ဍုၚ်လၟိုၚ်ဝွံ ဒှ်ဍုၚ်မၞုံပ္ဍဲ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်မွဲတုဲ ဒက်ပတန်လဝ် နကဵု (၃) ၝောံဍုၚ်ရ။ ဗွဲအတိုၚ်ဂၠံၚ်ကွဳစက် မတ်မလီု-ရေဝ်မ္ဂး ဒးဒေါအ်ကေတ် ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်စၟတ် (၁၀၆) ကွာန်တၟအ်ကၞေၚ် တုဲ ဒးဆက်အာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ။ ပဲါနူ ဂၠံၚ်ကွဳစက်မ္ဂး ဂၠံၚ်ကွဳပၟတ်(ရထာ) မတ်မလီု-ရေဝ်မ္ဂး စှ်ေဒေါအ်ကေတ် ပ္ဍဲသၞေဟ်ကွဳပၟတ် လၟိုၚ်ဂှ်ရ။
ဍုၚ်လၟိုၚ်ဝွံ ပ္ဍဲအခိၚ် ခေတ်ဨကရာဇ် ရးဍုၚ်မန်ဂမၠိုၚ် ၉၆ ဍုၚ်ဂှ် ပါလုပ်လၟိဟ် ပ္ဍဲမတ္တမ (၃၂) ဍုၚ်ရ၊၊ ကြဴနူ ဍုၚ်မန် ဟံသာဝတဳ မဒးဒုၚ်ပလီုထောအ် ကုဗၟာအံၚ်ဇဲယျတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၁၂၈၊ ဂိတုပုဟ် ၁၀ စွေက် (၂၄ ဇာန်နဝါရဳ ၁၇၆၇) ဂှ် နာထံၚ်ရေ (မၞိဟ်ဇၞော်ဍုၚ်ရေဝ်) မၞုံယၟု ပါရမဳ ကေုာံ ဇခဳဇၞော်ရေ (မၞိဟ်ဇၞော်ဍုၚ်ရေဝ်) ထဝ်ကမု ကဵုစရၚ်ပယိုဝ်တိ ရးဍုၚ်လၟိုၚ်ရ၊၊ ဍုၚ်တၞဟ်တအ် ညးဇၞော်ညးကဵုညး ကၠုၚ်ကဵုကီုလေဝ် ဍုၚ်လၟိုၚ်မွဲ မၞိဟ်ဇၞော် နူဍုၚ်တၞဟ် ဂရၚ်ဗတီ စရၚ်ဍုၚ်ဇကုဂှ် ဒှ်အရာတၟေၚ်မွဲတုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဍုၚ်လၟိုၚ်ဂှ် သုန်ဂြာံ ဟွံဒှ်ဍုၚ် သၟိၚ်မဂ္ဇအ်ရုၚ်ရလေဝ် ဒှ်မာန်ရ၊၊ တုဲပၠန် စရၚ်ကွာန် နွံမူစိရောလေဝ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲစရၚ်ဂှ်ရ၊၊
စရၚ်ပယိုဝ်တိ ရးဍုၚ်လၟိုၚ် အတိုၚ်လိက် ဍုၚ်၃၂ ဇာ ၁၂ ဒၟံၚ်စာတန် ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် အတိုၚ်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ၊၊
ပုံ ၁၀ စွေက် နာထံၚ်ရေ ပါရမီ ဇခဳဇၞော်ရေ ထဝ်ကမု ကဵုစရၚ်ပယိုဝ်တိ ရးဍုၚ်လၟိုၚ်၊၊ ၊၊နူဍုၚ်မတ္တမ စိုပ်ဍုၚ်လၟိုၚ် ၄ တ္ၚဲ ၄၀ တိုၚ်၊
၊၊ နူဍုၚ်လၟိုၚ် လပါ်ဗၟံက် ပါဒိုဝ်ကလောတ် ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုၚ်ဝၚ်ရဴ ၃ တ္ၚဲ ၃၀ တိုၚ်၊
၊၊ နူဍုၚ်လၟိုၚ် လပါ်သမၠုၚ်ကျာ ပါကြုၚ်တၟံလး ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုၚ်ရေဝ် ၁ တ္ၚဲ ၁၀ တိုၚ်၊
၊၊ လပါ်ပလိုတ် ၁ တိုၚ် ပါၜဳဇၞော်၊
၊၊ လပါ်သၟဝ်ကျာ ပါကြုၚ်လၟိုၚ် ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုၚ်ဝါခရူ ၁ တ္ၚဲ ၁၀ တိုၚ်၊
၊၊ နူဍုၚ်လၟိုၚ် လပါ်အဂၞဲ ပါတၟံကလုံ ၃ တ္ၚဲ ၃၀ တိုၚ် ပါရးတိဍုၚ်ဒျောဒျာ၊
