Rafał Trzaskowski: Polski polityk, minister i eurodeputowany

17 stycznia 1972 w Warszawie) – polski polityk, politolog, samorządowiec i nauczyciel akademicki, specjalista w zakresie spraw europejskich, doktor nauk humanistycznych.

Rafał Trzaskowski

Rafał Trzaskowski (2020)
Pełne imię i nazwisko	Rafał Kazimierz Trzaskowski
Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1972 Warszawa
Prezydent m.st. Warszawy
Okres	od 22 listopada 2018
Przynależność polityczna	Platforma Obywatelska
Poprzednik	Hanna Gronkiewicz-Waltz
Minister administracji i cyfryzacji
Okres	od 3 grudnia 2013 do 22 września 2014
Przynależność polityczna	Platforma Obywatelska
Poprzednik	Michał Boni
Następca	Andrzej Halicki
Odznaczenia
Multimedia w Wiki Commons
Cytaty w Wikicytatach
Wiadomości w Wikinews

Poseł do Parlamentu Europejskiego VII kadencji (2009–2013), w latach 2013–2014 minister administracji i cyfryzacji, w latach 2014–2015 sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, poseł na Sejm VIII kadencji (2015–2018), od 2018 prezydent miasta stołecznego Warszawy, od 2020 wiceprzewodniczący Platformy Obywatelskiej. Kandydat na urząd prezydenta RP w drugich wyborach w 2020.

Wykształcenie

Przed wyborami w 1989, będąc uczniem XI Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Reja w Warszawie, zgłosił się jako wolontariusz do pomocy w biurze stołecznego Komitetu Obywatelskiego w kawiarni „Niespodzianka” przy placu Konstytucji 6. Pracował jako tłumacz języka angielskiego, wspierał przebywającego w Polsce przedstawiciela amerykańskiego stanu Michigan, dzięki któremu uzyskał później kilkumiesięczne stypendium, po czym kształcił się w Cranbrook-Kingswood High School w Bloomfield Hills (1990–1991). Maturę zdał w 1991.

W 1996 został absolwentem stosunków międzynarodowych na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył także filologię angielską na Wydziale Neofilologii UW (1996) i studia europejskie w Kolegium Europejskim w Natolinie (1997). Był stypendystą Uniwersytetu Oksfordzkiego (1995) oraz Instytutu Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem w Paryżu (2002). W 2004 uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW na podstawie pracy pt. Dynamika reformy instytucjonalnej w Unii Europejskiej przygotowanej pod kierunkiem profesora Stanisława Parzymiesa.

Deklaruje znajomość pięciu języków obcych: angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, rosyjskiego i włoskiego.

Działalność zawodowa

Od 1995 pracował jako tłumacz symultaniczny. W tamtym czasie pracował również jako nauczyciel języka angielskiego. W 1998 został wykładowcą w Krajowej Szkole Administracji Publicznej, a w 2002 w Collegium Civitas. W latach 2000–2001 był doradcą sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej Jacka Saryusza-Wolskiego. Od 2002 pracował też jako analityk w Centrum Europejskim Natolin. W pracy zawodowej zajął się m.in. teorią integracji europejskiej i stosunków międzynarodowych.

Działalność polityczna do 2018

W latach 2004–2009 był doradcą delegacji Platformy Obywatelskiej w Parlamencie Europejskim (PE). W wyborach w 2009 z listy tego ugrupowania w okręgu warszawskim uzyskał mandat eurodeputowanego VII kadencji, zdobywając 25 178 głosów. W kampanii wyborczej wspierali go m.in. Tomasz Karolak, Grzegorz Turnau i Michał Żebrowski. W PE VII kadencji został członkiem frakcji Europejskiej Partii Ludowej i wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Konstytucyjnych. Pracował również w Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów. W 2010 był szefem sztabu wyborczego Hanny Gronkiewicz-Waltz w trakcie kampanii samorządowej.

20 listopada 2013 premier Donald Tusk zapowiedział jego nominację na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji. Został powołany na ten urząd przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013 (z mocą od 3 grudnia 2013). Złożył w związku z tym mandat eurodeputowanego.

