Język Rapanui: Język z rodziny austronezyjskiej używany na Wyspie Wielkanocnej

Język rapanui, także rapanuański (Vananga Rapa nui) – język ze wschodniej gałęzi rodziny polinezyjskiej języków austronezyjskich, używany przez rdzennych mieszkańców należącej do Chile Wyspy Wielkanocnej na południowo-wschodnim Pacyfiku.

Morfologicznie najbardziej zbliżony do języka markiskiego, fonologicznie – do maoryskiego. W ostatnich dekadach, w związku z migracjami ludności, język ten rozprzestrzenił się także na kontynentalną część Chile oraz inne wyspy Pacyfiku (zwłaszcza na Tahiti). Posługuje się nim w sumie blisko 5 tysięcy ludzi.

Vananga Rapa nui
Obszar

Chile

Liczba mówiących

ok. 5 tys.

Pismo/alfabet

łacińskie, dawniej rongorongo

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
UNESCO 4 poważnie zagrożony
Ethnologue 6b zagrożony
Kody języka
ISO 639-2 rap
ISO 639-3 rap
IETF rap
Glottolog rapa1244
Ethnologue rap
WALS rap
SIL FJI
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Zagrożony wymarciem, znajduje się pod presją języka hiszpańskiego, który jest powszechnie używany. Wykazuje silnie zaznaczone wpływy hiszpańskiego i tahitańskiego. Jako jedyny spośród języków Oceanii posiadał formę pisaną jeszcze przed przybyciem chrześcijańskich misjonarzy w XIX wieku. Zapisywany był pismem rongorongo, rytym w drewnie. Pismo to pozostaje nieodczytane, ponieważ w XIX wieku peruwiańscy handlarze niewolników uprowadzili większą część ludności wyspy, a pozostała na wyspie ludność nie umiała czytać. Badaczka Katherine Routledge przypadkiem trafiła na umierającego Tomenika, który najprawdopodobniej potrafił odczytać pismo rongorongo. Działo się to w 1914 roku. Badaczka odwiedziła go w domu dla trędowatych, starając się kilkakrotnie nawiązać kontakt z umierającym. Tubylec jednak nie chciał wyjawić tajemnicy pisma obcej osobie. Istnieje teoria, że na wyspie pozostawił swoich uczniów (umiejętność czytania i pisania była przekazywana z pokolenia na pokolenie). Badania mające na celu odczytanie pisma trwają nadal.

Język Rapanui: Język z rodziny austronezyjskiej używany na Wyspie Wielkanocnej
Próbka pisma rongorongo, stosowanego dawniej do zapisu języka rapanui

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

Tags:

ChileFonologiaJęzyk maoryskiJęzyk markiskiJęzyki austronezyjskieJęzyki polinezyjskieMorfologia (językoznawstwo)Ocean SpokojnyTahitiWyspa Wielkanocna

🔥 Trending searches on Wiki Polski:

Zamach z 11 września 2001 rokuCiemna jutrzniaJan Kaczkowski (1977–2016)McDonald’sKonkurs Piosenki Eurowizji 2024Liu CixinŻabka (sieć sklepów)ŻydziCalvin KleinPlatforma ObywatelskaJacek KaczmarskiPaul AtrydaLeszek MillerAlbärtSanahPiotrków TrybunalskiArtur WichniarekSzczelina przeciwlotniczaJan GrabiecRzymADHDCardiffKatowicePoczet papieżyMaltaPodlasieMiami Open 2024 (kobiety)Elżbieta BawarskaJarosław GromadzińskiEstoniaOlsztynAnne Hathaway (aktorka)Jacek Sienkiewicz (wokalista)Freddie MercuryBlackjackGrażyna TrelaBuddaStadion Miejski we WrocławiuWrocławAutofagiaJeden z dziesięciuZendayaWładysław III WarneńczykAgencja Bezpieczeństwa WewnętrznegoArmeniaWielka SobotaZimna wojnaCharkówMikołaj MilckeReprezentacja Ukrainy w piłce nożnej mężczyznAlfabet greckiMistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2006Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2026 (eliminacje strefy CONMEBOL)Patryk JakiWilk szaryLondynHiszpaniaAuschwitz-BirkenauDawid TyszkowskiStanisław SojkaDan SchneiderJacek OzdobaStan wojenny w Polsce (1981–1983)NATOWiesław KukułaLublinJerzy OwsiakWojciech JaruzelskiEndrickJózef PiłsudskiEurofighter TyphoonReprezentacja Austrii w piłce nożnej mężczyznReprezentacja Francji w piłce nożnej mężczyznProblem n ciałZasadnicza służba wojskowa (Polska)Shōgun (powieść)Tablice rejestracyjne w PolsceSchutzstaffelMaciej Szczęsny🡆 More