Енисей

Ионесси «стыр дон», хак. Ким, тув. Улуг-Хем, нен. Енся’ ям’) у Сыбыры цæугæдон, дунейы стырдæр дæттæй сæ иу. Бахауы Цæгатихон фурды Карæйы денджызмæ. Йæ дæргъ у — 3487 км.

Енисей
уырыс. Енисей
Характеристикæ
Дæргъ	3487 км
Бассейны фæзуат	2 580 000 км²
Доны хардз	19800 м³/с
Цæугæдоны цыд
Гуырæн	Стыр Енисей æмæ Чысыл Енисейы баиу
· Гуырæны бынат	Кызыл
Донæфтæн	Карæйы денджыз
Ран
Паддзахад	Уæрæсе
Регион	Тыва, Красноярсчы край, Хакаси
гуырæн донæфтæн
Енисей ВикиКъæбицы

Йæ ныры ном ыл бафидар ис эвенкаг ныхас «Ионесси» — стыр дон, зæгъгæ. Сыбырæгтæ ма йæ Енисей-Дада дæр фæхонынц.

Дунейы стырдæр дæттæй иу: Стыр æмæ Чысыл Енисейтæ кæм баиу вæййынц, урдыгæй у — 3487 км, Чысыл Енисейы гуырæнæй — 4287 км, Стыр Енисейы гуырæнæй та — 4123 км. Донвæндаджы дæргъ: Идэр — Селенга — цад Байкал — Ангара — Енисей у 5075 км. Сæ бассейнты фæзуæттæ абаргæйæ (2580 мин км²), Енисей ахсы 2-аг бынат Уæрæсейы цæуæгæдæтты ’хсæн (Обы фæстæ) æмæ 7-æм бынат дунейы дæтты ’хсæн. Енисейы бассейнæн характерон у цæхгæр ассиметриад: йæ рахизбыл у 5,6 хатт бæрзонддæр йæ галиубыл фарсæй.

Енисей у æрдзон арæн Скæсæн æмæ Ныгуылæн Сыбыртæн. Галиубыл Енисейæн кæрон ссары Ныгуылæн-Сыбырон тыгъдад, рахизбыл та у хæххон тъайгайы дæлбар. Саянтæй Цæгатихон фурдмæ, Енисей ацæуы Сыбыры алы климæтон зонæты. Йæ донгуырæны цæрынц теуатæ, йæ донæфтæны та урсæрсытæ.

Ацы уац географийы тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн.