Katiusza (ros.
Ten artykuł od 2016-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Katiusza to zdrobnienie popularnego w Rosji żeńskiego imienia Jekatierina (Katarzyna), „Kasieńka”, „Kaśka” – taki też tytuł nosiła popularna podczas wojny w Związku Radzieckim piosenka mówiąca o tęsknocie dziewczyny do ukochanego, który odbywa służbę wojskową.
Niemcy nadali katiuszom nie mniej poetycką nazwę organów Stalina.
Po raz pierwszy katiusze zostały użyte w boju w lipcu 1941 roku w trakcie walk o Smoleńsk. Według radzieckiej historiografii, zadebiutowały 14 lipca, niszcząc zupełnie 112 rakietami niemieckie pociągi wojskowe na stacji Orsza. Debiut broni stał się szeroko znany w literaturze radzieckiej, lecz późniejsi autorzy podają jednak w wątpliwość skutek ataku i to, czy celem nie stały się porzucone radzieckie składy, gdyż nie zostało to odnotowane w niemieckich źródłach. Tego dnia jeszcze ostrzelano niemiecką przeprawę przez rzekę Orszyca. Już 8 sierpnia 1941 powołano w Armii Czerwonej osiem pułków artylerii rakietowej, wyposażonych w trzydzieści sześć wyrzutni każdy. Po uzyskaniu przez Związek Radziecki przewagi na froncie, zmasowany ogień katiusz był stałym elementem artyleryjskiego przygotowania natarcia każdej sowieckiej ofensywy.
Mimo niewielkiej celności prowadzonego ognia, ostrzał pozycji wroga z użyciem katiusz był bardzo efektywny, a to dzięki jego koncentracji na stosunkowo niewielkiej powierzchni i masowemu użyciu. Dochodził do tego czynnik psychologiczny – charakterystyczny dźwięk wydawany przez startujące pociski wzbudzał w niemieckich żołnierzach uczucie panicznego lęku.
Wyrzutnie rakietowe zgrupowane były w dywizjonach (4 wyrzutnie), brygadach i dywizjach. Brygada artylerii rakietowej w czasie odpalania jednej salwy, co trwało 7-10 sekund, mogła wystrzelić do 1152 pocisków, a dywizja – 3456 pocisków. Niektóre dywizje wchodziły w skład korpusów uderzeniowych naczelnego odwodu, których używano do przełamywania frontu na szczególnie ważnych kierunkach natarcia.
W dniu 1 stycznia 1944 roku Armia Czerwona posiadała:
natomiast dnia 1 maja 1945 na stanie było:
W ludowym Wojsku Polskim wyrzutnie BM-8, 13, 31 i inne były na wyposażeniu samodzielnych dywizjonów i pułków artylerii rakietowej. W zależności od potrzeb jednostki te przydzielane były do oddziałów 1 i 2 Armii Wojska Polskiego.
Podczas strzelania obsługa kryła się w pewnej odległości od wyrzutni.
Szynowa wyrzutnia rakietowa montowana na podwoziach samochodów ZiS-6, podwoziach czołgów lekkich T-60 oraz amerykańskich ciężarówek m.in. Studebaker US-6[1], dostarczanych Sowietom w ramach umowy Lend-Lease. Produkowane były wersje z prowadnicami szynowymi na 24, 36, 48 lub 72 pociski.
Niemcy skopiowali wyrzutnię BM-8 i wprowadzili ją do swojego uzbrojenia pod nazwą 8 cm Raketen-Vielfachwerfer.
Szynowa wyrzutnia rakietowa montowana na podwoziach samochodów ZIS oraz zagranicznych dostarczanych z Zachodu. Rakiety M-13 montowane były w dwóch rzędach po osiem w każdym, M-13DD i M-20 tylko w jednym rzędzie, ze względu na dużą masę.
Parametry:
Koszowa 12-prowadnicowa wyrzutnia rakiet, produkowana od 1944 roku, montowana na podwoziu samochodowym. Łączna jej masa bez pocisków wynosiła 7100 kg.
Parametry pocisku M-31:
Na zachodzie termin Katiusza używany jest dla określenia wszelkiego rodzaju wyrzutni rakietowych wzorowanych na sowieckich oryginałach. W szczególności dotyczy to wyrzutni używanych przez oddziały partyzanckie w Wietnamie, ugrupowania Hezbollahu, partyzantów w Iraku i Talibów.[potrzebny przypis]
W okresie powojennym powstały jeszcze m.in. wyrzutnie:
This article uses material from the Wikipedia Polski article Katiusza, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.