Il-Fortizza ta' Hwaseong jew is-Suwon Hwaseong hija fortifikazzjoni madwar iċ-ċentru ta' Suwon, il-belt kapitali provinċjali ta' Gyeonggi-do, fil-Korea t'Isfel.
Inbniet mill-1794 sal-1796 mir-Re Jeongjo tad-dinastija Joseon sabiex tospita u tagħti ġieħ lill-fdalijiet ta' missieru, il-Prinċep Sado. Sado kien ġie ġustizzjat billi ġie msakkar ħaj ġo senduq tar-ross minn missieru stess ir-Re Yeongjo wara li ma obdiex kmand li jikkommetti s-suwiċidju. Tinsab 30 kilometru (19-il mil) fin-Nofsinhar ta' Seoul u tinkludi l-biċċa l-kbira ta' Suwon ċentrali. Il-fortizza tinkludi l-palazz tar-Re Jeongjo, Haenggung. Il-fortizza u l-palazz ta' ġo fiha ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1997. Flimkien ma' bosta karatteristiċi oħra, is-sit jinkludi l-palazz, il-ħajt tal-perimetru, l-erba' daħliet prinċipali u ż-żewġ daħliet tas-sieqja fuq is-Suwoncheon, in-nixxiegħa prinċipali ta' Suwon, li tnixxi miċ-ċentru tal-fortizza.
Ir-Re Jeongjo milli jidher bena l-Fortizza ta' Hwaseong biex jipprepara għat-trasferiment tal-belt kapitali minn Seoul għal Suwon. Suwon kien maħsub li kienet ippożizzjonata strateġikament sabiex tikkollega lil Seoul mal-Baħar tal-Punent (il-Baħar l-Isfar) u maċ-Ċina. Ir-re ried jitlaq mit-taqbid tal-fazzjonijiet tal-qorti sabiex iwettaq ir-riformi u kien jemmen li Suwon kellha l-potenzjal li tikber f'belt kapitali ġdida u prosperuża. Sabiex iħeġġeġ it-tkabbir, huwa ordna lin-nies jittrasferixxu ruħhom lejn Suwon bi spiża konsiderevoli u eżentahom mit-taxxi għal għaxar snin bħala kumpens. Ir-Re Jeongjo ordna wkoll ix-xogħlijiet pubbliċi, bħall-bini ta' faċilitajiet edukattivi sabiex il-belt tiġi ffaċilitata iktar bħala belt kapitali.
Il-Fortizza ta' Hwaseong f'Suwon ġiet irrestawrata abbażi tal-Hwaseong Seongyeok Uigwe, tpinġija tad-disinn ta' 200 sena ilu. Il-Hwaseong Seongyeok Uigwe hija tpinġija li turi d-dehra li kellha l-Fortizza ta' Hwaseong f'Suwon, l-għodod li kienu ntużaw biex tinbena, u l-pożizzjoni tal-fortizza.
Peress li ġiet irrestawrata abbażi ta' din it-tpinġija li ġiet ippreservata perfettament, irnexxielha titniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO minkejja li hija binja rrestawrata fl-era moderna.
Meta ġiet ikkostruwita l-Fortizza ta' Hwaseong, ir-re nefaq ħafna flus, għaldaqstant ried jgħid lid-dixxendenti tiegħu kif kienet inbniet, u din kienet ir-raġuni għalfejn ħejja l-Hwaseong Sanctuary Uigwe, li eventwalment saret sors kbir ta' saħħa għad-dixxendenti tiegħu.
Il-Fortizza ta' Hwaseong inbniet fi żmien sentejn u nofs, mill-1794 sal-1796, skont id-disinni tal-arkitett Jeong Yakyong, li iktar 'il quddiem sar mexxej rinomat tal-moviment tas-Silhak. Il-moviment tas-Silhak, li tfisser apprendiment prattiku, ħeġġeġ l-użu tax-xjenza u tal-industrija, u Jeong inkorpora d-disinni ta' fortizzi mill-Korea u miċ-Ċina flimkien max-xjenza kontemporanja fil-pjanti tiegħu tal-bini. L-użu tal-brikks bħala materjal tal-bini għall-fortizza u l-użu ta' taljoli u krejnijiet effiċjenti kienu wkoll frott l-influwenza tal-moviment tas-Silhak.
