Bitwa Pod Điện Biên Phủ

20 tys. żołnierzy garnizonu, wspartego 60 działami, 10 lekkimi czołgami M24 Chaffee oraz 6 samolotami szturmowymi zrzucającymi napalm, trwająca od 13 marca 1954 do 7 maja 1954, zakończona klęską armii francuskiej. Okazała się też początkiem końca kolonializmu francuskiego.

Bitwa pod Điện Biên Phủ

I wojna indochińska
Zrzut francuskich spadochroniarzy podczas bitwy
Czas	13 marca – 7 maja 1954
Miejsce	rejon Điện Biên Phủ
Terytorium	Wietnam
Przyczyna	postępująca ofensywa wietnamska
Wynik	zdecydowane zwycięstwo Wietnamu
Strony konfliktu
Francja  Indochiny Francuskie Wsparcie:  Stany Zjednoczone  DR Wietnamu Wsparcie:  ZSRR  ChRL
Dowódcy
Christian de Castries Võ Nguyên Giáp
Siły
20 000 żołnierzy 55 000 żołnierzy
Straty
2900 zabitych i zaginionych, 17 800 wziętych do niewoli 7950 zabitych, 15 000 rannych
Położenie na mapie Wietnamu miejsce bitwy
21°23′13″N 103°00′56″E/21,386944 103,015556
Multimedia w Wiki Commons

W maju 1953 francuski generał Henri Navarre przejął dowództwo nad wojskami francuskimi w Wietnamie. Opracowana przez niego strategia zdecydowanej walki z Việt Minhem zakładała desant na terytorium wroga i związanie jego głównych sił w rozstrzygającej bitwie. Na miejsce bitwy wyznaczono rejon Điện Biên Phủ, wioski leżącej 320 km na północny zachód od głównej bazy armii francuskiej w Hanoi. W ramach operacji "Castor" pierwszy desant 1800 francuskich spadochroniarzy nastąpił już 20 listopada 1953. Wraz z jego wzmacnianiem, zbudowano bazę wojskową z dwoma lotniskami i 49 punktami oporu. Główny punkt bazy usytuowany w centrum doliny zajmował bunkier dowództwa. Ważnymi punktami obrony były natomiast reduty: Gabrielle, Anne Marie, Beatrice i Isabelle. Dowodzący francuską bazą płk Christian de Castries miał do dyspozycji 16 200 żołnierzy, kompanię czołgów i eskadrę 12 samolotów. Tak przygotowaną bazę uznano za nie do zdobycia, na której w czasie ataków miała się wykrwawić armia Việt Minhu.

31 stycznia 1954 roku pierwsze patrole francuskie starły się z siłami Việt Minhu, w dniach następnych po kolejnych potyczkach patroli wysyłanych we wszystkich kierunkach Francuzi zdali sobie sprawę z oblężenia.

Gen. Võ Nguyên Giáp, atak na pozycie francuskie wyznaczył na 13 marca 1954 roku i tego dnia on nastąpił. O godzinie 17:00 zmasowany atak artylerii Việt Minhu zniszczył stanowiska artylerii francuskiej i samoloty znajdujące się na pasie startowym. Uszkodzeniu uległy też przewody telefoniczne. Atak piechoty na redutę Beatrice kompletnie zaskoczył obrońców. Fanatyczni żołnierze-wieśniacy nie zważając na ogień karabinów maszynowych, szli prosto pod kule, rzucali się na zasieki, aby następni atakujący mogli przejść po ich ciałach. Własnymi ciałami zasłaniali otwory strzelnicze w bunkrach. Po ciężkich walkach i ogromnych stratach wśród atakujących, reduta padła. Francuzi również ponieśli znaczne straty, z 750 żołnierzy broniących reduty, przeżyło tylko 194.

Następnie artyleria i piechota Việt Minhu zaatakowała umocnienia Gabrielle, które zostały zdobyte po dwóch dniach walki. Trzy dni później Wietnamczycy zajęli redutę Anne-Marie, co odsłoniło całkowicie lotnisko i uczyniło je bezużytecznym, dodatkowo zniszczono na pasach startowych 60 samolotów transportowych. Od tego momentu zaopatrzenie dla sił francuskich dostarczano tylko drogą powietrzną, ładunki zrzucano na spadochronach. 30 i 31 marca Việt Minh skierował kolejne ataki na umocnienia Dominique, Francoise oraz Claudine, Eliane i Huguette, lecz Francuzi zmusili Wietnamczyków do wycofania się, a w rejonie południowym utrzymali pozycje wokół reduty Isabelle. Obie armie miały teraz czas na reorganizację. Siły francuskie w toku walk były wzmacniane desantami spadochroniarzy – zrzucono 5 batalionów spadochroniarzy. W kwietniu generał Võ zmienił taktykę i ze zmasowanych ataków przeszedł do powolnego, ale systematycznego wdzierania się na teren Francuzów, konstruował też rozbudowaną sieć okopów wokół ich pozycji. Francuzi próbowali nalotów na pozycje wietnamskie, ale bez większych rezultatów. 22 kwietnia zaczęły padać deszcze monsunowe, powodując że posiadane przez armię francuską czołgi grzęzły w rozmokłym gruncie i traciły swe walory bojowe. Deszcze utrudniały także działania bojowe lotnictwu francuskiemu. W czasie walk wojska wietnamskie zestrzeliły 62 samoloty i 167 uszkodziły. Po sukcesach wojsk wietnamskich, między innymi zdobyciu redut Gabrielle i Anne Marie, płk Piroth popełnił samobójstwo, a gen. de Castries popadł w załamanie nerwowe.

