John Bannister Goodenough (ur.
25 lipca 1922 w Jenie, zm. 25 czerwca 2023 w Austin) – amerykański fizyk i specjalista w dziedzinie inżynierii materiałowej. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za 2019 rok.
John B. Goodenough (2010) | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 25 lipca 1922 |
Data i miejsce śmierci | 25 czerwca 2023 |
Specjalność: fizyka | |
Odznaczenia | |
Nagrody | |
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii |
Urodził się 25 lipca 1922 r. w Jenie, w Republice Weimarskiej, jego ojcem był historyk religii Erwin Ramsdell Goodenough, a bratem antropolog Ward Goodenough. W dzieciństwie cierpiał na dysleksję, co utrudniało mu edukację w Groton School w Massachusetts, jednak przezwyciężył trudności i wypracował sobie stypendium na studia na Uniwersytecie Yale. Początkowo studiował matematykę na tym uniwersytecie i należał tam do tajnego stowarzyszenia „Czaszka i Kości” (zwanego również Zakonem 322 lub Braterstwem Śmierci). Po ukończeniu studiów z wyróżnieniem w 1944 r. wstąpił do wojska i służył jako meteorolog.
Fizyką zainteresował się po zakończeniu II wojny światowej, i w 1952 r. uzyskał w tej dziedzinie doktorat na Uniwersytecie Chicago u Clarence’a Zenera. Po uzyskaniu doktoratu przeniósł się do Massachusetts Institute of Technology (MIT) i zajął się pracą nad pamięciami komputerowymi, a jego zespół stworzył m.in. przełomową pamięć magnetyczną RAM. Ta praca przyczyniła się do sformułowania reguł Goodenougha–Kanamoriego dotyczących interakcji między jonami. W 1976 r. został profesorem chemii i kierownikiem laboratorium chemii nieorganicznej na Uniwersytecie Oksfordzkim. W latach 70. i 80. prowadził badania nad bateriami litowo-jonowymi, m.in. w 1980 r. jego laboratorium opracowało katodę z tlenku litowo-kobaltowego(III); opracowana przez niego technologia została później upowszechniona przez koncern Sony, a uczelnia nie opatentowała rozwiązania.
Od 1986 r. związany był z Uniwersytetem Teksańskim w Austin, opracowując m.in. jeszcze wydajniejszą żelazowo-fosforanową katodę w strukturze oliwinu. W 2016 r. brał udział w opracowaniu baterii, która wykorzystuje szklany elektrolit zamiast płynnego.
Od 1963 r. był członkiem American Physical Society, a od 1976 r. National Academy of Engineering. W 1967 r. został doctorem honoris causa Uniwersytetu w Bordeaux. Miał znaczący wkład w wynalezienie akumulatorów litowo-jonowych, za co przyznano mu Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii w 2019 r. (wspólnie z M. Stanleyem Whittinghamem i Akirą Yoshino). Jest najstarszym laureatem Nagrody Nobla w historii. Wcześniej otrzymał m.in. Nagrodę Japońską (2001), Nagrodę Enrica Fermiego (2009), National Medal of Science (2012) i Charles Stark Draper Prize (2014).
25 lipca 2022 roku ukończył 100 lat.
This article uses material from the Wikipedia Polski article John B. Goodenough, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.