Roślina Iglica

Iglica
	; Iglica pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bodziszkowce
Rodzina	bodziszkowate
Rodzaj	iglica
	Nazwa systematyczna
	Erodium L'Hér.; Hortus Kew. 2: 414. 7 Aug-1 Oct 1789
	Typ nomenklatoryczny
	Erodium crassifolium W. Aiton
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wiki Commons

Obejmuje co najmniej 119 gatunków. Rośliny te występują na ogół w miejscach piaszczystych i skalistych. Największe ich zróżnicowanie jest w Europie południowej, występują poza tym też na innych kontynentach. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne. W Polsce rozpowszechniona jest w stanie dzikim iglica pospolita.

Rozmieszczenie geograficzne

W Europie, zwłaszcza południowej rosną co najmniej 34 gatunki. Pozostałe występują w Azji, Australii i w Ameryce Południowej.

W Polsce zadomowionym dawnym przybyszem (archeofitem) jest iglica pospolita Erodium cicutarium. Poza tym przejściowo dziczeją następujące efemerofity:

Erodium botrys (Cav.) Bertol. – iglica groniasta
Erodium laciniatum (Cav.) Willd. – iglica strzępolistna
Erodium malacoides (L.) L'Hér. – iglica ślimakowata
Erodium moschatum (L.) L'Hér. – iglica piżmowa
Erodium stephanianum Willd. – iglica Stephana

Morfologia

Pokrój

Rośliny jednoroczne i byliny osiągające do 50 cm wysokości.

Liście

Skrętoległe, pierzasto złożone, z podzieloną blaszką o ogólnym zarysie jajowatym, na brzegach klapy piłkowane. Liście zwykle aromatyczne.

Kwiaty

Pięciokrotne i nieco grzbieciste – górne płatki zwykle wyróżniają się obecnością barwnego rysunku wskazującego owadom drogę do miodników. Działek kielicha i płatków korony jest 5, wolnych. Pręcików jest 5 płodnych i 5 płonnych. Zalążnia górna powstaje z 5 owocolistków i zwieńczona jest 5-łatkowym znamieniem.

Owoce

Rozłupnia pięcionasienna. Każda z rozłupek z ością skręconą w dole śrubowato, prostującą się lub silniej skręcającą w zależności od wilgotności, dzięki czemu wciska nasiono w glebę.

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj z rodziny bodziszkowatych z rzędu bodziszkowców, należących do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych. W obrębie rodziny klasyfikowany do podrodziny Geranioideae Arnott.

Pozycja według systemu Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Geranianae Thorne ex Reveal, rząd bodziszkowce (Geraniales Dumort.), podrząd Geraniineae Bessey in C.K. Adams, rodzina bodziszkowate (Geraniaceae Juss.), rodzaj iglica (Erodium L'Hér.).