Zakończył urzędowanie w dniu zaprzysiężenia rządu Ewy Kopacz 22 września 2014. W nowym gabinecie 24 września 2014 został powołany na stanowisko sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych odpowiedzialnego za sprawy europejskie. Równolegle pełnił również funkcję pełnomocnika premiera do spraw Rady Europejskiej.

W 2015 wystartował w wyborach parlamentarnych jako lider listy wyborczej PO w okręgu krakowskim. Otrzymał 47 080 głosów, uzyskując tym samym mandat posła na Sejm VIII kadencji. W Sejmie został wiceprzewodniczącym Komisji do Spraw Unii Europejskiej. W 2016 został członkiem zarządu krajowego PO. W listopadzie tego samego roku został powołany na funkcję ministra spraw zagranicznych w gabinecie cieni utworzonym przez Platformę Obywatelską. 29 marca 2017 został wiceprzewodniczącym Europejskiej Partii Ludowej.

Prezydent Warszawy i pozostała działalność polityczna od 2018

Lata 2018–2020

W listopadzie 2017 został przedstawiony jako wspólny kandydat Platformy Obywatelskiej i Nowoczesnej na prezydenta Warszawy w wyborach samorządowych w 2018. W głosowaniu z października 2018 zwyciężył w I turze, zdobywając 56,67% (505 187 głosów). W związku z wyborem na urząd prezydenta miasta wygasł jego mandat poselski. Urzędowanie rozpoczął po zaprzysiężeniu 22 listopada 2018.

18 lutego 2019 podpisał przygotowaną przez Stowarzyszenie Miłość Nie Wyklucza Deklarację LGBT+, zakładającą realizację w stolicy określonych społecznych postulatów społeczności LGBT+, w tym m.in. reaktywację hostelu interwencyjnego dla osób LGBT+ będących w trudnej sytuacji życiowej, patronat prezydenta Warszawy nad Paradą Równości, wprowadzenie edukacji antydyskryminacyjnej i seksualnej zgodnej ze standardami WHO czy powołanie pełnomocnika prezydenta miasta do spraw społeczności LGBT+. Podpisanie tego dokumentu spotkało się z krytyką niektórych środowisk politycznych (m.in. PiS), pozarządowych oraz medialnych, zwłaszcza o profilu katolickim, konserwatywnym i prawicowym. Krytyczne stanowisko wobec deklaracji wydali również Konferencja Episkopatu Polski i rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak. Przychylnie o podpisanym dokumencie wypowiedział się natomiast rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar.

W 2019 był uczestnikiem spotkania Grupy Bilderberg. W listopadzie 2019 został członkiem Europejskiego Komitetu Regionów, w którym w 2022 objął funkcję przewodniczącego Komisji Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii (ENVE). W lutym 2020 został wybrany przez radę krajową Platformy Obywatelskiej na wiceprzewodniczącego partii. Od lutego 2020 współtworzył sztab wyborczy Małgorzaty Kidawy-Błońskiej.

W czerwcu 2020 podpisał porozumienie o przystąpieniu Warszawy, jako pierwszego miasta w Polsce, do programu Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju „Zielone Miasta”.

Wybory prezydenckie w 2020

 

Osobny artykuł: Wybory prezydenckie w Polsce w 2020 roku (drugie).

15 maja 2020, po uprzedniej rezygnacji kandydatki Koalicji Obywatelskiej Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, Rafał Trzaskowski został przedstawiony jako nowy kandydat KO w wyborach prezydenckich w tym samym roku. Po złożeniu 1,6 mln podpisów poparcia został zarejestrowany przez Państwową Komisję Wyborczą jako kandydat na prezydenta RP. Hasło jego kampanii wyborczej brzmiało Silny prezydent, wspólna Polska.

Wkrótce po ogłoszeniu swojej kandydatury stwierdził, że „czas powiedzieć dość, władzy, która próbuje nas dzielić. Wszyscy powinniśmy być razem. Trzeba powiedzieć dość nienawiści, kłamstwu, hejtowi”. Stwierdził równocześnie, że nie będzie „prezydentem totalnej opozycji”. Wskazywał, że „prezydent kraju powinien patrzeć władzy na ręce; powinien być partnerem rządzących, a nie ich instrumentem”, a jednocześnie „prezydent musi współpracować z rządem, jeżeli rząd chce wzmacniać Polskę”.

