Mercury-Atlas 7
Mercury-Atlas 7 – drugi w historii amerykański orbitalny załogowy lot kosmiczny.
Odbył się 24 maja 1962, w ramach programu Mercury. Kapsuła statku, pilotowana przez astronautę Scotta Carpentera, wykonała trzy okrążenia Ziemi, po czym bezpiecznie wodowała w Oceanie Atlantyckim.
 | |
| Dane misji | |
| Indeks COSPAR | 1962-019A |
|---|---|
| Zaangażowani | |
| Pojazd | |
| Statek kosmiczny | |
| Masa pojazdu | 1350 kg |
| Rakieta nośna | |
| Załoga | |
 Scott Carpenter na pokładzie USS Intrepid | |
| Załoga | |
| Start | |
| Miejsce startu | |
| Początek misji | 24 maja 1962 (12:45:16 UTC) |
| Orbita okołoziemska | |
| Apogeum | 260 km |
| Perygeum | 154 km |
| Okres orbitalny | 88,3 min |
| Inklinacja orbity | 32,5° |
| Lądowanie | |
| Miejsce lądowania | |
| Lądowanie | 24 maja 1962 (17:41:00 UTC) |
| Czas trwania misji | 4 godziny, 56 minut, 15 sekund |
| Liczba okrążeń Ziemi | 3 |
| Program Mercury | |
Załoga
Załogę kapsuły Mercury stanowił Scott Carpenter. Jego dublerem był Walter Schirra. Pierwotnie, pilotem statku MA-7 miał być Deke Slayton, jednakże został on wykluczony ze względu na wykrycie u niego choroby serca.
Opis misji
Statek
Wyznaczona do lotu kapsuła nr 18 została dostarczona na Przylądek Canaveral 15 listopada 1961. Rakieta Atlas D (o numerze seryjnym 107) została zaś wytoczona z zakładów Convair w San Diego 25 lutego 1961, a na Przylądek dotarła 6 marca 1962. Na pokładzie znalazła się aparatura badawcza.
Rakieta nośna
Rakieta Atlas D została zmodyfikowana na potrzeby programu Mercury. Rakieta wykorzystana w tej misji miała zmienione izolacje przegród i zmniejszony o 1,2 sekundy czas działania silnika. Po wyłączeniu silnika marszowego w czwartej minucie lotu hydrauliczny przełącznik silnika marszowego ustawił się błędnie w położeniu przerwania misji. Był to jeden z dwóch przełączników, drugi działał poprawnie, dzięki czemu nie zadziałał układ operacji przerwania misji (aby to nastąpiło, oba przełączniki musiałyby sygnalizować konieczność przerwania lotu).
Lot
Przygotowanie do startu i odliczanie zostały zaplanowane identycznie jak w poprzedniej misji Mercury-Atlas 6. Obie części odliczania przebiegły bez zakłóceń. Astronauta został umieszczony w statku o 9:43. Natomiast start nastąpił o 12:45:16. Carpenterowi dano natomiast więcej zadań związanych z ręcznym sterowaniem. Przewidziano też większą liczbę eksperymentów naukowych. Pięciogodzinny lot Carpentera skupiał się wokół doświadczeń naukowych, takich jak badanie płynów w stanie nieważkości, fotografowanie Ziemi, czy (nieudane) próby obserwacji rac wystrzeliwanych z Ziemi. Eksperyment dotyczący hamowania atmosferycznego i dostrzegania kolorów w kosmosie, z użyciem wypuszczanego nadmuchiwanego balonu, powiódł się częściowo. Przy końcu trzeciej, ostatniej orbity, Carpenter niechcący uderzył dłonią w ścianę statku i tym samym rozwiązał zagadkę świetlików, które zauważył John Glenn podczas pierwszego amerykańskiego lotu orbitalnego. Strumień świecących cząsteczek otaczający kapsułę okazał się być kryształkami lodu ulatującymi z poszycia i elementów kapsuły. W chwili poprzedzającej włączenie silników hamujących okazało się, że układ sterujący nie działa prawidłowo. Na polecenie obsługi naziemnej, astronauta musiał ręcznie odpalić silniki. Zajęło to tyle czasu, że kapsuła minęła miejsce, w którym miała wejść w atmosferę. W rezultacie kapsuła wodowała 250 mil morskich od zaplanowanego miejsca i astronauta dryfował w niej trzy godziny, zanim został odnaleziony przez załogę helikoptera. Wyłowienie kapsuły wymagało obecności okrętu, który dotarł do niej po kolejnych trzech godzinach. Pojazd podjął lotniskowiec USS Inrepid.
Podsumowanie lotu
Łączny czas przebywania w stanie nieważkości wyniósł 4 godziny, 39 minut, 32 sekundy. Działanie statku Mercury i rakiety Atlas było prawidłowe niemal pod każdym względem. Wykonano wszystkie zakładane dla lotu cele. Jedyną nieprawidłowością było złe działanie czujnika horyzontu w automatycznym systemie sterowania nachyleniem. Pilot jednak wprowadzał konieczne poprawki poprzez ręczne sterowanie – powodzenie misji nie było zagrożone. Ulepszenie działania systemu silniczków korekcyjnych, które sprawiały kłopoty w poprzedniej misji (Mercury-Atlas 6), okazało się skuteczne. Temperatura w kabinie i skafandrze była wysoka, ale w granicach tolerancji. Podczas lotu nie zarejestrowano pewnych danych biomedycznych, ale nie było wątpliwości co do dobrego stanu astronauty przez cały czas lotu. Misja dowiodła sprawności systemów statków Mercury i umożliwiła przejście do misji dłuższych i bardziej wymagających.