Wykaz gatunków

Erodium absinthoides Willd.
Erodium acaule (L.) Bech. & Thell.
Erodium adenophorum Blatt.
Erodium aethiopicum (Lam.) Brumh. & Thell.
Erodium aguilellae López Udias, Fabregat & G.Mateo
Erodium alnifolium Guss.
Erodium alpinum (Burm.f.) L'Hér.
Erodium amanum Boiss. & Kotschy
Erodium × anaristatum Andreas
Erodium angustilobum Carolin
Erodium anthemidifolium M.Bieb.
Erodium arborescens (Desf.) Willd.
Erodium asplenioides (Desf.) Willd.
Erodium astragaloides Boiss. & Reut.
Erodium atlanticum Coss.
Erodium aureum Carolin
Erodium aytacii Yild. & Dogru-Koca
Erodium beketowii Schmalh.
Erodium birandianum Ilarslan & Yurdak.
Erodium boissieri Coss.
Erodium × bolosii Romo
Erodium botrys (Cav.) Bertol. – iglica groniasta
Erodium brachycarpum (Godr.) Thell.
Erodium carvifolium Boiss. & Reut. – iglica kminkolistna
Erodium castellanum (Pau) Guitt. – iglica murowa
Erodium cazorlanum Heywood
Erodium cedrorum Schott
Erodium celtibericum Pau
Erodium cheilanthifolium Boiss.
Erodium chevallieri Guitt.
Erodium chilense I.M.Johnst.
Erodium chium (L.) Willd.
Erodium chrysanthum L'Hér.
Erodium ciconium (L.) L'Hér.
Erodium cicutarium (L.) L'Hér. – iglica pospolita
Erodium corsicum Léman ex DC.
Erodium crassifolium L'Hér.
Erodium crenatum Pomel
Erodium crinitum Carolin
Erodium crispum Lapeyr.
Erodium cyconioides Tzvelev
Erodium cygnorum Nees
Erodium cyrenaicum (Pamp.) Guitt.
Erodium daucoides Boiss.
Erodium dimorphum Wendelbo
Erodium × fallax Jord.
Erodium flexuosum P.H.Davis & J.Roberts
Erodium foetidum (L.) L'Hér. – iglica cuchnąca
Erodium fumarioides Steven
Erodium gaillardotii Boiss.
Erodium garamantum (Maire) Guitt.
Erodium gaussenianum P.Monts.
Erodium geoides A.St.-Hil.
Erodium glandulosum (Cav.) Willd. – iglica gruczołkowata
Erodium glaucophyllum (L.) L'Hér.
Erodium gruinum (L.) L'Hér.
Erodium guinochetianum Guitt.
Erodium guttatum (Desf.) Willd.
Erodium hakkiaricum P.H.Davis
Erodium hartvigianum Strid & Kit Tan
Erodium hendrikii Alpinar
Erodium hesperium (Maire) H.Lindb.
Erodium heteradenum (Pau & Font Quer) Guitt.
Erodium heterosepalum Blatt.
Erodium hoefftianum C.A.Mey.
Erodium iranicum El-Oqlah
Erodium jahandiezianum Emb., Maire & Weiller
Erodium janszii Alarcón & al.
Erodium keithii Guitt. & Le Houér.
Erodium laciniatum (Cav.) Willd. – iglica strzępolistna
Erodium lebelii Jord.
Erodium leucanthum Boiss.
Erodium maculatum Salzm. ex C.Presl
Erodium malacoides (L.) L'Hér. – iglica ślimakowata
Erodium manescavi Coss. – iglica pirenejska, iglica ogrodowa
Erodium maritimum L'Hér.
Erodium masguindalii Pau
Erodium medeense Batt.
Erodium meynieri Maire
Erodium micropetalum Boiss. & Hausskn.
Erodium microphyllum Pomel
Erodium moschatum (L.) L'Hér. – iglica piżmowa
Erodium mouretii Pit.
Erodium munbyanum Boiss. ex Munby
Erodium nanum Blatt.
Erodium nervulosum L'Hér.
Erodium neuradifolium Delile ex Godr.
Erodium oreophilum Quézel
Erodium oxyrhinchum M.Bieb.
Erodium paui Sennen
Erodium pelargoniflorum Boiss. & Heldr.
Erodium praecox (Cav.) Willd.
Erodium pulverulentum (Cav.) Willd.
Erodium recoderi Auriault & Guitt.
Erodium reichardii (Murray) DC. – iglica Reicharda
Erodium rodiei (Braun-Blanq.) Poirion
Erodium rupestre (Cav.) Guitt.
Erodium rupicola Boiss.
Erodium ruthenicum M.Bieb.
Erodium salzmannii Delile
Erodium sanguis-christi Sennen
Erodium saxatile Pau
Erodium schemachense Grossh.
Erodium sebaceum Delile
Erodium sibthorpianum Boiss.
Erodium somanum Pesmen
Erodium sosnowskianum Fed.
Erodium stellatum Delile
Erodium stephanianum Willd. – iglica Stephana
Erodium stevenii M.Bieb.
Erodium subintegrifolium Eig
Erodium sublyratum Samp.
Erodium tataricum Willd.
Erodium telavivense Eig
Erodium texanum A.Gray
Erodium tibetanum Edgew. & Hook.f.
Erodium tordylioides (Desf.) L'Hér.
Erodium touchyanum Delile ex Godr.
Erodium toussidanum Guitt.
Erodium trichomanefolium L'Hér.
Erodium trifolium (Cav.) Cav.
Erodium vetteri Barbey & Fors.-Major
Erodium × viscosum Salzm. ex Delile

Zastosowanie

Uprawiane są jako rośliny ozdobne niektóre gatunki z basenu Morza Śródziemnego, głównie niskie, tworzące gęste kępy. Walorem ozdobnym są oryginalne owoce i efektowne kwiaty. Do gatunków sadzonych jako ozdobne należą:

Erodium botrys (Cav.) Bertol. – iglica groniasta
Erodium carvifolium Boiss. & Reut. – iglica kminkolistna
Erodium castellanum (Pau) Guitt. – iglica murowa
Erodium foetidum (L.) L'Hér. – iglica cuchnąca
Erodium glandulosum (Cav.) Willd. – iglica gruczołkowata
Erodium laciniatum (Cav.) Willd. – iglica strzępolistna
Erodium malacoides (L.) L'Hér. – iglica ślimakowata
Erodium manescavi Coss. – iglica pirenejska, iglica ogrodowa
Erodium moschatum (L.) L'Hér. – iglica piżmowa
Erodium reichardii (Murray) DC. – iglica Reicharda
Erodium stephanianum Willd. – iglica Stephana
Erodium × variabile A.C.Leslie – iglica zmienna

Przypisy

This article uses material from the Wikipedia Polski article Iglica (roślina), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.