សាធារណរដ្ឋវ៉ៃម៉ា
សាធារណរដ្ឋវ៉ៃម៉ា (ភាសាអាល្លឺម៉ង់៖ Weimarer Republik) គឺជាឈ្មោះរបបមិនច្បាស់លាស់មួយ (មិនជាផ្លូវការ) របស់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ពីឆ្នាំ១៩១៨ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៣៣។ ឈ្មោះនៃរបបសាធារណរដ្ឋមួយនេះគឺកើតចេញមកពីទីក្រុងវ៉ៃម៉ា ដែលជាកន្លែងដែលទទួលកិច្ចប្រជុំរដ្ឋធម្មនុញ្ញដំបូងគេ។ ឈ្មោះដែលយកជាផ្លូវការគឺ Deutsches Reich (អង់គ្លេស: German Reich) ដែលមានតាំងពីឆ្នាំ១៨៧១ មកម្លេះ។ ទោះជាឈ្មោះនេះអាចប្រែមកថា អាណាចក្រអាល្លឺម៉ង់មែន ប៉ុន្តែពាក្យថា Reich ដែលយើងប្រើតំណាងឱ្យរបបនេះគឺមិនមានអត្តន័យអ្វីជាប់ទាក់ទងរាជានិយមនោះទេ។ ជាភាសាខ្មែរ យើងតែងហៅរដ្ឋមួយនេះថា ប្រទេសអាល្លឺម៉ងជាធម្មតា។ ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់បានក្លាយជាសាធារណរដ្ឋយ៉ាងជាក់ស្តែងនៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆកា ឆ្នាំ១៩១៨ បន្ទាប់ពីអធិរាជវិលហែលម៍ទី២ បានដាក់រាជ្យបោះបង់រាជបល្ល័ង្កអាល្លឺម៉ង់និងព្រុសចោល។
អាណាចក្រអាល្លឺម៉ង់ Deutsches Reich | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ១៩១៨–១៩៣៣ | |||||||||
.svg) ទង់ .svg) វរលញ្ឆករ | |||||||||
បាវចនាEinigkeit und Recht und Freiheit "("ឯកភាព និងយុត្តិធម៌ និងសេរីភាព)" | |||||||||
ភ្លេងជាតិDeutschlandlied" ("ចម្រៀងនៃអាល្លឺម៉ង់") | |||||||||
 ផែនទីប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៣០ | |||||||||
 រដ្ឋអាល្លឺម៉ង់នៅកំឡុងទស្សវត្ត ១៩២០ (រដ្ឋសេរីនៃព្រុស ជាមួយនឹងខេត្តរបស់វាត្រូវបានបង្ហាញជាពណ៌ខៀវ) | |||||||||
| ធានី | វ៉ៃម៉ា ក្រោយមកទីក្រុងប៊ែរឡាំង | ||||||||
| ភាសាទូទៅ | ផ្លូវការ៖ ភាសាអាល្លឺម៉ង់ មិនជាផ្លូវការ៖ ភាសាដាណឺម៉ាក ភាសាបារាំង ភាសាប៉ូឡូញ ភាសាឆេក ភាសសហូឡង់ ភាសាស័រប៊ី ភាសាអាល្លឺម៉ង់ខាងជើង ភាសាហ្រ្វីស៊ាន ភាសាលីទុយអានី ភាសាយីឌីស | ||||||||
| សាសនា | ជំរឿងឆ្នាំ១៩២៥ ៦៤.១% ប្រូតេស្តង់ (លូតឺរ៉ង់ កាលវិន, បង្រួបបង្រួម) ៣២.៤% រ៉ូម៉ាំងកាតូលិក ០.៩% ជ្វីហ្វ ២.៦% ផ្សេងៗទៀត | ||||||||
| រដ្ឋាភិបាល | សាធារណរដ្ឋសហព័ន្ធ ពាក់កណ្តាលប្រធានាធិបតីនិយម (១៩១៩–១៩៣០) សាធារណរដ្ឋ សហព័ន្ធក្រោមអំណាចផ្តាច់ការ (១៩៣០–១៩៣៣) | ||||||||
| ប្រធានាធិបតី | |||||||||
▪ ១៩១៩–១៩២៥ | ហ្រ្វេឌឺរីក អ៊ីប៊ឺត | ||||||||
▪ ១៩២៥–១៩៣៣ | ផាល វន ហ៊ីនឌិនប៊ឺក | ||||||||
| អធិការបតី | |||||||||
▪ ១៩១៩ (ដំបូង) | ហ្វីលីព ស្សាយដឺម៉ាន | ||||||||
▪ ១៩៣៣ (ចុងក្រោយ) | អាដុល ហ៊ីត្លែរ | ||||||||
| នីតិបញ្ញត្តិ | សភាអាណាចក្រ | ||||||||
• ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ | ក្រុមប្រឹក្សាសភា | ||||||||
| សម័យកាលប្រវត្តិសាស្រ្ត | សម័យរវាងសង្គ្រាម | ||||||||
▪ បង្កើតឡើង | ៩ វិច្ឆិកា ១៩១៨ | ||||||||
▪ អនុម័តរដ្ឋធម្មនុញ្ញ | ១១ សីហា ១៩១៩ | ||||||||
▪ រដ្ឋាភិបាលចាប់ប្រកាន់បទបញ្ញាត្តិ | ២៩ មីនា ១៩៣០ | ||||||||
▪ ហ៊ីត្លែរត្រូវបានតែងតាំងជាអធិការបតី | ៣០ មករា ១៩៣៣ | ||||||||
▪ គ្រោះអគ្គិភ័យឆេះសភា | ២៧ មករា ១៩៣៣ | ||||||||
▪ សេចក្តីសម្រេច | ២៣ មីនា ១៩៣៣ | ||||||||
| ក្រឡាផ្ទៃ | |||||||||
| ១៩២៥ | ៤៦៨៧៨៧ គ.ម២ (១៨១០០០ ម៉ាយ ក.) | ||||||||
| ប្រជាជន | |||||||||
▪ ១៩២៥ | ៦២,៤១១,០០០ | ||||||||
| រូបិយវត្ថុ |
| ||||||||
| |||||||||
ឯកសារយោង
This article uses material from the Wikipedia ភាសាខ្មែរ article សាធារណរដ្ឋវ៉ៃម៉ា, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ខ្លឹមសារអត្ថបទប្រើប្រាស់បានក្រោមអាជ្ញាបណ្ឌCC BY-SA 4.0 លើកលែងតែមានបញ្ជាក់ផ្សេងពីនោះ។ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ភាសាខ្មែរ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.