၊၊ နူဍုၚ်လၟိုၚ် လပါ်နေရတိ ပါကြုၚ်ဒပ်လၟိုၚ် ပါၜဳဇၞော် ၂ တိုၚ်၊
၊၊ နူဍုၚ်လၟိုၚ် လပါ်ဗာယပ် ပါပါၚ်ကြုၚ်အကြေၚ် ပါၜဳဇၞော် ၇ တိုၚ်၊
၊၊ နူဍုၚ်လၟိုၚ် လပါ်အေသာန် ပါဒိုဝ်ဟံၚ်ဘိုၚ် ပါပယိုဝ်တိ ရးဍုၚ်ဝါခရူ ၅ တိုၚ်၊
ဇြပ်ဇၞူမန်
ၝောံခန် မုနိပါလ
ဖျာမိစောဗု (ရှၚ်စောပု)
စဲပေၚ် သဘၚ်ကျာ်ဍုၚ်တၟိ
သဘၚ်ကဝါ်ပူဇဴ ကျာ်တြဲ ၂၈
သဘၚ်ကဝါ်ပဌာန်
သဘၚ်ကဝါ်ပၞာၚ်
ကဘၚ်လှ်ေပေဲါဂၠဴ
ပ္ဍဲဍုၚ်လၟိုၚ်ဂှ် ဗွဲလၟေၚ်သၞာံ စိုပ်အခိၚ်ဂိတု -- မ္ဂး ဗၞတ်ပွိုၚ် --- တ္ၚဲ ဂကောံသၚ်မဟာနာယကဍုၚ်လၟိုၚ်ဂမၠိုၚ် က္ဍိုပ်က္ဍိုပ်တုဲ ညးကၠောန်ဗဒှ်ကေတ်လျိုၚ် ဂကောံဂေါပက ကျာ်ကေလသဍုၚ်လၟိုၚ်တအ် ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ်မံၚ်မ္ဂး သၞာံ ၁၃၇၉ သၞာံဂှ် ပေၚ်အာ ၂၅ ဝါတုဲ ညးတအ်ကၠောန်ဗဒှ် သ္ဘၚ်စၟတ်သမ္တီဓရ်လ္ၚီဂါထာ ပေၚ် ၂၅ ဝါနွံရ။ သဘၚ်ပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာ မကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲဇြပ်သုဓမ္မာ ကျာ်ကေလာသ-ဍုၚ်လၟိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူကၠောန်ကၠုၚ်အဆက်အဆက်တုဲ ပ္ဍဲကဵုကောဇာ သက္ကရာဇ် ၁၃၇၉ ဏံ ပေၚ်ကၠုၚ် ၂၅ သၞာံကီုရ။
ပ္ဍဲလိက်အုပ် သ္ဘၚ်ပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာ-ဍုၚ်လၟိုၚ် ပေၚ် ၂၅ သၞာံဂှ်မ္ဂး ထၟံက်ထ္ၜလဝ် " ကမၠောန်ပုည ပွသ္ပပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာ ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်လၟိုၚ်ဂှ် စနူသၞာံလဵု၊ လလံလဵု ၜိုန်ရတီကေတ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်ဟွံမာန်ကီုလေဝ် အတိုၚ်ညးဇၞော်အာယုက်ၜိုတ်ဒ္စိတ်စှော် (အနာဲမလဵုချိုၚ်ဆ) လဴကၠုၚ်မ္ဂး လောန်ကၠုၚ် ၜိုတ် (၈၀) သၞာံတေံ ပ္ဍဲကဵုဘာကျာ် (ဘာဇၞော်) ကေၚ်ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သ္ဘၚ်ပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာ အလန်ကၠာကီု။ အတိုၚ် နာဲၝောံလဴလဝ် (ညးချိၚ်ကေတ်) လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ် (၇၁) သၞာံတေံ ပ္ဍဲကဵုဘာကျာ် ကေၚ်ကၠောန်လဝ် အလန်ဒုတိယကီုရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ" သာ်ဝွံ ရ။
