Charles Darwin
Si Charles Robert Darwin FRS FRGS FLS FZS (/ˈdɑːrwɪn/; 12 Pebrero 1809 – 19 Abril 1882) iyo sarong Ingles na naturalista, heolohista, asin biyolohista, pinakabistado siya para sa saiyang kontribusyon sa siyensya nin ebolusyon.
Sa sarong pakikisarong publikasyon ki Alfred Russel Wallace, pigheras niya an saiyang siyentipikong teorya na an saiyang nagkasanga-sangang paterno nin ebolusyon nagresulta hale sa prosesong na inaapod niyang natural na seleksyon, kun sain an kasakitan nin pagbuhay iyo may parehas na epekto sa artipisyal na seleksyon na kabale sa selektibong pagpapalahi. Si Darwin pigbistado bilang saro sa mga pinakaimpluwensyal na pigura sa uusipon nin katawohan, sagkod pig-onrahan nin paglubong sa Westminster Abbey.
| Charles Darwin FRS FRGS FLS FZS | |
|---|---|
 Darwin, c. 1854, kan siya nagpepreparar sa On the Origin of Species para sa publikasyon | |
| Kamundagan | Charles Robert Darwin 12 Pebrero 1809 The Mount, Shrewsbury, Shropshire, England |
| Kagadanan | 19 Abril 1882 (edad 73) Down House, Downe, Kent, England |
Lulubngan | Westminster Abbey |
| Midbid bilang |
|
| Mga aki | 10 |
| Mga gawad |
|
| Karera sa siyensya | |
| Lado | Natural na historya, heolohiya |
| Institusyon | Tertiary education:
Professional institution:
|
| Academic advisors |
|
| Impluwensiya |
|
| Naimpluwensiyahan | Hooker, Huxley, Romanes, Haeckel, Lubbock |
| Lagda |  |
Si Darwin nagpublikar nin saiyang teorya nin ebolusyon kaiba an magkakanigong mga ebidensya sa saiyang libro na On the Origin of Species kaidtong 1859. Pag-abot nin 1870s, an siyentipikong komunidad asin an mayorya nin mga edukadong publliko pig-ako an ebolusyon bilang sarong katotoohan. Alagad, igwang nagkapira an nagpabor sa nagraralabang eksplanasyon na nagtao sana nin menor na pagganap sa natural na seleksyon, asin bako hasta sa paglataw nin modernong ebolusyonaryong sintesis puon 1930s hasta 1950s na sarong konsensus an nahimo kun sain an natural na seleksyon iyo an basehang mekanismo nin ebolusyon. An siyentipikong pagdiskobre ni Darwin an kasararoang teorya nin siyensyang pagbuhay, na minatao nin eksplanasyon sa dibersidad nin buhay.
An amay na interes ni Darwin sa kapalibotan an nagkawsa saiya na magpundo sa medikal na edukasyon sa Unibersidad nin Edinburgh; asin dagos na siyang nagtabang sa imbestigasyon nin mga marinong invertebrates. An saiyang pag-adal sa Unibersisdad nin Cambridge (Christ's College) an nagpirit sa saiyang pagpadangat sa natural na siyensya. An saiyang limang-taon na pagbiyahe sa HMS Beagle an naghimo sa saiya bilang eminenteng heolohista na an obserbasyon asin teorya nagsusuporta sa konsepsyon nin gradwal na heolokihal na pagbabago ni Charles Lyell, asin an publikasyon kan saiyang panurat sa saiyang biyahe an nagpasikat saiya bilang sarong awtor.
Ribong sa heograpikal na distribusyon nin mga hayop asin fossil na saiyang nakolekta sa biyahe, si Darwin nagpuon nin mas detalyadong imbestigasyon, sagkod kaidtong 1838 pigheras an saiyang teorya nin natural na seleksyon. Maski ngani, nasambit na niya an saiyang mga ideya sa nagkapirang mga naturalista, kaipohan niya giraray nin hararom na pag-adal asin an saiyang heolohikal na kagibuhan an prayoridad. Pigsusurat niya an teorya kaidtong 1858 kansuarin si Alfred Russel Wallace pigpadarahan siya nin sarong sanaysay na nagtao nin parehas na deskripsyon sa ideya, dagos naman tulos an pagsarong publikasyon kan saindang mga teorya An kagibuhan ni Darwin iyo nagmokna sa ebolusyonaryong pagmana kaiba an modipikasyon bilang dominanteng siyentipikong eksplanasyon nin dibersipikasyon sa kapalibotan. Kaidtong 1871 pig-eksaminar niya an ebolusyon nin katawohan asin sekswal na seleksyon sa The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex, na pigsundan nin The Expression of the Emotions in Man and Animals (1872). An saiyang pag-adal sa mga tinanom iyo napublikar sa sarong serye nin mga libro, asin sa saiyang huring libro, The Formation of Vegetable Mould, through the Actions of Worms (1881), kun sain saiyang pig-eksaminar an mga ulod asin an saindang epekto sa daga.
Hilingon man
Toltolan
This article uses material from the Wikipedia Bikol article Charles Darwin, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Bikol (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.