Дарвин, Чарльз: англисаг натуралист æмæ бæлццон

Йæ хъуыдытæ æрдзон æвзæрсты тыххæй систы нырыккон эволюцийы синтетикон теорийы бындур.

Чарльз Дарвин
англ. Charles Robert Darwin
Гуырæн ном	англ. Charles Robert Darwin
Райгуырды датæ	1809-æм азы 12 февралы(1809-02-12)[…]
Райгуырæны бынат	Шрусбери, Шропшир, Англис, Стыр Британи æмæ Ирландийы иугонд къаролад[d]
Мæлæты датæ	1882-æм азы 19 апрелы(1882-04-19)[…] (73 азы)
Мæлæты бынат	Даун Хаус[d]
Бæстæ	Стыр Британи æмæ Ирландийы иугонд къаролад[d]
Зонады къабаз	биологи
Альма-матер	Чырыстийы колледж[d] Медицинская школа Эдинбургского университета[d] Шрусберийы скъола[d] (1825) Кембриджы университет[d] Эдинбурджы университет[d]
Ахуырадон къæпхæн	аивæдты бакалавр[d] (1832), магистр искусств[d] (1837) æмæ барады доктор[d]
Хорзæхтæ æмæ премитæ	Королевская медаль[d] (1853) член Линнеевского общества[d] член Королевского географического общества[d] Лондоны къароладон æхсæнады уæнг[d] Baly Medal[d] (1879) член Лондонского геологического общества[d] премия Брессы[d] (1875) почетный доктор Лейденского университета[d] (1875) медаль Волластона[d] (1859) Honorary Fellow of the Royal Society Te Apārangi[d] (1871)
Къухфыст
Викикъæбицы медиа

Чарльз Дарвин рацыд нонкомформистонты æхсæнæй. Кæд æмæ йæ иуæй-иу бинонтæ æргомæй идæудтой традицион дины уырнынæдтæ, сæрæй йæхæдæг дæр нæ дызæрдыггаг кодта Библийы буквалон уацады. Цыдис англикайнаг скъоламæ, фæстæдæр та, Кембриджы, ахуыр кодта англикайнаг теологи, цæмæй пастыр суа, æмæ уыди Уильям Пейлийы телеологикон аргументы фыдуырнæг, кæцымæ гæсгæ, æрдзы зынгæ рæзумон арæзт, бæлвырд кæны Хуыцауы уæвынад. Фæлæ йæ уырнынад райдыдта æнкъуысын фурдбалцы «Биглыл». Дарвин гуырысхойыл æфтыдта ахæм фæлгондзтæ, дисгæнгæ, зæгъæм, арфдоны æвиллон фæлдисондтыл, кæдон-иу ахæм æрфыты цæрынц æмæ сын сæ рæсугъддзинадæй дæр ничи бафсæддзæн; барызтис-иу, куы-иу федта дыдынбындзы сынтъыты æндзыггæнгæйæ, цæмæй сæ фæстæдæр æгасæй йæ быртæн, йæ едзæтæн, бахæрын кæна. Фæстаг дæнцы уыдта æргом ныхмæдзырдтæ Пейлийы ныхæстæм хæрзæгас дунескондыл. «Биглыл» дондзæугæйæ, Дарвин ма ортодоксалон хъуыдытыл хæцæг уыди æмæ йæ бон бæргæ уыди Библийы авторитет моралы фарстаты æрхæссын, фæлæ куыд фæстагæй-фæстагмæ, афтæ райдыдта креацион концепцимæ кæсын куыд мæнгонмæ æмæ æнæууæнкмæ: «… æрцыдтæн уый æмбарынадмæ æмæ Зæронд Фæдзæхст, йæ дунейы историйы тыххæй æргом сайдимæ, йæ Вавилоны мæсыгимæ, арвыронимæ, фæдзæхсты „нысаны“ бæсты æмæ а.д… Нæу индусæгты чингуытæй, кæнæ та исты хъæддаг адæмы уырнынандтæй, фылдæр æууæнчы аккаг».