Czaszołka

 

Nazwa rodzaju wynika z podobieństwa muszli do czarki (patella łac. – czara ofiarna, misa)).

 

Wielkość muszli waha się od małej do średniej (2-11 cm). Muszla ma kształt stożkowaty, czareczkowaty, zwykle o owalnym obrysie. Wierzchołek muszli położony centralnie, muszla w części wierzchołkowej wewnętrznej pogrubiona przez kallus, o perłowej, iryzującej lekko barwie. Zewnętrzna powierzchnia muszli gładka lub promieniście żeberkowana, z delikatnymi liniami wzrostowymi.

Przedstawiciele rodziny występują pospolicie w Atlantyku, Morzu Śródziemnym, szczególnie licznie wokół wybrzeży południowej Afryki.

Zajmowane siedliska

Żyją głównie w strefie pływów, a także w strefie oprysku. Najliczniej spotykane na podłożach skalistych. Podczas odpływu nie cofają się z wodą, lecz silnie przywierają do skał, gromadząc pomiędzy muszlą i płaszczem a podłożem zapas wody, który umożliwia im doczekanie przypływu).

Rodzaj Patella obejmuje następujące gatunki

• podrodzaj Patella Linnaeus, 1758
  • Patella aspera Röding, 1798
  • Patella baudonii Drouet, 1858
  • Patella caerulea Linnaeus, 1758
  • Patella depressa Pennant, 1777
  • Patella ferruginea Gmelin, 1791
  • Patella gomesii Drouet, 1858
  • Patella lowei d'Orbigny, 1839
  • Patella moreleti Drouet, 1858
  • Patella pellucida Linnaeus, 1758
  • Patella piperata Gould, 1846
  • Patella rustica Linnaeus, 1758
  • Patella vulgata Linnaeus, 1758

• podrodzaj Patellona Thiele in Troschel & Thiele, 1891
  • Patella canescens Gmelin, 1791
  • Patella lugubris Gmelin, 1791
  • Patella plumbea Lamarck, 1819
  • Patella adansonii Dunker, 1853

• incertae sedis
  • Patella candei d'Orbigny, 1839
  • Patella citrullus Gould, 1846
  • Patella depsta Reeve, 1855
  • Patella electrina Reeve, 1854
  • Patella natalensis Krauss
  • Patella rangiana Rochebrune, 1882
  • Patella skelettensis Massier, 2009
  • Patella swakopmundensis Massier, 2009
  • Patella ulyssiponensis Gmelin, 1791 - synonyms: Patella aspera Lamarck, 1819; Patella athletica Bean, 1844
  • Patella variabilis Krauss, 1848

Ślimaki z tego rodzaju, podobnie jak pozostałych rodzajów rodziny Patellidae, poławiane są przez człowieka w celach konsumpcyjnych. W niektórych rejonach (m.in. na Wyspach Kanaryjskich, gdzie przygotowywane z nich potrawy - przystawki znane są jako lapas) połowy te doprowadziły do ekstynkcji lokalnych populacji tych ślimaków.

• Wąsowski R. 2000. Przewodnik: Muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. Z o.o., Warszawa, ISBN 83-7073-250-X, pp.336.

• Patella w bazie AnimalBase Uniwersytet w Getyndze, dostęp: 5 kwietnia 2014.
• Patella w bazie NCBI dostęp: 5 kwietnia 2014