ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ

ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ (ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ: سلطان باہو) (ca 1628 – 1691) ਮੁਸਲਿਮ ਸੂਫ਼ੀ ਅਤੇ ਸੰਤ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਸਰਵਰੀ ਕਾਦਰੀ ਸੂਫ਼ੀ ਸੰਪਰਦਾ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਗੁਰਮਤਿ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਫ਼ੀ ਕਾਵਿ ਧਾਰਾ...

ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਸੀ। 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੂਫੀ ਸੰਤ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਦੇ ਰਹੱਸਵਾਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਬਾਹੂ ਜੋੜਿਆ। ਸੂਫੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਕਵਿਤਾ...

ਐਕਟਰ, ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ, ਫਿਲਮ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਕ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਰੂਮੀ, ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ, ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਅਤੇ ਬੁੱਲੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਕੰਪੋਜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਗਾਇਆ ਹੈ। ਬਰਤੋਲਤ ਬ੍ਰੈਖਤ, ਲੋਰਕਾ...

ਮੀਰ ਰਾਬਿਆ ਬਸਰੀ ਰੂਮੀ ਲਾਲ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਕਲੰਦਰ ਸਚਲ ਸਰਮਸਤ ਸਰਮਦ ਕਾਸ਼ਾਨੀ ਸ਼ਮਸ ਤਬਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਹਾਬ ਉੱਦ ਦੀਨ ਉਮਰ ਅਲ-ਸੁਹਰਾਵਰਦੀ ਸ਼ੇਖ਼ ਬਹਾਉ ਉੱਦ ਦੀਨ ਜ਼ਕਰੀਆ ਮੁਲਤਾਨੀ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ...

ਸ਼ਰੀਫ਼ ਜਾਂ ਰਿਸਾਲਾ-ਏ-ਰੂਹੀ (ਅਰਥਾਤ ਆਤਮਾ ਦੀ ਕਿਤਾਬ) ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਫ਼ੀ ਕਵੀ ਹਜ਼ਰਤ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ (1628–1691) ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਿਤਾਬ ਹੈ। ਉਹ ਅਰਬੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੇ ਚੰਗੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ ਅਤੇ...

ਦਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ) ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬੋਲ ਕਲਾਮ ਬੁੱਲ੍ਹੇਸ਼ਾਹ ਕਲਾਮ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਕਲਾਮ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਜੰਗਨਾਮਾ ਹਿੰਦ ਪੰਜਾਬ ਸ਼ਾਇਰੀ ਗੁਲਾਮ ਫਰੀਦ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦਾ...

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਬੁਲੇ ਸ਼ਾਹ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਗੁਲਾਮ ਫਰੀਦ ਦਮੋਦਰ ਵਾਰਿਸ਼ ਸ਼ਾਹ ਪੀਲੂ ਕਾਦਰਯਾਰ ਹਾਫਿਜ਼ ਬਰਖੁਰਦਾਰ ਅਹਮਦ ਯਾਰ ਮੀਆਂ ਚਿਰਾਗ ਸ਼ਾਹ ਮੁਹੰਮਦ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ...

ਕਾਇਲ ਹਨ।”12 ਇਸ ਕਾਲ ਦੇ ਉੱਘੇ ਕਵੀ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ:- ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ (1539-1593 ਈ:) ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ (1631-1691 ਈ:) ਸ਼ਾਹ ਸ਼ਰਫ਼ (1656-1724 ਈ:) ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਮੁਗ਼ਲ ਕਾਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ...

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖ਼ੂਬੀਆ ਹਨ। (3) ਹਜ਼ਰਤ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ(1537-1691 ਈ.):- ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਫ਼ੀ ਕਾਵਿ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਬਾਹੂ ਕਾਦਿਰੀ ਸੰਪ੍ਰਦਾਇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ...

ਬੂ ਅਲੀ ਕਲੰਦਰ, ਦੀਵਾਨਿ ਗ਼ੌਸੁਲਆਜ਼ਮ, ਦੀਵਾਨ-ਇ ਮਹਿਮੂਦ ਸ਼ਬਿਸਤਰੀ, ਦੀਵਾਨ ਹਜ਼ਰਤ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ, ਦੀਵਾਨ-ਇ ਹਾਫ਼ਿਜ਼, ਦੀਵਾਨ-ਇ ਖ੍ਵਾਜ਼ਾ ਮਈਨਉਨਦੀਨ ਅਜਮੇਰੀ, ਦੀਵਾਨ ਤੇ ਮਸਨਵੀ ਮੌਲਾਨਾ...

