Raul Hilberg (ur.
Ten artykuł należy dopracować |
2 czerwca 1926 w Wiedniu, zm. 4 sierpnia 2007 w Williston w stanie Vermont) – historyk amerykański żydowskiego pochodzenia, badacz zagadnień związanych z Holocaustem.
Po anschlussie w 1938 wraz z rodziną wyemigrował z Austrii przez Francję i Kubę do USA. W końcowym okresie II wojny światowej pełnił służbę wojskową w 45 Dywizji Piechoty Armii Amerykańskiej skąd dzięki dobrej znajomości języka niemieckiego trafił do Departamentu Dokumentacji Wojennej. Do jego zadań należało badanie m.in. nazistowskiej dokumentacji. Stacjonując w Braunes Haus pracował nad prywatną i służbową dokumentacją Hitlera oraz naczelnych władz Rzeszy. Zetknięcie z biurokratycznym zapisem zbrodni stanowiło impuls do jego dalszej akademickiej pracy nad zagadnieniem „Zagłady” (Hilberg nie lubił określenia Holocaust choć w późniejszym okresie się nim posługiwał).
Po demobilizacji ukończył studia politologiczne w Brooklyn College. Następnie studiował prawo publiczne i administrację na Columbia University, uzyskując w 1950 roku tytuł magistra. W tym też czasie kontynuował swoje zadania z okresu służby wojskowej. Podjął m.in. pracę przy rządowym projekcie Torpedo Factory w Alexandrii (Wirginia). Operacja pod niewiele mówiącym kryptonimem stanowiła program indeksowania i mikrofilmowania milionów stron nazistowskiej dokumentacji przejętych przez armię USA w okupowanych Niemczech. Hilberg kontynuował jednocześnie edukację pracując pod kierunkiem Franza Naumana nad dysertacją doktorską, którą obronił w roku 1955.
W 1955 r. objął stanowisko wykładowcy nauk politycznych na Uniwersytecie Vermont, gdzie pracował do przejścia na emeryturę. Raul Hilberg był związany także z powstaniem i działalnością United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie.
Opublikowana z niemałymi trudnościami nakładem wydawnictwa Quadrangle Books w 1961 dysertacja doktorska pt. The Destruction of the European Jews okazała się jedną z pierwszych, a niewątpliwie najpełniejszą i najprecyzyjniejszą syntezą Ostatecznego Rozwiązania. Trzytomowe dzieło, początkowo odrzucane przez wydawców z powodu objętości i szczegółowości, znalazło sobie niebawem trwałe miejsce w kanonie lektur akademickich. Książka sukcesywnie poprawiana i uzupełniana przez autora doczekała się wielu wznowień w USA, a także została przetłumaczona na wiele języków. Do dzisiaj, mimo znaczącego rozwoju badań nad Zagładą oraz wielkiej liczby nowych publikacji, jest uznawana za jedną z podstawowych syntez ukazujących przebieg i organizację nazistowskiego planu wymordowania europejskich Żydów.
Wiele lat w Centrum Badań nad Zagładą Żydów trwały prace nad wydaniem tej pozycji w języku polskim, w przygotowaniach uczestniczył także sam prof. Hilberg. Publikacja ta ukazała się w roku 2014 pod tytułem Zagłada Żydów europejskich.
Także inna książka autorstwa Hilberga – po raz pierwszy opublikowana w 1992 pt. Perpetrators, Victims, Bystanders – The Jewish Catastrophe 1933-1945 stanowiła kamień milowy w badaniach nad Zagładą. Autor dokonał w niej precyzyjnej kategoryzacji osób dramatu. I choć dzisiaj klasyczny hilbergowski podział sprawcy-ofiary-świadkowie wydaje się zbyt schematyczny i wąski, to jego wprowadzenie do historiografii jest niewątpliwie zasługą Hilberga. Książka ta pt. Sprawcy, Ofiary, Świadkowie. Zagłada Żydów, 1933-1945 ukazała się w języku polskim w 2007 roku nakładem Centrum Badań nad Zagładą Żydów oraz Wydawnictwa Cyklady.
Inne pozycje książkowe, jak np. opublikowana w 2001 roku Sources of Holocaust Research, choć nie tak głośne jak przywołane wyżej, znajdowały jednak zawsze oddźwięk zarówno w kołach akademickich, jak i wśród czytelników czytelników nieprofesjonalnych.
Do końca życia w swych publikacjach i wypowiedziach Raul Hilberg pozostawał zwolennikiem funkcjonalizmu, stając w jednym szeregu z Christopherem Browningiem, a w opozycji do intencjonalistów reprezentowanych chociażby przez Daniela Goldhagena (którego pozostawał do końca bardzo gorącym krytykiem).
This article uses material from the Wikipedia Polski article Raul Hilberg, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.