Nikołaj Stiepanowicz Gumilow (ros.
22 marca?/3 kwietnia 1886 w Kronsztadzie, zm. 24 sierpnia 1921 lub później koło Petersburga) – jeden z czołowych rosyjskich poetów srebrnego wieku, współtwórca i praktyk akmeizmu, współzałożyciel czasopisma tego ruchu Apołłon i grupy akmeistów. Stracony za rzekomy udział w spisku białogwardyjskim.
Fotografia Gumilowa, przełom XIX i XX w. | |
Imię i nazwisko | Nikołaj Stiepanowicz Gumilow |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki | |
Odznaczenia | |
Urodził się w Kronsztadzie, w rodzinie lekarza marynarki wojennej. Od dzieciństwa był słabym i chorowitym dzieckiem, cierpiał na ciągłe bóle głowy, reagował negatywnie na hałas. Unikał uczestniczenia w zabawach z rówieśnikami, wolał samotność lub towarzystwo zwierząt – „rudego psa, papug, świnek morskich”. W 1894 roku wstąpił do szkoły, której dyrektorem był słynny poeta Innokientij Annienski, symbolista.
W latach 1900–1903 mieszkał w Gruzji, wysłany tam przez ojca. Tutaj w „Posłańcu Tyfliskim” 8 września 1902 roku opublikował swój pierwszy wiersz „Я в лес бежал из городов” (Do lasu pobiegłem z miasta). Zaczął uczęszczać do znanego gimnazjum Guriewicza, ale po roku zachorował i rodzice przysłali mu korepetytora, który zauważył upodobanie Gumilowa do zoologii i geografii.
Nikołaj Gumilow w 1907 wyjechał do Paryża, gdzie studiował literaturę francuską na Sorbonie. W czasopiśmie „Sirius” opublikował wtedy (1908) drugi tom wierszy Romantyczne kwiaty (Романтические цветы). Jego pierwsze utwory cechują nawiązania do poetyki parnasistów (w Rosji reprezentowanej przez Walerija Briusowa).
W 1908 roku odbył pierwszą podróż do Egiptu, która zainspirowała go Afryką. Motywy afrykańskie wprowadził do poezji rosyjskiej. Kolejne wyprawy zimą 1909/1910 i 1910/1911 do Abisynii zaowocowały cyklem wierszy Pieśni abisyńskie (Абиссинские песни), opublikowanych w zbiorze Obce niebo (Чужое небо, 1912).
W 1909 Gumilow przeniósł się na wydział historyczno-filozoficzny Uniwersytetu w Sankt Petersburgu, odbył też pojedynek z poetą Maksymilianem Wołoszynem o listy, które miał otrzymywać od poetki Cherubiny de Gabriak (w której wierszach się zakochał), w rzeczywistości nauczycielki Elizawiety Dmitriewej. Prawdopodobnie i wiersze i listy pisał sam Wołoszyn. W 1910 wydał zbiór wierszy Perły (Жемчуга), do którego przedmowę napisał Briusow. Stał się postacią znaną na petersburskiej scenie literackiej. Ożenił się w tym samym roku z Anną Achmatową (1889–1966) (mieli syna Lwa, późniejszego historyka i orientalistę). Wraz z nią i Osipem Mandelsztamem reprezentował kierunek poetycki znany pod nazwą akmeizmu, wspólnie założyli też w 1911 Gildię poetów (Цех поэтов). Tworzył programowe manifesty tego ruchu – akmeistyczny magazyn „Apollo” wydał Manifest dziedzictwa symbolizmu i akmeizmu.
W 1913 roku Gumilow odbył podróż badawczą do Afryki wspólnie z naukowcami, myśliwymi i poszukiwaczami przygód. W 1913 urodził się także jego syn Orest Wysocki ze związku z Olgą Wysocką (1885–1966).
Od 1914 służył ochotniczo w pułku ułanów lejbgwardii. W czasie służby dwukrotnie został odznaczony Krzyżem świętego Jerzego. Wraz z rozpoczęciem I wojny światowej Gumilow publikuje swoje Notatki kawalerzysty (Записки кавалериста). Podczas wojny opublikował dwa zbiory poezji, w 1916 Kołczan (Колчан) i w 1918 Ognisko (Костер).
Na początku rewolucji Gumilow pozostał w swojej jednostce w Paryżu i Londynie. Wrócił jednak do Petersburga, gdzie od razu zaangażował się w życie literackie. W 1918 rozwiódł się z Achmatową i poślubił Аnnę Engelhardt (1895–1942), z którą miał córkę Helenę (obie zmarły z głodu w oblężonym Leningradzie). Został członkiem redakcji wydawnictwa literatury światowej (Всемирная литература). Dla jego potrzeb przetłumaczył Epos o Gilgameszu, dzieła Heinego i Coleridge’a na język rosyjski. Ponadto wykładał poezję i teorię przekładu na kursach dla młodych poetów. W 1921 został wybrany przewodniczącym oddziału Związku Poetów w Petersburgu. Opublikował też książkę Słup ognisty (Огненный столп).
Wkrótce po jej wydaniu został aresztowany przez Czeka i rozstrzelany w czasie nasilającego się czerwonego terroru pod wątpliwym zarzutem udziału w spisku kontrrewolucyjnym. Jego twórczość przez długie lata była w ZSRR zakazana.
Na język polski jego utwory tłumaczyli m.in. Leszek Engelking, Leopold Lewin, Seweryn Pollak i Adam Pomorski.
Zbiory wierszy
Poematy
Dramaty
Proza
| Publicystyka
|
Źródła w języku angielskim
Źródła w języku rosyjskim
This article uses material from the Wikipedia Polski article Nikołaj Gumilow, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.