Ę – ósma litera alfabetu polskiego.
Oznacza samogłoskę nosową.
Litera E z ogonkiem była używana w języku łacińskim od XII wieku (jako „E caudata”, ale dla oznaczania æ). Występuje w niektórych staro-saskich grupach wokalnych np. vęl (viel), gęven (geben), Mękel(e)nborg, również w północnogermańskim języku elfdalskim. Obecnie także jest używana w języku litewskim i w fonetycznych zapisach z kilku języków autochtonicznych Ameryki, takich jak język nawaho i język apacze zachodniego.
W języku polskim ta litera nie zaczyna żadnego wyrazu, jednak „Słownik języka polskiego” pod redakcją Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwiedzkiego (tom I, 1900) podaje jako zaczynające się na literę ę wykrzykniki ę ę! i ęhę!, ęgrest (reg. agrest), ęno (=ano) oraz ęsiać, ęsianie i ęsiu oznaczające potrzebę naturalną bądź też okrzyk dziecka zawiadamiający o niej. Ostatni wyraz, w formie ęsi, pojawił się kilkakrotnie w literaturze: w wierszu Tadeusza Boya-Żeleńskiego „Jak wygląda niedziela oglądana przez okulary Jana Lemańskiego” ze zbioru „Słówka” z 1913 roku, w wierszu „Maskarada” Juliana Tuwima ze zbioru „Jarmark rymów” z 1934 roku i powieści Józefy Witowskiej „Ludzie i nieludzie. Ze wspomnień służącej” z 1951 roku. Ostatnim słownikiem, w którym użyto wyrazu ęsi było wydanie „Słownika języka polskiego” pod red. Mieczysława Szymczaka z 2002. Obecnie słowo jest dopuszczone w grze scrabble. Występuje także na tę literę quasi-słowo ę-ą.
Znak | Ę | ę | ||
---|---|---|---|---|
Nazwa Unicode | Latin Capital Letter E with Ogonek | Latin Small Letter E with Ogonek | ||
Kodowanie | dziesiętnie | szesnastkowo | dziesiętnie | szesnastkowo |
Unicode | 280 | U+0118 | 281 | U+0119 |
UTF-8 | 196 152 | C4 98 | 196 153 | C4 99 |
Odwołania znakowe SGML | Ę | Ę | ę | ę |
ISO 8859-2 / ISO 8859-4 | 202 | CA | 234 | EA |
ISO 8859-10 | 221 | DD | 253 | FD |
This article uses material from the Wikipedia Polski article Ę, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.