Artícule scritte 'nsud-laziale/cominése
Gle sorge mescatiégle ['sordʒə məska'tjeʎːə] (Muscardinus avellanarius, Linnaeus 1758) è ne rescecatore, e la famiglia e gle Gliride, che se tròva a l’Euròpa é a l’Asia Menore.
Sorge mescatiégle | |
---|---|
Crassifecazzione scientìfeca | |
Dëminië | Eukaryota |
Regn | Animalia |
Phylum | Chordata |
Class | Mammalia |
Superórdënë | Euarchontoglires |
Órdënë | Rodentia |
Famiglia | Gliridae |
Jènërë | Muscardinus |
Spèc | M. avellanarius |
Nommenclatura binommiale | |
Muscardinus avellanarius L., 1758 |
Gle sorge mescatiégle pò rarrevià gle 10 cm de luonghe é che la coda, pure gle 16 cm. Gle cuorpe è luonghe da 6 a 9 cm, mindre la coda da 5 a 8 cm.
Tè na mandèlla e chelore brune ressicce che pò cagnà affin'a gl'arangione-gialle facènnese cchiù chiare a parte pe sotte. Le récchie sè suo peccerélle é pòche cresciute, la coda è lònga é rechepèrta de pire, gl'uocchie sié suo ruosse é nire.
Gle viérne gle sorge mescatiégle agliotte na mendagna de magnà pe peté štipà assá rasse sott'a la pèlle, a la fine se cava na cavuta sotte tèrra addó se raggruglia a palla pe peté cunzervà gle cchiù calore che pò. Quanne, fòre da la tana, la tembratura cala, gle còre de gle sorge mescatiégle vatte chiane chiane e gle resciate s'acquiata, de mòde ca calasse pure la tembratura de gle cuorpe.
Ssa spèce se tròva a la cchiùpparte de l'Euròpa, da la Frangia a penènde, affin'a gl'Urale a levande; a nòrd rarriva la Svèzzia, mindre a sudd se tròva affin'a la Grècia é la Turchía de gle nòrd. Se tròva pure ngim'a l’ísera de Corfù.
A l’Etalia šta quasce dappettutte méne ca a la Sardégna é a gle penènde de la Secilia.
Camba pellecchiù a morre píccule ngim’a gl'albere é mmiés'a gle šterpune, addó chetruisce nédera tonne, fatte de frunne e mušchie. Se tròva a le chiane é a la mendagna affin'a 1.500 m.
La nòtte gle sorge mescatiégle magna frutta (spèce vellane, pecciò gle nome de la spèce ène avellanarius, addó avellana vò dice, appunde, vellana), bacche, glianna é uocchie de le rámera, prò pò pure magnà le frúschele.
Se fa a la štaggione quanne la fémmena figlia da tré a sètte píccule che náscene nude é cecate.
Dase ca šta spase dénd'a na zzòna bèlla laria é che tè na pepelazione ròssa, gle sorge mescatiégle è classefecate da la IUCN comme na spèce a basse rišchie .
Pe gl'andiche romane gle surge mescatiégle évene cunzederate na cannardizia é se magnávene che ne suche fatte che le mèle.
This article uses material from the Wikipedia Nnapulitano article Sorge mescatiégle, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Cuntenute suggiette a licienza 'e auso CC BY-SA 4.0 se nun fuje ritto atro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Nnapulitano (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.