Spalbeek

Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Hessels, es te dit dialek sjpriks.

Spalbeek ies gelege tösje de N2 van Diest nao Hasselt en de Lummense kiezel. De woongemeinsjap weurt begrens door de Herk en aan de noordkant door de Demer. Neve ’n paar boerderieje, ’n inkel in vakwerk, liegke d’r veurnamelik woonhoezer in Spalbeek. ’n Lang sjtraot hèt Molenweg. Zie löp riechting de watermeule, gelege aan de Demer aan de Lummense kiezel. Opvallend väöl klein Mariakapelkes bevinge ziech op en aan de ouwer hoezer aan deze Meulewaeg.

’t Groatste deil van ’t dörp óntsjtóng nao de aanlèk van de N2 op ’t ing van de 18e ièw. Van 1795 tot 1971 waor ‘t ’n zelfsjtendige gemeinte. Tot 1977 waor ’t same mèt Kermt en vanaaf 1977 huèrt ‘t bie Hasselt. In 1128 zou Heinric van Veldeke gebore zin op de plek, woa saer de 13e ièw de zgn Veldekewatermeule sjteit aan de Demer en aan de Lummense kiezel.

 

• Riechting ‘t sjpoor sjteit ’n einbeukige baekapel oet de 13e ièw, gewiejd aan Maria, mèt ‘n romaans koar. Binne zint (gerestaureerde) moersjilderinge te zeen oet de 14e ièw. De kapel ies ’n monument.
• De Neoromaanse parochiekèrk, ies opgetrokke in baksjtein in 1890 en gewiejd aan Maria-annunciatie (boodsjap).

 

Veldeke waor volges väöl literatuurweitensjappersj en neerlandici 'n good op 't grondgebied van Spalbeek bie Kermt. 't Good waor 'n lièn van de abdie van Herkenrode. 't Is in eder geval de geboorteplaats van Heinric van Veldeke (1128), 'ne hofdichter of minstreel dae es ièrsjte (bekènde) in de taal van de lièg leng Nederlands Limburg, Belsj Limburg en Duutsjland sjreef. De Veldekewatermeule in Spalbeek is nao häöm geneump.

Website Spalbeek

Gemeinte Hasselt
Deilgemeintes, dörper en gehuchte: Hasselt · Kermt · Kuringe · Sint-Lambrechts-Herk · Moos-Herk · Spalbeek · Stevoort · Stokrooie · Wimmertinge