ပ္ဍဲလိက်ကၞပ်သ္ဘၚ်ဓရ်ပေၚ် ၂၅ သၞာံမ္ဂးဂှ် ညးမချူပကောံ နာဲလအ်ဂှ် သ္ပသဇိုၚ်ကဵု နဲကဲသၟာန်သွဟ် ညးဇၞော်တအ်တုဲ ပတိုန်လဝ်ကဵုတၚ်နၚ်ဝၚ်လၟေၚ်ကမၠောန်တအ်ဂှ်မ္ဂး " အတိုၚ်နာဲသဵုအံၚ် (စိုးအောၚ်) လဴလဝ် လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ် ၆၂ သၞာံတေံ ဘာရာမည (ဘာတၟိ) ကေၚ်ဒုၚ်လဝ်သ္ဇိုၚ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သ္ဘၚ်ပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာရ။ အတိုၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာ သောဘဏမဟာထေရ် လဴလဝ်မ္ဂး၊ အခိၚ်ညး က္လိဂွံ ၜိုတ်အာယုက် (၁၀) သၞာံတေံ ကၠောန်ဗဒှ်သ္ဘၚ်ပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာ ပ္ဍဲဘာရာမညရ။ ဗစပ်ကဵု ဂလာန်ၜါဝွံတုဲ လောန်ကၠုၚ် ၜိုတ်တြဴစှော်သၞာံပြၚ်တေံ ဘာရာမညကေၚ်ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သ္ဘၚ်ပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာကီုဂှ် စၟတ်စထေက်ရ" ထမံက်ပတိုန်လဝ်ရ။
ဆက်တုဲပၠန်ဂှ် " အတိုၚ်နာဲမလဵု လဴလဝ်ကီု၊ အတိုၚ်နာဲထောန် လဴလဝ်ကီု လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ် (၅၀) သၞာံတေံ ဘာရုၚ်ဒါန် (ဘာဂြေန်) ကေၚ်ကၠောန်ကၠုၚ်သ္ဘၚ် ပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာ အလန်ကိုပ်ကၠာကီု။ လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ် (၃၇) သၞာံတေံ ကေၚ်ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သ္ဘၚ်ပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာ အလန်ဒုတိယပၠန်ဂှ် နာဲလအ် (ညးမကေၚ်ဖ္ဍောတ်လဝ်ဓရ် လ္ၚီဂါထာ အခိၚ်တေံ) စၟတ်သမ္တီလဝ်နွံဂှ် ကလေၚ်ထမံက်ပတိုန်လဝ် ပ္ဍဲလိက်ကၞပ်ပေၚ် ၂၅ သၞာံပၠန်ရ။ တုပ်သာ်ဂှ်ကီု " ကြဴနူဂှ် ကုသဵုပွမကၠောန်ဗဒှ် သ္ဘၚ်ပူဇဴဓဝ်လ္ၚီဂါထာဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်ဘာမ္ၚဵုအံၚ်ဇၞး (ဘာဇြပ်)ကီုရ။ အတိုၚ်ကျာ်ဇၞော်အ္စာ သောဘဏမဟာထေရ် (ကျာ်ဇၞော်ဘာဇြပ်) စၟတ်သမ္တီလဝ်မ္ဂး စပ္တံနူကဵု ကောဇာ ၁၃၄၈ သၞာံ၊ ပွိုၚ်ပိသၞာံ ဆက်က် ကေၚ်ဒုၚ်လဝ်သဇိုၚ် သ္ပပူဇဴဓရ်လ္ၚီဂါထာ ပ္ဍဲကဵုဘာဇြပ်ရ။
This article uses material from the Wikipedia မန် article လၟိုင်၊ ဍုင်, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ပရောပရာတၚ်လညာတ်တၞဟ်ယဝ်ရဟွံမွဲတှ်ေပ္ဍဲ CC BY-SA 4.0 မဒုၚ်ကေတ်မာန်ရ။ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki မန် (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.