W ramach swojego programu wyborczego Nowa Solidarność przedstawił m.in. propozycję podniesienia kwoty wolnej od podatku, propozycję utworzenia funduszu Inwestycje za rogiem skierowanego do małych miejscowości i mającego na celu tworzenie w nich nowych miejsc pracy. Krytykował wielkie inwestycje prowadzone przez rząd PiS, takie jak koncepcja Centralnego Portu Komunikacyjnego czy realizowany przekop Mierzei Wiślanej, twierdząc, że rząd powinien skoncentrować się przede wszystkim na poprawie aktualnej sytuacji Polaków.

Postulował większą samodzielność finansową dla samorządów, zwiększenie nakładów na służbę zdrowia, podwyżki dla nauczycieli, usprawnienia w rozliczaniu VAT, „ustawę skromnościową” mającą ograniczać zarobki w zarządach spółek kontrolowanych przez Skarb Państwa, wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego kraju (poprzez zwiększenie skupu interwencyjnego oraz prywatnego przechowalnictwa produktów rolno-spożywczych) oraz aktywizację seniorów. Opowiedział się za prawem kobiet do zdrowia, bezpieczeństwa, odpowiedzialnego macierzyństwa i równości ekonomicznej. Jego żona Małgorzata Trzaskowska zapowiedziała, że jako pierwsza dama zostanie rzeczniczką kobiet. W zakresie polityki zagranicznej Rafał Trzaskowski opowiedział się za utrzymywaniem pozytywnych relacji z USA, a także za równoczesnym odbudowaniem relacji z Niemcami i Francją w ramach Trójkąta Weimarskiego.

Zapowiedział zawetowanie każdej ustawy podnoszącej wiek emerytalny oraz każdej ustawy podnoszącej podatki. Zaproponował emeryturę wolną od podatku oraz dodatek 200 zł do emerytury dla kobiet za każde dziecko. W zakresie polityki rodzinnej deklarował utrzymanie programu 500+, rozwój publicznej sieci bezpłatnych żłobków i przedszkoli, wdrożenie przez państwo bezpłatnego programu zapłodnienia in vitro oraz więcej tanich mieszkań gminnych. Zadeklarował dofinansowanie do 10 tys. zł dla każdego gospodarstwa domowego na inwestycje energetyczne, przywrócenie programu Mieszkanie dla Młodych oraz stworzenie funduszu stypendialnego dla najzdolniejszej młodzieży z małych i średnich miejscowości.

Dziennikarze TVP w czasie kampanii zadawali Rafałowi Trzaskowskiemu pytania dotyczące m.in. jego życia prywatnego, w tym udziału jego dzieci w pierwszej komunii świętej. Rafał Trzaskowski odpowiadał krytyką TVP, zarzucając jej upolitycznienie i groteskowe ataki na jego osobę. W maju 2020 stwierdził, że TVP Info „szczuje jednych na drugich”, postulował likwidację tej stacji oraz przeznaczenie środków przeznaczanych na jej utrzymanie na inne cele.

W przeprowadzonej 28 czerwca 2020 pierwszej turze głosowania Rafał Trzaskowski zajął drugie miejsce, zdobywając 5 917 340 głosów, co stanowiło 30,46% głosów ważnych. Przeszedł do drugiej tury głosowania wraz z ubiegającym się o reelekcję Andrzejem Dudą, który otrzymał 43,50% głosów ważnych.

Spośród kandydatów, którzy nie przeszli do drugiej tury, oddanie na niego głosu zadeklarowali bądź zasugerowali Robert Biedroń, Szymon Hołownia i Władysław Kosiniak-Kamysz. Rafała Trzaskowskiego poparły partie związane z Koalicją Obywatelską (PO, Nowoczesna, iPL, Zieloni, SDPL i WiR), w pierwszej turze oficjalnego poparcia udzieliło mu także SD, a w drugiej turze ponadto UED, LPR i TR.

