Янгильдин, Елизар Осипович

Елизар Янгильдин 1914 ий идым тылзын 1-ше кечынже Ӱпӧ губерний Пӱрӧ уезд Чорай ялеш кресаньык ешеш шочын. 1932 ийыште Пӱрӧ оласе педагогический техникумым пытарен. Мишкан школышто туныктышылан ыштен. Шке землякше Я. Ялкайнын ӱжмыж почеш Москош куснен. Учпедгизыште корректор, литератур пашаеҥ лийын. Вара МАССР Наркомпросышто инспекторлан ыштен. Сар тӱҥалме деч ончыч Н.К. Крупская лӱмеш МГПИ-ш пурен. Кугу Отечественный сарын тӱҥалме икымше кечылаж гычак фронтышто лийын. Сӧй дене Венгрий ден Австрий марте шуын.

Сар деч вара ятыр ий печать пашаште, ты шотышто «Марий коммуна» газет редакцийыште, книга издательствыште ыштен.

Сераш 1930 ийла кыдалне тӱҥалын. Икымше почеламут ден ойлымашыже-влак Башкирийысе марла газетлаште, «Ямде лий» пионер газетыште савыкталтыныт. Ятыр вийым да усталыкым тудо мер-политик литературым, пӱртӱс нерген статья, очерк, сӱрет-влакым, тыгак школ учебник-влаклан сылнымутан произведений-влакым кусарымылан пуэн.

Йоча-влаклан ойлымашлам серен. 1950 ийла мучаште – 1960 ийла тӱҥалтыште тудо кум сборникым луктын: «Сылне эр», «Какшан серыште», «Юл воктене». Варажым писатель сар прозым возаш кумылаҥын. Тыге тудын «Берлин марте», «Ачам олмешат» повестьше-влак шочыныт.

Йочалан возымо ойлымашлаштыже Е. Янгильдин шочмо кундемын пӱртӱсшӧ нерген оҥайын каласкален, тудым шекланен ончаш ӱжын. Военно-патриотический темылан возымаштыже прозаик сарын неле да тунамак геройло тургымжым чын сӱретлаш тыршен.

Немыч-фашист захватчик-влак дене лӱдде да талын кредалмыжлан Йошкар Шӱдыр орден дене наградитлалтын. Печать органлаште ятыр ий сайын тыршымыжлан «Паша ветеран» медаль дене, кок гана (1953, 1958) МАССР Кӱшыл Каҥаш Президиумын Чап грамотыж дене палемдалтын.

• Сылне эр : йоча ойлымаш-вл. [Прекрасное утро : рассказы для детей]. Йошкар-Ола, 1957. 52 с.
• Какшан серыште : ойлымаш-вл. [На берегу Кокшаги : рассказы]. Йошкар-Ола, 1960. 64 с.
• Юл воктене : ойлымаш-вл. [На Волге : рассказы]. Йошкар-Ола, 1965. 96 с.
• Берлин марте : повесть [До Берлина]. Йошкар-Ола, 1966. 152 с.
• Тыге тӱҥалын : ойлымаш, повесть, шарнымаш [Так начиналось : рассказ, повесть, воспоминания]. Йошкар-Ола, 1981. 144 с.
• Ачам олмешат : повесть ден ойлымаш-вл. [И за отца : повесть и рассказы]. Йошкар-Ола, 1985. 96 с.

• Прекрасное утро : рассказ / пер. В. Муравьева // Зеленая роща. М., 1976. С. 7—8.

• Писатели Марийской АССР : биобиблиогр. справочник. Йошкар-Ола, 1976. С. 363—364.
• Галютин Ю. Марий мутын кумылзакше // Марий Эл. 1999. 1 сент.
• Анисимов Э. ...И толмач стал писателем // Мар. правда. 1999. 1 сент.
• Зайниев Г. Чорайыште — Йыпшаш, элыште — Элизар // Эр элем — эр велем. Йошкар-Ола, 2004. С. 62—93.
• Журналист-фронтовик // Марий Эл. 2004. 3 сент.
• МБЭ. Йошкар-Ола, 2007. С. 423.

•   «Бойысо суаплан» медаль (23.08.1943).
•   Йошкар Шӱдыр орден (05.04.1945).
•   «Лӱддымылыклан» медаль (15.05.1945).
• Марий АССР Президиум Верховный Советын Чапкагазше (1953, 1958).
•   «Паша ветеран» медаль.

1. Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. - Йошкар-Ола, 2007. С. 423.
2. Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др. — Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. — 752 с. С. 738-739.