NASA jednak nie była zadowolona z wyników Carpentera (chodziło głównie o zużycie całego zapasu paliwa do ręcznego korygowania położenia kapsuły).
Kapsuła użyta w locie Mercury-Atlas 7 jest wystawiona w muzeum nauki i przemysłu w Chicago.
Misja w liczbach
- misja: Mercury-Atlas 7
- astronauta: Scott Carpenter
- start: 24 maja 1962
- czas trwania misji: 4 godz. 56 min. 15 s.
- pokonana odległość: 122 344 km
- maksymalna prędkość: 28 242 km/h
- maksymalne przyspieszenie: 7,8 g (76 m/s²).
Chronologia lotu MA-7
| Czas od chwili startu | Wydarzenie | Opis |
|---|---|---|
| T+00:00:00 | Start | Start rakiety z kapsułą Mercury; włączenie się zegara pokładowego |
| T+00:00:02 | Sekwencja obrotu | Rakieta obraca się w tempie 2,5°/s z 30° do 0° |
| T+00:00:16 | Sekwencja nachylenia | Rakieta pochyla się w tempie 0,5°/s z 90° do 0° |
| T+00:00:30 | Włączenie kierowania radiowego | System kierowania radiowego nawiązuje łączność z rakietą, by kierować nią aż do osiągnięcia orbity |
| T+00:01:24 | Maks. Q (ciśnienie dynamiczne) | Ciśnienie dynamiczne osiąga największą wartość |
| T+00:02:10 | BECO | Wyłączenie się silnika dodatkowego rakiety Atlas i odrzucenie go |
| T+00:02:33 | Odrzucenie wieży | Niepotrzebna już wieża ucieczkowa zostaje odrzucona |
| T+00:02:25 | Sekwencja nachylenia | Po odrzuceniu wieży, rakieta pochyla się jeszcze bardziej (zgodnie z planem) |
| T+00:05:20 | SECO | Wyłączenie się silnika marszowego rakiety; kapsuła osiąga orbitę; prędk. 7844 m/s |
| T+00:05:24 | Oddzielenie się kapsuły | Rakiety odłączają kapsułę od rakiety i nadają jej prędk. 5 m/s |
| T+00:05:25 | 5 sekundowa sekwencja spowalniania | Automatyczny system przez 5 sekund spowalnia statek przygotowując go do manewry obrotu |
| T+00:05:25 | Manewr obrotu | Kapsuła obraca się o 180°, osłoną termiczną w kierunku lotu; dziób jest skierowany 34° w dół – w pozycji do odpalenia silników hamujących |
| T+00:05:30 T+04:30:00 | Działania na orbicie | Przez 3 okrążenia Ziemi trwają zaplanowane na czas lotu działania z udziałem astronauty |
| T+04:30:00 | Sekwencja hamowania | System hamowania przez 30 sekund sprawdza czy statek ma właściwe położenie (-34° nachylenia, 0° odchylenia o toru lotu, 0° obrotu) |
| T+04:30:30 | Hamowanie | Trzy rakiety, odpalane kolejno po 5 sekundowych przerwach (każda pracuje przez 10 sekund), wytwarzają ΔV 168 m/s |
| T+04:31:00 | Złożenie peryskopu | Peryskop zostaje automatycznie złożony w ramach przygotowań do wejścia w atmosferę |
| T+04:31:50 | Odrzucenie ładunku wstecznego | Następuje odrzucenie tzw. „ładunku wstecznego” |
| T+04:33:00 | Manewr zmiany położenia | Automatyczny system ponownie ustawia statek w położeniu -34° nachylenia, 0° odchylenia o toru lotu, 0° obrotu |
| T+04:40:30 | Manewr „0,05g” | Automatyczny system kontrolujący kapsułę wykrywa rozpoczęcie wejścia w atmosferę i wprawia statek w ruch obrotowy (10°/s) w celu stabilizacji lotu |
| T+04:50:20 | Otworzenie spadochronu hamującego | Na wysokości 6,7 km otwiera się spadochron hamujący; kapsuła opada teraz z prędkością 111 m/s |
| T+04:50:25 | Otwarcie chrap | Na wys. ok. 6 km otwierają się chrapy łapiące świeże powietrze; następuje chłodzenie kabiny |
| T+04:51:55 | Otwarcie głównego spadochronu | Na wys. ok. 3 km otwiera się główny spadochron; prędkość opadania zmniejsza się do 9 m/s |
| T+04:52:00 | Rozłożenie podwozia powietrznego | Następuje ręczne włączenie podwozia powietrznego, które pompuje się i opada wraz z osłoną termiczną o 120 cm |
| T+04:52:30 | Wyrzucenie paliwa | Automatyczne wyrzucenie resztek paliwa z pokładu kapsuły |
| T+04:57:10 | Wodowanie | Kapsuła ląduje w wodzie, około 400 km od planowanej strefy upadku |
| T+04:57:10 | Uruchomienie kompletu ratunkowego | Komplet składał się z zielonej flary, radiolatarni i anteny biczowej |
Przypisy
Linki zewnętrzne
This article uses material from the Wikipedia Polski article Mercury-Atlas 7, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.