Il-kostruzzjoni tal-fortizza kienet ukoll rispons għall-kollass tal-front Korean matul il-Gwerra ta' Imjin. Dak iż-żmien, il-mudell dominanti għall-kostruzzjoni tal-fortizzi fil-Korea kien li jinbena sur sempliċi għall-belt jew għar-raħal u mbagħad tinbena fortizza separata fil-muntanji li fiha n-nies setgħu jevakwaw fiż-żminijiet ta' gwerra. Madankollu, din il-fortizza nbniet sabiex tinkludi l-elementi kollha: swar, fortizza difensiva, ċentru ta' raħal jew belt, u erba' daħliet prinċipali li ntużaw ukoll bħala daħliet għall-belt. Il-pjattaformi tal-isparar tal-vleġeġ li nbnew tul is-swar bil-parapetti qishom bil-pizzi u bil-battaljuni kienu elementi difensivi tal-fortizza, filwaqt li s-swar kellhom ukoll daħliet sigrieti għall-azzjonijiet offensivi.
Sabiex inbniet il-fortizza kellha bżonn 700,000 siegħa xogħol manwali u swiet 870,000 nyang (il-munita ta' dak iż-żmien) lit-teżor nazzjonali, u 1,500 xkora ross biex jitħallsu l-ħaddiema. Fl-imgħoddi, ix-xogħol tal-gvern kien jitwettaq permezz tax-xogħol tat-tip corvée, iżda f'dan il-każ il-ħaddiema tħallsu mill-gvern, li fih innifsu huwa sinjal ieħor tal-influwenza tal-moviment tas-Silhak.
Fl-1801 ġiet ippubblikata white paper, il-Hwaseong Seongyeok Uigwe (ir-Rekords dwar il-Kostruzzjoni tal-Fortizza ta' Hwaseong), ftit wara l-mewt tar-Re Jeongjo. Fiha għaxar volumi u kienet imprezzabbli għall-isforz ta' rikostruzzjoni tal-1970 wara li l-fortizza kienet ġarrbet ħsarat estensivi matul il-Gwerra Koreana. Il-volumi kienu maqsuma skont is-suġġett, bl-ewwel wieħed ikopri l-pjanti tal-bini, inkluż id-disinni u lista ta' superviżuri. Is-sitt volumi ta' wara jispjegaw fid-dettall l-implimentazzjoni effettiva tal-kostruzzjoni, bħall-ordnijiet irjali u r-rekords tal-pagi tal-ħaddiema. L-aħħar tliet volumi huma supplimenti u jispjegaw fid-dettall il-kostruzzjoni tal-palazz ta' Haenggung, inkorporat fil-fortizza. Il-ħaddiema ġew allokati skont l-ispeċjalità tagħhom u skont is-sengħa tagħhom, u b'hekk ġew kategorizzati bħala kapijiet tax-xogħlijiet, bennejja, ħaddiema manwali, eċċ. Ir-rekords jispjegaw fid-dettall ukoll l-ammonti ta' materjali differenti li ntużaw.
Traduzzjoni mqassra bil-Franċiż ġiet ippubblikata fl-1898 minn Henry Chevalier, li kien il-konslu ta' Franza fil-Korea, filwaqt li traduzzjoni sħiħa bil-Ġermaniż, flimkien ma' kummentarju, ġiet ipprovduta f'teżi minn Doo Won Cho fl-Università ta' Bamberg, il-Ġermanja.
Is-swar huma twal 5.74 kilometri (3.57 mili) u l-għoli tagħhom ivarja bejn 4 u 6 metri (13-20 pied). Oriġinarjament kienu jinkorporaw 1.3 kilometru kwadru (0.5 mili kwadri) ta' art. Fuq l-art ċatta ġeneralment is-swar huma ogħla minn dawk fuq iż-żewġ għoljiet li jgħaddu minn fuqhom, peress li s-swar għoljin tqiesu li kienu inqas meħtieġa tul il-qċaċet tal-għoljiet. Il-parapetti huma magħmula bil-ġebel u bil-brikks, bħall-biċċa l-kbira tal-fortizza, u huma għoljin 1.2 metru (4 piedi). Il-partijiet kollha huma miżmuma sew u wieħed jista' jimxi ċ-ċirkwit kollu fuq is-swar faċilment.