Przed drugą turą nie doszło do debaty pomiędzy kandydatami, ponieważ początkowo Andrzej Duda nie przyjął zaproszenia na zaplanowaną 2 lipca 2020 debatę zorganizowaną przez TVN24, Onet.pl i Wirtualną Polskę, a następnie Rafał Trzaskowski nie stawił się na debacie organizowanej przez TVP (w której odbyła się debata wszystkich 11 kandydatów przed I turą, skrytykowana przez obserwującą procesy wyborcze międzynarodową organizację OBWE), określając ją jako „ustawkę” oraz „wiec wyborczy PiS”. Odpowiadał natomiast w Lesznie w ramach Areny Prezydenckiej na pytania dziennikarzy z kilkunastu zróżnicowanych profilowo redakcji.

W drugiej turze głosowania z 12 lipca 2020 otrzymał 10 018 263 głosy, co stanowiło 48,97% głosów ważnych. Tym samym przegrał ze swoim konkurentem.

Od 2020

 

 

Po wyborach prezydenckich zapowiedział utworzenie ruchu obywatelskiego. We wrześniu 2020 powołał fundację swojego imienia. W październiku tego samego roku zainaugurował powstanie Ruchu Wspólna Polska. Założona przez niego instytucja zajęła się organizacją Campusu Polska Przyszłości. W 2021 został przewodniczącym rady politycznej samorządowego stowarzyszenia Tak! Dla Polski.

W 2023 brał udział w kampanii wyborczej Koalicji Obywatelskiej przed wyborami parlamentarnymi, uczestnicząc w spotkaniach z wyborcami oraz wygłaszając przemówienie na rozpoczęciu zorganizowanego przez tę formację „Marszu Miliona Serc”.

W 2024 ponownie ubiegał się o urząd prezydenta Warszawy. Wybory te również wygrał już w I turze, uzyskując 444 006 głosów (57,41%).

Jego pradziad Bronisław Trzaskowski był językoznawcą, nauczycielem i dyrektorem szkoły w Tarnowie, zakładał pierwsze żeńskie gimnazja w Polsce. Rodzicami Rafała Trzaskowskiego byli pianista i kompozytor jazzowy Andrzej Trzaskowski (zm. 1998) oraz Teresa z domu Arens (zm. 2019). Siostra matki Izabella Skrońska była łączniczką Komendy Głównej Armii Krajowej w powstaniu warszawskim.

Jego przyrodni brat Piotr Ferster pełnił funkcję dyrektora Piwnicy pod Baranami w Krakowie.

Rafał Trzaskowski w 1980 zagrał w serialu telewizyjnym Nasze podwórko. W czerwcu 2002 ożenił się z Małgorzatą, absolwentką Akademii Ekonomicznej w Katowicach. Jego żona w latach 2007–2019 była zatrudniona w Urzędzie Miasta Stołecznego Warszawy, gdzie zajmowała się m.in. promocją miasta oraz pracowała w Biurze Rozwoju Gospodarczego (w związku z wyborem jej męża na prezydenta Warszawy zrezygnowała z pracy w stołecznym ratuszu i w kwietniu 2019 otrzymała urlop bezpłatny). Mają dwoje dzieci: Aleksandrę (ur. 2004) i Stanisława (ur. 2009). Zamieszkali na Kabatach w warszawskiej dzielnicy Ursynów.

• Kawaler Legii Honorowej – Francja (2017)
• Order „Jedność i Wola” – Ukraina (2023)
• Odznaka pamiątkowa Pułku AK Baszta „Amicitiae Fidelium” – „Baszta Wiernym Przyjaciołom” (2020)

• Dynamika reformy systemu podejmowania decyzji w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2004.
• Przyszły Traktat konstytucyjny. Granice kompromisu w dziedzinie podejmowania decyzji większością kwalifikowaną (wspólnie z Janem Barczem), Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2004.

• O mnie. trzaskowski.pl. [dostęp 2021-10-13].
• Dr Rafał Trzaskowski. Centrum Europejskie Natolin. [dostęp 2021-10-13].