Lublin R-XIII – polski samolot towarzyszący marki Lublin z okresu przed II wojną światową.
Dane podstawowe | |
Państwo | |
---|---|
Producent | |
Typ | |
Załoga | 2 (pilot i obserwator) |
Historia | |
Data oblotu | 5 czerwca 1930 |
Liczba egz. | 273 |
Dane techniczne | |
Napęd | 1 × silnik gwiazdowy Škoda-Whirlwind J5B |
Moc | |
Wymiary | |
Rozpiętość | 13,25 m |
Długość | 8,20 m |
Wysokość | 2,76 m |
Powierzchnia nośna | 24,50 m² |
Profil skrzydła | Clark Y (zmodyfikowany) |
Masa | |
Własna | 800 kg |
Startowa | 1290 kg |
Osiągi | |
Prędkość maks. | 180 km/h |
Pułap | 4100 m |
Zasięg | 600 km |
Dane operacyjne | |
Uzbrojenie | |
1 karabin maszynowy Vickers K obserwatora | |
Użytkownicy | |
Polska |
Samolot zaprojektował inż. Jerzy Rudlicki w 1930 r. Początkowo prowadzono prace nad projektami oznaczonymi R-XIV i R-XV. Oblot nowej maszyny został wykonany przez Władysława Szulczewskiego 5 czerwca 1930 r. Następnie przeprowadzono próby w Instytucie Badań Techniki Lotniczej. Po ich zakończeniu wyprodukowano serię 15 egzemplarzy samolotu R-XIV, które przekazano wojsku. Ostatni samolot z tej serii, oznaczony numerem 54.15 stał się prototypem samolotu R-XIII. Departament Aeronautyki w lipcu 1930 r. złożył zamówienie na 50 maszyn R-XIII.
Produkcję seryjną rozpoczęto 17 września 1931 r. Pierwszy Lublin R-XIIIA wszedł do służby 7 czerwca 1932 r. Wszystkie samoloty z serii A w liczbie 50 sztuk zostały zmodyfikowane i otrzymały oznaczenie R-XIIIB. Następnie opracowano wersje ulepszone aerodynamicznie C i D.
W 1934 r. opracowano wersję z pływakami dla marynarki wojennej, oznaczaną R-XIIIter. Posiadała ona nieco zwiększone wymiary oraz gorsze osiągi. Kolejna wersja R-XIIIE miała wzmocniony płat i 4 wyrzutniki bombowe, jednak nie została skierowana do produkcji seryjnej. Ostatnią wersją była wersja R-XIIIF produkowana od 1934 r.
Łącznie wyprodukowano 273 samoloty wszystkich wersji.
Nielatającą replikę Lublina R-XIIIG/hydro można oglądać w Muzeum MDLOT w Pucku.
Dwumiejscowy górnopłat zastrzałowy (parasol) z podwoziem stałym o konstrukcji mieszanej.
Kadłub spawany z rur stalowych, kryty płótnem oraz (z przodu i od góry) blachą duralową. Łoże silnika spawane z rur stalowych. Przed kabiną znajdował się zbiornik paliwa o pojemności 200 litrów. Tablica przyrządów pilota wyposażona w busolę, sztuczny horyzont, obrotomierz, wskaźniki paliwa i oleju, zegar, dwa wysokościomierze, prędkościomierz z chyłomierzem i zakrętomierzem. W tylnej kabinie była możliwość zabudowy aparatu do zdjęć pionowych i radiostacji. Pod kadłubem był umieszczony podchwytywacz meldunków. Masa silnika: Škoda – 250 kg, Gnome-Rhône – 280 kg. Podwozie dwukołowe z płozą ogonową. Morski Dywizjon Lotniczy Marynarki Wojennej używał R-XIIIter w wersji z pływakami (wodnosamolot) o masie własnej 998 kg.
Skrzydło o obrysie eliptycznym, dwudzielne, dwudźwigarowe, drewniane, kryte płótnem, wsparte na piramidce i zastrzałach. Lotki z klapkami odciążającymi.
Usterzenie spawane z rur, kryte płótnem. Statecznik pionowy usztywniony cięgnami stalowymi.
W 1939 r. w eskadrach polskiego lotnictwa było 150 samolotów R-XIII, w tym 50 w wersjach R-XIIID i R-XIIIC w jednostkach bojowych, 30 sztuk w szkolnictwie, 30 sztuk w rezerwie i około 40 sztuk w remontach. Samoloty trafiły do 16, 26, 36, 43, 46, 56 i 66 eskadry obserwacyjnej.
W czasie kampanii wrześniowej 40 samolotów tego typu uległo zniszczeniu, a 10 udało się ewakuować do Rumunii. Jeden R-XIII wylądował w ZSRR, jeden na Węgrzech i jeden na Słowacji.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Lublin R.XIII, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.