De Fadenwörmer oder, je na Dialekt, ok Fadenwurms, Fadenpieren oder Fadenwörm(e) nömmt (Nematoda), oder ok Nematoden (vun gr.
Dor höört unbannig veel Aarden to. Bitherto sünd dor mehr, as 20.000 Aarden vun beschreven wurrn. Wohrschienlich sünd se mank de Veelzellers de Grupp mit de meisten Individuen. Dat warrt taxeert, datt to de Fadenwörmer 81 % vun all Organismen mank de Deerter tohören doot. Dor hannelt sik dat meist um man lüttje, fadenhaftige Wörmer bi, de in en fuchtig Umto leven doot. Se sünd witt oder hefft gor keen Farv. Allerhand Aarden leevt as Parasiten, dormank ok en Reeg vun Aarden, de den Minschen befallen doot.
Fadenwörmer; Fadenwurms | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Systematik | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Wetenschoplich Naam | ||||||||||||||
Nematoda | ||||||||||||||
Rudolphi, 1808 |
Fadenwörmer sünd tyypsche Wörmer mit en lange un wormhaftige Gestalt. Dörsneden sünd se rund. Dat Lief is nich in Segmente unnerdeelt. An’n Kopp hefft se Organe, wo se de Richtung mit finnen könnt (en Aart Ogen) un en groot Mundgatt mit allerhand Muskeln un Pharynx (Strott). De Mund liggt vörn un dor sitt allerhand Grabbelers umto, wo se ehr Freten mit finnt. Dat Achtergatt (Anus) liggt nich wietaf vun dat spitze Achterenne. De gröttste Fadenworm is Placentonema gigantissima. He leevt in de Plazenta vun Pottwale. Seken könnt bit hen to 8,4 m lang weern mit en Döörmeter vun 2,5 cm. De Heken weert man bloß 4 m lang un 0,9 cm dick.
Nathan Cobb hett de Fadenwörmer 1919 as Stamm Nemata inföhrt un later as Klass Nematoda in den Stamm Aschelminthes insorteert. Düsse Stamm gellt vundagen nich mehr, vundeswegen weert de Fadenwörmer hier as en egen Stamm begrepen.
Dat is man roor, datt Fossilen vun Nematoden funnen wurrn sünd. De meisten vun jem sitt in Barnsteen ut de Kried un ut dat Tertiär. De ollsten fossilen Fundstücke stammt avers ut Lei ut Chengjiang (China) ut dat unnere Kambrium. Dor kann een an sehn, datt dat mit de Evolutschoon vun Fadenwörmer al in dat Präkambrium losgung.
Allerhand Aarden mank de Fadenwörmer sünd as Untüüch for Landweertschop un Goornbo togang. Vunwegen datt se in de Planten ehr Wuddelwarks rinkrupen doot, könnt se den Stoffwessel vun de Planten hinnern un afswacken. Gegen en Befall mit Nematoden weert allerhand cheemsche Substanzen insett. Dat sünd de so nömmten Nematizide. Anners kann een ok mit bioloogsche Middels gegen jem angahn, wenn man de Ackers mit spezielle Nutzplanten besetten deit, de gegen de Wörmer resistent sünd. So’n Planten sünd u. a. Öölröddik, Tagetes un Mustert. Butendem kann de Bodden ok mit thermische Verfahrens vun Fadenwörmer free maakt weern, as dör dat Dämpen mit heten Damp.
This article uses material from the Wikipedia Plattdüütsch article Fadenwörmer, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Der Inhalt ist verfügbar unter CC BY-SA 4.0, sofern nicht anders angegeben. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Plattdüütsch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.