ਅਰੂਜ਼ (2010) ਪਿੰਗਲ ਤੇ ਅਰੂਜ਼: ਸੰਦਰਭ ਕੋਸ਼ (2016) ਦਿਲ ਦਰਿਆ ਸਮੁੰਦਰੋਂ ਡੂੰਘੇ (ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਦਾ ਅਸਲ ਕਲਾਮ, ਜੀਵਨ ਤੇ ਰਚਨਾ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਚ ਵੀ: 2008) ਕੁੱਲ ਪੰਜਾਬੀ...

ਹਥਾਂ,ਹੰਸਾ ਦੀ ਚਾਲ। ਆਪ ਦਾ ਸਬੰਧ ਸੂਫ਼ੀਆਂ ਦੇ ਕਾਦਰੀ ਸਿਲਸਿਲੇ ਨਾਲ ਸੀ।ਆਪ ਹਜ਼ਰਤ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਦੇ ਖਾਸ ਮੁਰੀਦ ਸਨ। ਆਪ ਦੀ ਮਜਾਰ ਖਾਨਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।ਜਿਥੇ ਹਰ ਸਾਲ ਈਚਲ ਜੂਹਾ ਤੋਂ ਇੱਕ...

ਵੱਡੇ ਕਵੀ ਸਨ। ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਫ਼ੀ ਕਾਵਿ ਦੇ ਚਾਰ ਮੀਨਾਰਾਂ - ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ, ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ, ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਅਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹੇ ਸ਼ਾਹ- ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ "ਅਬਦੁੱਲਾ ਸ਼ਾਹ"...

ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਪੁਸਤਕ ਲਿਖ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਦੇ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਆਬੀਆਤ-ਏ-ਬਾਹੂ, ਮੀਆਂ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖ਼ਸ਼ ਦੀ ਸੈਫੁਲ ਮੁਲੁੱਕ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰੀ ਰਚਨਾ, ਬੁੱਲ੍ਹੇ...

ਸੋਹਣੀਏ ਨੇ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮਨਸੂਰ ਅਲੀ ਮਲੰਗੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਝੰਗ ਵਿੱਚ ਦਰਬਾਰ ਸੁਲਤਾਨ-ਬਾਹੂ ਨੇੜੇ ਗੜ੍ਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ...

ਸੀ, ਬਾਬਾ ਵਜੀਦ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਫ਼ੀਆਂ ਸੰਤਾ- ਬਾਬਾ ਸੇਖ ਫ਼ਰਦੀ, ਸਾਹ ਹੁਸੈਨ, ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ, ਅਲੀ ਹੈਦਰ, ਫਰਦ ਫ਼ਕੀਰ, ਗੁਲਾਮ ਫਰੀਦ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਰਖਦੇ ਹਨ। ਅਬੂ...

ਹਾਫਿਜ਼ ਬਰਖ਼ੁਰਦਾਰ ਹਾਫਿਜ਼ ਮਾਅਜ਼ੂਦ-ਦੀਨ ਸੁਥਰਾ ਸ਼ਾਹ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਿਹਾਰੀ ਲਾਲ ਬਿਹਾਰੀ ਸ਼ਾਹ ਜ਼ਰੀਫ ਅਹਿਮਦ ਕਵੀ ਹਬੀਬ ਉੱਲਾ...

ਜਿਹਨਾਂ ਕਵੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸੀਹਰਫ਼ੀ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਦੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਭਾਈ ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ (2009). ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ - ਜਿਲਦ ਪਹਿਲੀ. ਪੰਜਾਬੀ...

ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ (15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1469 - 22 ਸਤੰਬਰ 1539) ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦਮੋਦਰ ਦਾਸ ਅਰੋੜਾ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ (1628–1691) ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ (1633–1713) ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ (1666–1737) ਬੁਲ੍ਹੇ ਸ਼ਾਹ...

ਧਾਰਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਫੀ ਕਾਵਿ ਨੂੰ ਕਲਮਬੱਧ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਖ ਫਰੀਦ, ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ, ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ, ਸ਼ਾਹ ਸ਼ਰਫ ਬਟਾਲਵੀ, ਵਜੀਦ, ਬੁੱਲ੍ਰੇ ਸ਼ਾਹ, ਅਲੀ ਹੈਦਰ, ਫਰਦ ਫਕੀਰ, ਹਾਸ਼ਮ ਸ਼ਾਹ...