Il-fortizza tal-1795 kellha erba' daħliet: Janganmun (id-daħla tat-Tramuntana), Hwaseomun (id-daħla tal-Punent), Paldalmun (id-daħla tan-Nofsinhar) u Changnyongmun (id-daħla tal-Lvant). Janganmun u Paldalmun huma l-ikbar fost l-erba' daħliet prinċipali u jixbhu lin-Namdaemun ta' Seoul bħala disinn tas-saqaf u xogħol bil-ġebel u bl-injam. Tabilħaqq, Janganmun hija l-ikbar daħla fil-Korea. Kemm fuq id-daħla tat-Tramuntana kif ukoll fuq id-daħla tan-Nofsinhar hemm paviljuni tal-injam għoljin żewġ sulari, filwaqt li fuq Hwaseomun u fuq Changyongmun, id-daħliet tal-Punent u tal-Lvant rispettivament, hemm sular wieħed biss. L-erba' daħliet prinċipali huma mdawrin b'fortizzi f'minjatura li kienu mgħassa. Sadanittant, Changyoungmun inqerdet kważi għalkollox matul il-Gwerra Koreana u ġiet restawrata fl-1978.
Illum il-ġurnata, Suwon intra muros teħtieġ daħliet kbar għat-toroq moderni li jużaw il-viżitaturi u l-abitanti. Dawn it-toroq il-kbar inbnew matul il-perjodu meta s-swar kienu mkissrin, u fir-rikostruzzjoni tal-1975 ma seta' jsir xejn għajr li dawn it-toroq jinżammu. Fir-rigward ta' tlieta minnhom, is-swar inbnew bħala pont bejn żewġ strutturi qrib xulxin:
Fir-rigward tad-Daħla tan-Nofsinhar, jiġifieri l-ikbar daħla, intużat soluzzjoni iktar radikali. Erba' strutturi li ma għadhomx jeżistu (il-Pjattaformi tal-Għassa tal-Lbiċ u tax-Xlokk, id-Daħla Sigrieta tan-Nofsinhar u t-Torri tal-Osservazzjoni tan-Nofsinhar) ma ġewx rikostruwiti u issa d-Daħla tan-Nofsinhar (Paldalmun) hija iżolata minn kwalunkwe struttura, maqtugħa għaliha qalb it-traffiku.
Fost l-istrutturi kollha tul is-swar (ara d-deskrizzjonijiet hawn taħt), l-iżjed li jispikkaw huma:
Għal raġuni mhux magħrufa, it-termini oriġinali biċ-Ċiniż 砲樓 (pào lóu, "torri ffortifikat") u 鋪樓 (pù lóu, "pjattaforma") ġew alfabetizzati bl-istess simboli tal-Hangul 포루, u dan ħoloq ħafna taħwid. F'konformità mal-Hwaseong Seongyeok Uigwe awtorevoli tal-1801, huwa konvenjenti li jinżammu ismijiet differenti għat-tipi differenti ta' strutturi tal-fortifikazzjoni. Dan iwassal għall-alfabetizzazzjoni ta' 砲樓 bħala t-"Torri tal-Isparar" u ta' 鋪樓 bħala "Post tal-Għassiesa". Il-gallerija ta' stampi li ġejja turi dawn l-istrutturi kemm huma differenti minn xulxin kemm fid-disinn tagħhom kif ukoll fl-użu tagħhom.
Kien hemm 48 struttura b'kollox, inkluż dawk li ma għadhomx jeżistu iktar, li kienu jinsabu tul is-swar u li jistgħu jissemmew skont l-utilità relattiva tagħhom:
Erba' mill-istrutturi oriġinali ma ġewx rikostruwiti; dawn kienu l-Pjattaforma tal-Għassa tad-Daħla tal-Lvant, id-Daħla Sigrieta tan-Nofsinhar, it-Torri tal-Osservazzjoni tan-Nofsinhar, u d-Daħla tas-Sieqja tan-Nofsinhar. L-erba' strutturi kollha kienu jinsabu qrib ħafna tad-Daħla tan-Nofsinhar u l-preżenza tat-toroq moderni meħtieġa għall-viżitaturi u għall-abitanti fl-inħawi ma ppermettietx li jiġu rikostruwiti.
L-istrutturi tas-swar jistgħu jiġu elenkati wkoll skont l-ordni ta' kif tarahom li kieku timxi t-tul kollu tas-swar, jekk jibda mid-Daħla tan-Nofsinhar jew mill-"Arkitettura Storika Asjatika". Hawn isfel dawn l-istrutturi huma elenkati f'ordni kontra l-arloġġ mid-Daħla tan-Nofsinhar (il-punt tal-aċċess jekk wieħed juża t-trasport pubbliku).
Il-Fortizza ta' Hwaseong ġiet iddeżinjata bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1997.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; u l-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet".
This article uses material from the Wikipedia Malti article Fortizza ta' Hwaseong, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Il-kontenut huwa disponibbli taħt il-liċenzja CC BY-SA 4.0 sakemm mhux indikat mod ieħor. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Malti (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.