2 maja 1954 roku Việt Minh przypuścił ostateczny szturm i zajął część kolejnych umocnień. Dowództwo francuskie zdało sobie w końcu sprawę, iż niemożliwe jest przełamanie oblężenia wietnamskiego – jedynym wyjściem było uzyskanie amerykańskiego wsparcia i masowy nalot na pozycje Việt Minhu za pomocą bombowców startujących z lotniskowców na Morzu Południowochińskim. Francuzi zaczęli także poważnie rozważać możliwość użycia broni atomowej gdyż zdawali sobie sprawę z tego, że starcie z użyciem broni konwencjonalnej zakończy się ich klęską. Dotychczas Stany Zjednoczone Ameryki udzielały wojskom francuskim pomocy, dostarczając głównie broń i wsparcie logistyczne, ale odmówiły zbombardowania pozycji Việt Minhu, nie chcąc głębiej angażować się w konflikt. Pomimo poparcia przez ważnych amerykańskich wojskowych planu użycia broni atomowej w Wietnamie (w postaci trzech taktycznych bomb atomowych), plan ten upadł, ponieważ Dwight Eisenhower prezydent USA nie wyraził na to zgody. W sprawie pomocy Francuzom Eisenhower rozmawiał z Winstonem Churchillem, otrzymał jednak odpowiedz, że Wielka Brytania nie będzie się wikłać we francuskie sprawy kolonialne.

7 maja po ponownym ataku padła kolejna część bronionych przez Francuzów pozycji, a o 17:30 Wietnamczycy wkroczyli do bunkra dowodzenia. Wojska francuskie poddały się, co kończyło działania zbrojne I wojny indochińskiej. Partyzanci z Việt Minh wzięli do niewoli po bitwie ok. 10,5 tys. żołnierzy francuskich. Spośród nich 3290 zostało później zwolnionych i przekazanych stronie francuskiej. Los 3130 jeńców pochodzenia indochińskiego nie jest znany.

W bitwie pod Điện Biên Phủ walczyło niewielu rodowitych Francuzów. Wojska francuskie dowodzone przez płk Christiana de Castriesa (w trakcie walk awansowany został do stopnia brygadiera) składały się z Francuzów, Afrykańczyków, Wietnamczyków i Niemców służących w Legii Cudzoziemskiej. Od końca II wojny światowej służyło w tej formacji około 1400 Niemców, weteranów niemieckiego Waffen-SS (ramię w ramię m.in. z Polakami), którzy najprawdopodobniej wzięli udział w bitwie. Ponadto walczyło tam kilku Amerykanów. W wojskach wietnamskich którymi dowodził gen. Võ Nguyên Giáp służyli Wietnamczycy.

Bitwa zakończyła okres kolonialnego panowania Francji w Wietnamie i jej zaangażowania w Indochinach. Doprowadziła do rozmów w Genewie, które podzieliły Wietnam na dwie części.

Osobny artykuł: Konferencja genewska (1954).

• Joseph Cummins: Najdłuższe konflikty zbrojne. Wyd. 1. Warszawa: Muza SA, 2013. ISBN 978-83-7758-259-6.
• John Macdonald: Wielkie bitwy historii. Wyd. 2. Warszawa: Agencja Wydawnicza Morex, 1998. ISBN 83-85904-92-1.
• Erik Durschmied: Niezwykłe bitwy i co zadecydowało o ich wyniku. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2002. ISBN 83-7245-930-4.
• Geoffrey Regan: Bitwy które zmieniły bieg historii. Wyd. 1. Warszawa: BELLONA, 2007. ISBN 978-83-11-10733-5.
• Zygmunt Ryniewicz: Leksykon bitew świata. Wyd. 2. Warszawa: Almapress, 2008. ISBN 978-83-7020-379-5.
• William Weir: Przegrane zwycięstwa. Od starożytności po wojnę w Wietnamie. Wyd. 1. Warszawa: BELLONA, 2011. ISBN 978-83-11-12007-5.
• Mała encyklopedia wojskowa. A-J. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.

• Historia bitwy pod Điện Biên Phủ. dienbienphu.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)].
• Wywiad z Võ Nguyên Giápem