21,6 (2.)	2,3	6/29	1	—	—	—	—	—
1966	3 529	20,0 (4.)	1,6	5/26	1	—	—	—	—	—
1970	3 962	21,9 (2.)	1,9	6/26	1	—	—	—	—	—
1973	—	—	—	—	—	3 312	25,1 (2.)	—	1/2	—
1974	4 461	22,5 (2.)	0,6	6/26		—	—	—	—	—
1975	—	—	—	—	—	3 563	25,7 (2.)	0,6	1/2
1977	—	—	—	—	—	3 057	18,7 (3.)	7,0	0/2	1
1978	4 614	20,3 (3.)	2,2	6/32		—	—	—	—	—
1979	—	—	—	—	—	3 386	18,1 (3.)	0,6	0/2
1980	4 415	19,0 (3.)	1,3	6/32		—	—	—	—	—
1981	—	—	—	—	—	3 441	20,7 (3.)	2,6	0/2
1984 (F)	4 921	19,5 (4.)	0,5	6/32		3 646	19,9 (4.)	0,8	0/2
1987	—	—	—	—	—	3 478	15,6 (4.)	4,3	0/2
1988 (F)	5 520	19,2 (4.)	0,3	6/32		4 690	20,5 (4.)	4,9	0/2
1990 (F)	4 178	14,7 (4.)	4,5	4/32	2	2 377	13,3 (4.)	7,2	0/2
1994 (F)	3 501	13,7 (4.)	1,0	4/32		1 798	9,4 (5.)	3,9	0/2
1998 (F)	6 584	23,8 (1.)	10,1	8/32	4	4 325	20,9 (4.)	11,5	0/2
2001	—	—	—	—	—	6 578	24,9 (2.)	4,0	1/2	1
2002	7 229	23,7 (2.)	0,1	8/32		—	—	—	—	—
2004	6 890	21,7 (3.)	2,0	8/32		—	—	—	—	—
2005	—	—	—	—	—	6 301	25,4 (1.)	0,5	1/2
2007	—	—	—	—	—	5 849	25,4 (1.)		1/2
2008	7 250	23,3 (1.)	1,6	8/32		—	—	—	—	—
2011 (F)	5 589	18,3 (1.)	5,0	6/33	2	3 998	19,4 (3.)	6,0	0/2	1
2015 (F)	6 691	20,7 (2.)	2,4	7/33	1	5 730	24,5 (1.)	5,1	1/2	1

Wybory samorządowe

Wyniki partii Tjóðveldi w wyborach samorządowych przedstawiały się następująco:

Wybory	Rady gmin
	Głosy		Mandaty
	%	+/–	Liczba	+/–
1996	—	—	8/277	—
2000	14,4	—	14/272	6
2004	16,0	1,6	16/220	2
2008	15,6	0,4	15/210	1
2012	14,1	1,5	13/203	2

• Tjóðveldi. [dostęp 2015-10-19]. (far.).